REKLAMA

Największe planetoidy Układu Słonecznego mają wyjątkowe zdjęcia. Pas Planetoid pod lupą

Większość z przeanalizowanych największych planetoid ma średnice ponad 100 km. Wśród nich znajduje się ponadto aż 20 z 23 planetoid o średnicy ponad 200 km

12.10.2021 11.59
ceres westa
REKLAMA

W Pasie Planetoid znajdują się obiekty zarówno o rozmiarach rzędu kilkuset kilometrów, jak i drobiny, których z Ziemi nie dostrzegą nawet największe teleskopy.

REKLAMA

Między orbitami Marsa i Jowisza znajduje się rozległy obszar, w którym krążą miliony mniejszych i większych skał. W Pasie Planetoid znajdują się obiekty zarówno o rozmiarach rzędu kilkuset kilometrów, jak i drobiny, których z Ziemi nie dostrzegą nawet największe teleskopy.

Mimo znacznego rozwoju technik obserwacyjnych jak dotąd znaliśmy dokładny kształt jedynie kilku największych planetoid w Układzie Słonecznym. Planetoidy z Pasa Głównego (wyrażenie ma takie samo znaczenie, jak Pas Planetoid) Ceres, Westa oraz Lutecja zostały sfotografowane z bliska przez sondy Dawn i Rosetta i to tyle.

 class="wp-image-1891919"
42 największe obiekty Pasa Planetoid. Zdjęcia wykonane za pomocą instrumentu SPHERE zainstalowanego na pokładzie Bardzo Dużego Teleskopu (VLT). Źródło: ESO/M. Kornmesser/Vernazza et al./MISTRAL algorithm (ONERA/CNRS).

Teraz zespół astronomów kierowany przez Pierre’a Vernazzę postanowili znacząco powiększyć grupę sfotografowanych planetoid z Pasa Głównego. Na przestrzeni lat 2017-2019 astronomowie pracujący na Bardzo Dużym Teleskopie w Chile przyjrzeli się 42 największym planetoidom w Pasie Planetoid. Badania pozwoliły po raz pierwszy odtworzyć ich trójwymiarowy kształt i gęstość, co znacząco może przyczynić się do poszerzenia wiedzy o tych obiektach.

Większość z przeanalizowanych planetoid ma średnice ponad 100 km. Wśród nich znajduje się ponadto aż 20 z 23 planetoid o średnicy ponad 200 km. Największą sfotografowaną planetoidą Pasa Głównego jest oczywiście Ceres, obiekt o średnicy 940 km uznany w 2006 r. za planetę karłowatą (tak samo jak Pluton). Najmniejszą natomiast jest planetoida Ausonia, która ma „zaledwie” ok. 90 km średnicy.

 class="wp-image-1891919"
42 największe obiekty Pasa Planetoid. Zdjęcia wykonane za pomocą instrumentu SPHERE zainstalowanego na pokładzie Bardzo Dużego Teleskopu (VLT). Źródło: ESO/M. Kornmesser/Vernazza et al./MISTRAL algorithm (ONERA/CNRS).

Analiza zebranych danych pozwoliła astronomom (wśród których znalazło się m.in. sześcioro astronomów z Instytutu Obserwatorium Astronomiczne na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) ustalić, że co do zasady pod względem kształtu planetoidy dzielą się na dwie grupy:

  • planetoidy o kształcie sferycznym
  • planetoidy wydłużone.

Do pierwszej z tych kategorii należą Ceres oraz Hygiea, a ekstremalnym przedstawicielem drugiej jest Kleopatra, która na pierwszy rzut oka przypomina kość.

 class="wp-image-1891922"
Ceres i Westa, dwie największe planetoidy Pasa Głównego. Źródło: ESO/Vernazza et al./MISTRAL algorithm (ONERA/CNRS)

Co ciekawe, analiza mas i rozmiarów planetoid pozwoliła naukowcom sprawdzić gęstość poszczególnych obiektów. Okazało się, że w grupie 42 planetoid można znaleźć obiekty o bardzo szerokim zakresie gęstości. To z kolei wskazuje, że obiekty te, choć teraz okrążają Słońce mniej więcej w tej samej odległości, musiały powstać w różnych miejscach układu Słonecznego, a z czasem docierać do Pasa Planetoid. To istotna informacja dla badaczy próbujących modelować ewolucję Układu Słonecznego. Nie wszystkie obiekty Pasa Głównego powstały bowiem tam, gdzie znajdują się obecnie.

 class="wp-image-1891925"
REKLAMA

Naukowcy przekonują, że opublikowane przez nich dane to dopiero początek. Kiedy za kilka lat do służby wejdzie Ekstremalnie Wielki Teleskop, aktualnie budowany na szczycie Cerro Armazones w Chile, astronomowie będą w stanie wykonać podobny przegląd nieba i sfotografować planetoidy o rozmiarach nawet 35 km, na których będzie można dostrzec kratery o średnicy co najmniej 25 km.

Co więcej, przy idealnych warunkach obserwacyjnych być może podobne zdjęcia uda się wykonać największym i najbliższym obiektom Pasa Kuipera, który zaczyna się blisko 5 mld km od Ziemi za orbitą ostatniej planety Układu Słonecznego, Neptuna.

REKLAMA
Najnowsze
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA