Satelita BlueWalker 3 jest oficjalnie jednym z najjaśniejszych obiektów na niebie

Jak wynika z badania opublikowanego w poniedziałek w czasopiśmie Nature, satelita BlueWalker 3 stał się jednym z najjaśniejszych obiektów na niebie, przyćmiewając niektóre z najjaśniejszych gwiazd Drogi Mlecznej. "Dla wielu obserwatorów nieba na całym świecie jest on niedopuszczalnie jasny" - napisała Meredith Rawls, członkini Centrum Ochrony Ciemnego i Cichego Nieba.

BlueWalker 3 to prototypowy satelita firmy AST SpaceMobile, która planuje stworzyć globalną sieć komunikacyjną dla telefonów komórkowych. Satelita został wystrzelony na orbitę 10 września 2022 r. i jest poprzednikiem planowanych komercyjnych satelitów o nazwie BlueBirds. AST SpaceMobile planuje wystrzelenie pierwszych pięciu satelitów BlueBird na początku 2024 r., a kolejnych 20 w dalszej części roku.

BlueWalker 3 ma powierzchnię około 64 m2 (co czyni go największym systemem komunikacyjnym, który kiedykolwiek latał) i jest zaprojektowany tak, aby nawiązywać połączenie bezpośrednio ze zwykłymi, niezmodyfikowanymi telefonami komórkowymi za pomocą standardowych częstotliwości.

Satelita ma na pokładzie specjalną antenę, która emituje sygnał w kierunku Ziemi i odbiera go od telefonów komórkowych. W ten sposób użytkownicy mogą korzystać z internetu nawet w miejscach, gdzie nie ma zasięgu sieci naziemnych.

Więcej o niezwykłych satelitach na orbicie Ziemi przeczytasz na Spider`s Web:

BlueWalker 3 jest jednym z najjaśniejszych obiektów na nocnym niebie, ponieważ odbija dużo światła słonecznego. Satelita ma dużą powierzchnię, która sprawia, że jest widoczny gołym okiem z Ziemi. Ponadto satelita znajduje się na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO), która ma wysokość około 500 km nad powierzchnią Ziemi.

Zgodnie z zaleceniem Międzynarodowej Unii Astronomicznej satelity nie powinny być jaśniejsze niż 7 mag, co stanowi próg odnoszący się do obiektów o takim poziomie jasności, że są one widoczne tylko gołym okiem dla osoby znajdującej się w ciemnym, wiejskim otoczeniu. BlueWalker 3 jest ponad 400 razy jaśniejszy niż ten limit.

Najjaśniejszą gwiazdą na nocnym niebie jest Syriusz, który należy do gwiazdozbioru Wielkiego Psa. Syriusz ma jasność obserwowaną (w mag) równą -1,46, co oznacza, że jest prawie dwa razy jaśniejszy niż Kanopec, druga najjaśniejsza gwiazda.

Firma AST SpaceMobile planuje wystrzelić w przyszłości kilkaset satelitów BlueBirds, które będą tworzyć globalną sieć komunikacyjną dla telefonów komórkowych. Satelity te będą miały większą moc i pojemność niż BlueWalker 3 i będą mogły obsługiwać miliony użytkowników na całym świecie. Firma AST SpaceMobile twierdzi, że jej usługa będzie tania, bezpieczna i łatwa w użyciu. Nie będzie wymagała żadnych dodatkowych urządzeń ani aplikacji. Wystarczy włączyć telefon komórkowy i cieszyć się internetem.

BlueWalker 3 trafił na pierwsze strony gazet w zeszłym miesiącu, kiedy AST SpaceMobile i AT&T nawiązały pierwsze połączenie 5G drogą satelitarną przy użyciu niezmodyfikowanego smartfona. Rozmowa została nawiązana z Maui na Hawajach z Madrytem w Hiszpanii. 

Według danych ONZ, na orbicie Ziemi znajduje się około 9 800 satelitów, z czego około 7 200 jest nadal aktywnych. Do 2030 r. liczba ta może wzrosnąć do 75 000, głównie za sprawą prywatnych firm, takich jak SpaceX, OneWeb czy Amazon, które planują stworzyć globalne sieci internetowe za pomocą tzw. megakonstelacji satelitów. Satelity te krążą na niskiej orbicie okołoziemskiej (LEO), która ma wysokość od 200 do 2000 km nad powierzchnią Ziemi.

Niektóre z tych satelitów są bardzo dobrze widoczne z Ziemi gołym okiem lub za pomocą lornetki. Najbardziej spektakularnym przykładem jest Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS), która jest największym i najjaśniejszym obiektem na LEO. ISS ma rozmiary boiska do piłki nożnej i odbija dużo światła słonecznego, co sprawia, że jest łatwa do zauważenia na nocnym niebie. ISS można obserwować kilka razy w tygodniu w różnych miejscach na świecie, korzystając z aplikacji lub stron internetowych, które pokazują jej aktualną pozycję i trajektorię.

Innymi często widywanymi satelitami są tzw. błyski Iridium. Są to krótkie i intensywne błyski światła, które pojawiają się na niebie, gdy słońce odbija się od anten satelitów komunikacyjnych Iridium. Błyski te mogą być jaśniejsze niż planety i trwają od kilku sekund do kilku minut. Ich czas i miejsce można również przewidzieć za pomocą specjalnych programów lub stron internetowych.

Jednak rosnąca liczba satelitów na LEO stwarza również wiele problemów dla astronomii i obserwacji nieba. Satelity te zanieczyszczają światłem nocne niebo, odbijając i rozpraszając światło słoneczne, co utrudnia dostrzeżenie słabszych gwiazd i galaktyk. Satelity te również zakłócają obserwacje teleskopowe, przesłaniając obiekty kosmiczne lub zostawiając smugi światła na zdjęciach. Szczególnie krytykowana jest konstelacja Starlink firmy SpaceX, która ma składać się z ponad 40 000 satelitów i być jedną z najjaśniejszych na niebie. Astronomowie domagają się od regulatorów podjęcia działań w celu ograniczenia wpływu satelitów na jakość obserwacji nieba.

Ilustracja główna: Wizualizacja satelity BlueWalker 3 na orbicie Ziemi.