Już wkrótce niezwykłe zjawisko na niebie. Zobacz animację przygotowaną przez NASA

Miłośnicy astronomii i wszyscy, którzy kochają gwiazdy mają powody do radości. Wkrótce na nocnym niebie będzie można obserwować niezwykłe zjawisko – wybuch gwiazdy nowej T Coronae Borealis. To rzadki i fascynujący proces, którego nie można przegapić.

T Coronae Borealis to układ podwójny gwiazd, znajdujący się w odległości około 3000 lat świetlnych od Ziemi. Składa się on z białego karła i czerwonego olbrzyma, które orbitują wokół siebie w kosmicznym tańcu. Co około 80 lat, materia wyrzucana przez czerwonego olbrzyma gromadzi się na białym karle, doprowadzając do eksplozji termonuklearnej.

Gwiazdy są na tyle blisko, że gdy czerwony olbrzym ze względu na rosnącą temperaturę i ciśnienie traci stabilność i zaczyna wyrzucać swoje zewnętrzne warstwy, biały karzeł gromadzi tę materię na swojej powierzchni. Płytka, gęsta atmosfera białego karła w końcu nagrzewa się wystarczająco, aby wywołać niekontrolowaną reakcję termojądrową, w wyniku której powstaje nowa, którą widzimy z Ziemi.

Na animacji niżej czerwony olbrzym i biały karzeł krążą wokół siebie. Czerwony olbrzym to duża kula (po prawej) w odcieniach czerwieni, pomarańczy i bieli. 

Biały karzeł ukryty jest (po lewej stronie) w jasnej poświacie bieli i żółci, która reprezentuje dysk akrecyjny wokół gwiazdy. Strumień materiału, pokazany jako rozproszona chmura czerwieni, przepływa od czerwonego olbrzyma do białego karła. 

Animacja rozpoczyna się od czerwonego olbrzyma po prawej stronie ekranu, krążącego wokół białego karła. Kiedy czerwony olbrzym przemieszcza się za białym karłem, następuje eksplozja nowej na białym karle, wypełniając ekran białym światłem. Gdy światło osłabnie, kula wyrzuconej materii nowej zostanie pokazana w kolorze jasnopomarańczowym. Po opadnięciu mgły materii pozostaje mała biała plamka, co wskazuje, że biały karzeł przeżył eksplozję.

Ostatni raz T Coronae Borealis eksplodowała w 1946 r., a astronomowie przewidują, że kolejny wybuch nastąpi między lutym a październikiem 2024 r. To zjawisko jest nie tylko rzadką okazją do obserwacji procesów zachodzących w kosmosie, ale także przypomnieniem o nieustannej zmienności wszechświata.

Dokładna data nowej nie jest znana, ale astronomowie szacują, że gwiazda osiągnie maksymalną jasność około 2 mag. Oznacza to, że będzie ona widoczna gołym okiem, nawet z terenów zurbanizowanych. Warto też śledzić Spider's Web, bo gdy nowa pojawi się na niebie niezwłocznie Was o tym poinformujemy. Wybuch powinien być widoczny na niebie przez około tydzień.

Aby obserwować T Coronae Borealis, najlepiej wybrać ciemne miejsce z dala od świateł miasta. Najłatwiej będzie ją zlokalizować w gwiazdozbiorze Korony Północnej. Do obserwacji przyda się lornetka lub teleskop, ale gwiazda powinna być widoczna również bez nich.

Więcej o niezwykłych gwiazdach przeczytasz na Spider's Web: