Księżyc się kurczy. To problem dla Ziemian
Księżyc jest naszym najbliższym sąsiadem w kosmosie i od wieków fascynuje ludzi swoim blaskiem i zmianami faz. Ale czy wiesz, że Księżyc nie jest tak stały i nieruchomy, jak się wydaje? Okazuje się, że Księżyc się kurczy i to ma poważne konsekwencje dla jego powierzchni i planów NASA dotyczących lądowania ludzi na biegunie południowym Księżyca.
Dlaczego Księżyc się kurczy?
Na Ziemi mamy trzęsienia Ziemi, a na Marsie trzęsienia Marsa. Srebrny Glob nie jest wyjątkiem. Księżyc jest ciałem niebieskim, które ma swoje własne źródło ciepła wewnątrz. To ciepło pochodzi z rozpadu pierwiastków promieniotwórczych i z resztek ciepła z czasów, gdy Księżyc był płynny. Z biegiem czasu Księżyc traci to ciepło na zewnątrz i jego wnętrze się stygnie. To powoduje, że Księżyc się kurczy, ponieważ jego objętość maleje.
Więcej ciekawych informacji o Księżycu znajdziesz na Spider`s Web:
Ale to nie jedyny czynnik, który wpływa na kształt i rozmiar Księżyca. Księżyc jest także poddawany siłom pływowym ze strony Ziemi, która przyciąga go swoim grawitacją. Te siły pływowe powodują, że Księżyc się odkształca i rozciąga w kierunku Ziemi i w przeciwnym kierunku. Te odkształcenia są niewielkie, ale wystarczające, żeby wywołać dodatkowe naprężenia w skorupie Księżyca.
Zespół geologów i planetologów wziął pod lupę południowy biegun Księżyca, gdzie różne siły deformują powierzchnię Księżyca. W regionie tym znajdują się niektóre z 13 kandydatów na miejsca do lądowania, które NASA wybrała do programu Artemis. Aktywność sejsmiczna jest więc poważnym problemem do rozważenia.
Wyniki badań zostały opublikowane w The Planetary Science Journal. Naukowcy ujawniają w nim, w jakim stopniu południowy biegun Księżyca jest kształtowany przez zdarzenia sejsmiczne. W badaniu podkreślono również znaczenie planowania uwzględniającego te wydarzenia, jeśli chodzi o lądowanie statku kosmicznego na południowym biegunie Księżyca. Zwłaszcza że trzęsienia mogą powodować osuwiska księżycowego regolitu (zwietrzałej, skalistej wierzchniej warstwy gleby księżycowej).
Co to oznacza dla programu Artemis NASA?
NASA planuje wysłać ludzi na Księżyc w ramach programu Artemis, który ma na celu zbadanie i zagospodarowanie zasobów Księżyca. Pierwsza załogowa misja Artemis III ma wylądować na biegunie południowym Księżyca w 2026 r. Biegun południowy jest atrakcyjnym miejscem do lądowania, ponieważ ma obszary, które są stale oświetlone przez Słońce i mogą dostarczać energii słonecznej. Ma także obszary, które są stale w cieniu i mogą zawierać lód wodny, który może być użyty do produkcji wody, tlenu i paliwa rakietowego.
Jednak biegun południowy jest także jednym z najbardziej aktywnych sejsmicznie regionów na Księżycu. W pobliżu bieguna znajdują się liczne uskoki łukowe, które mogą być źródłem trzęsień Księżyca i osuwisk. Niektóre z nich znajdują się w obrębie lub w pobliżu 13 potencjalnych miejsc lądowania, które NASA wybrała dla misji Artemis III. To oznacza, że lądownik i astronauci mogą być narażeni na ryzyko wstrząsów, uszkodzeń lub utraty stabilności.
NASA musi więc wziąć pod uwagę te zagrożenia, gdy planuje swoje misje księżycowe. Naukowcy z NASA i innych instytucji badają dane z sondy LRO i sejsmometrów Apollo, aby lepiej zrozumieć aktywność sejsmiczną i geologiczną na Księżycu. Dzięki temu mogą wybrać bezpieczniejsze i stabilniejsze miejsca do lądowania i budowy baz księżycowych. Mogą także zaprojektować sprzęt i procedury, które będą chronić ludzi i maszyny przed nieprzewidzianymi zdarzeniami na Księżycu.
Jakie są skutki kurczenia się Księżyca?
Kurczenie się i odkształcanie Księżyca powoduje, że jego skorupa pęka i przesuwa się. Na powierzchni Księżyca można zaobserwować tysiące małych uskoków, które są śladami tych ruchów. Uskoki te mają kształt schodków lub klifów i nazywane są uskokami łukowymi. Są one dowodem na to, że Księżyc się kurczy od około 800 mln lat i nadal to robi.
Kiedy uskoki się poruszają, wywołują trzęsienia Księżyca, zwane księżycowymi. Te trzęsienia są podobne do trzęsień ziemi, ale mają mniejszą siłę i częstotliwość. Niektóre z nich zostały zarejestrowane przez sejsmometry, które zostawiły na Księżycu astronauci z misji Apollo. Najmocniejsze z nich miało siłę około 5,3 stopnia w skali Richtera i mogło być odczuwalne nawet na odległość 50 km od epicentrum.
Trzęsienia Księżyca i ruchy uskoków mogą także powodować osuwiska i lawiny na powierzchni Księżyca. Te zjawiska są niebezpieczne dla statków kosmicznych i ludzi, którzy chcą lądować lub przebywać na Księżycu. Mogą one uszkodzić lub zasypać lądowniki, pojazdy, instrumenty naukowe lub bazy księżycowe. Mogą także utrudnić komunikację i nawigację na Księżycu.
Księżyc jest ciałem niebieskim, które się kurczy i odkształca pod wpływem sił wewnętrznych i zewnętrznych. To powoduje, że na jego powierzchni tworzą się uskoki, trzęsienia i osuwiska, które mogą być niebezpieczne dla eksploracji księżycowej. NASA musi uwzględnić te czynniki, gdy planuje swoje misje w ramach programu Artemis, który ma na celu wysłanie ludzi na biegun południowy Księżyca.
Tylko wtedy możemy bezpiecznie i skutecznie odkrywać i wykorzystywać naszego naturalnego satelitę.
