Księżyc jest starszy, niż myśleliśmy. Ogromne kosmiczne zaskoczenie
Księżyc to nasz najbliższy sąsiad w kosmosie i wierny towarzysz Ziemi. Od wieków fascynuje ludzi swoim blaskiem, fazami i wpływem na pływy. Jednak nadal nie wiemy wszystkiego o jego pochodzeniu i historii. Naukowcy odkryli niedawno, że Księżyc jest znacznie starszy, niż dotychczas sądzono. Jak to możliwe?
Kluczem do rozwiązania tej zagadki są kryształy cyrkonu, które znaleźli astronauci podczas misji Apollo 17 w 1972 r. To była ostatnia załogowa wyprawa na Księżyc i jedyna, która dotarła do jego doliny Taurus-Littrow. Tam astronauci Harrison Schmitt i Eugene Cernan zebrali ponad 100 kg próbek skał i pyłu księżycowego. Wśród nich był fragment skały magmowej o nazwie Troctolite 76535, który zawierał drobne kryształy cyrkonu.
Cyrkon to minerał, który powstaje w bardzo wysokich temperaturach i jest odporny na erozję i zmiany chemiczne. Dlatego jest idealnym materiałem do datowania wieku skał. Cyrkon zawiera pierwiastek uran, który z czasem rozpada się na ołów. Mierząc stosunek tych dwóch pierwiastków w krysztale, można określić, kiedy powstał.
Więcej ciekawych informacji dotyczących Księżyca znajdziesz na Spider`s Web:
Naukowcy z Uniwersytetu w Chicago i Field Museum zastosowali nowoczesną technikę tomografii atomowej, która pozwala na analizę pojedynczych atomów w krysztale za pomocą lasera. W ten sposób odkryli, że cyrkon uformował się ponad 4,46 mld lat temu. To oznacza, że Księżyc jest o około 40 mln lat starszy, niż wcześniej zakładano. Nowe badanie dotyczące odkrycia opublikowano w poniedziałek (23 października) w czasopiśmie Geochemical Perspectives Letters.
Jak powstał Księżyc?
Według najbardziej popularnej teorii Księżyc uformował się w wyniku gigantycznego zderzenia Ziemi z innym ciałem niebieskim o wielkości Marsa. Planeta ta (wciąż hipotetyczna) nazwana została Thea. To zdarzenie miało miejsce około 4,5 mld lat temu i wyzwoliło ogromną ilość energii i materii. Część skał z Ziemi i obiektu, z którym zderzyła się nasza planeta, została wyrzucona w przestrzeń kosmiczną i utworzyła dysk skalny. Z czasem dysk ten skondensował się i połączył w jedną kulę - Księżyc.
Jednak nowe badania sugerują, że proces ten był dłuższy i bardziej skomplikowany, niż myślano. Kryształy cyrkonu świadczą o tym, że Księżyc musiał być gorący i płynny przez dłuższy czas po swoim powstaniu. Możliwe jest też, że zderzenie było mniej gwałtowne lub nastąpiło wcześniej, niż zakładano.
Te kryształy to najstarsze znane ciała stałe, które powstały po gigantycznym uderzeniu. A ponieważ wiemy, ile mają lat te kryształy, służą one jako kotwica dla chronologii księżycowej
- mówi Philipp Heck, jeden z autorów badania.
Dlaczego to ważne?
Wiek Księżyca ma duże znaczenie dla zrozumienia historii Ziemi i Układu Słonecznego. Zderzenie, które uformowało Księżyc, miało ogromny wpływ na naszą planetę. Zmieniło jej obrót, nachylenie osi i klimat. Umożliwiło też powstanie życia na Ziemi poprzez stabilizację warunków środowiskowych.
Badanie kryształów cyrkonu pokazuje też, jak cenne są próbki pobrane przez astronautów Apollo. Dzięki nim możemy lepiej poznać nasz satelitę i jego tajemnice. Może to być też inspiracją do kolejnych misji księżycowych, które pozwolą na odkrycie nowych faktów i zjawisk.
Księżyc jest więc nie tylko pięknym widokiem na nocnym niebie, ale też źródłem wiedzy. Jest starszy, niż myśleliśmy, ale nadal ma wiele do zaoferowania.
