Pliki APK - czym są i jak z nich korzystać?

Choć system Android kojarzy nam się przede wszystkim z urządzeniami z ekranem dotykowym, to z systemem Microsoft Windows (i właściwie każdym innym dotychczas opracowanym) dzieli ważną cechę: posiada własny typ plików pozwalający na instalacje aplikacji. W Windowsie jest to EXE, a w Androidzie - APK. W tym artykule wyjaśnimy wszystko, co powinieneś wiedzieć o plikach APK w Androidzie.

Pliki APK (rozszerzenie *.apk i wariacje .apk, .apks, .aab, .xapk, .apkm, .akp) to format pliku używany przez system Android do instalacji aplikacji.

Skrót APK pochodzi od angielskiej frazy Android Package, która z kolei pochodzi od faktu, że pliki APK są pakietami elementów (plików) niezbędnych dla systemu Android do poprawnej instalacji aplikacji na urządzeniu. Pod tym względem pliki APK można porównać do archiwum ZIP czy RAR, które jako jeden plik zawierają w sobie wiele mniejszych.

Pliki APK służą do instalacji aplikacji w systemie Android. Tu może się nasunąć pytanie: po co nam pliki APK skoro mamy sklep Google Play, z którego instalujemy aplikacje? Odpowiedź jest prosta: nawet instalując pliki ze sklepu Google Play, właściwie instalujemy pliki APK - po prostu tego nie widzimy, gdyż sklep z aplikacjami robi to "za nas", a po instalacji aplikacji również usuwa niepotrzebny plik APK.

Inna kwestia to fakt, że Android jest systemem otwartoźródłowym - aplikacje na Androida może tworzyć każdy, a sklep Google Play nie jest jedynym sposobem dystrybucji aplikacji. Tak więc pliki APK służą również twórcom aplikacji, by ci z łatwością mogli tworzyć i udostępniać aplikacje.

Pliki APK służą do instalacji stworzonych przez deweloperów aplikacji (niezależnych, jak i firmy), a więc są przez nich tworzone. Do tworzenia aplikacji (a więc plików APK) dla systemu Android najczęściej wykorzystuje się oficjalny i rozwijany przez Google program Android Studio.

Kiedy programista skończy tworzenie aplikacji, składa on wszystkie elementy aplikacji (m.in. kod programistyczny, obrazy, dźwięki itp.) w jedną całość, którą stanowi właśnie plik APK.

Istnieje wiele stron, z których można pobrać pliki APK. Najpopularniejszymi z nich są APKPure, APKMirror, APK Downloader oraz F-Droid. Znajdziemy tam takie same aplikacje jak w sklepie Google Play, gdyż "zaciągają" one pliki APK ze sklepu Google Play.

Innym popularnym źródłem aplikacji - a więc plików APK jest GitHub. GitHub jest serwisem, którego właścicielem jest Microsoft, a na którym programiści tworzący aplikacje na niemalże wszystkie platformy, systemy operacyjne i urządzenia mogą się podzielić swoimi dziełami. GitHub nie stanowi serwisu do pobierania aplikacji, a jedynie hosting dla programistów. Repozytoria (aplikacje) dostępne na GitHubie zwykle promowane są przez ich twórców (zwykle małych, niezależnych programistów) na innych platformach - przede wszystkim społecznościowych takich jak Twitter, Reddit czy YouTube.

W zdecydowanej większości przypadków, jeżeli aplikacja jest dostępna w sklepie Google Play, nie ma sensu instalować jej poprzez plik APK. Instalacja przez plik APK wiąże się z większą liczbą kroków: najpierw trzeba pobrać plik APK, później odnaleźć go w pamięci telefonu lub tabletu, udzielić zgody na instalację spoza sklepu Google Play, zainstalować, a po udanej instalacji usunąć plik APK z urządzenia tak, by nie zajmował miejsca.

Instalacja poprzez pliki APK ma zastosowanie w przypadku instalacji aplikacji niedostępnych w danym regionie (np. w ten sposób udało nam się pobrać Threads), aplikacji niezależnych programistów, którzy publikują je w np. serwisie GitHub, instalacji wczesnych wersji aplikacji, które jeszcze nie trafiły do sklepu Google Play, czy po prostu testów aplikacji przez programistów. Instalowanie aplikacji (plików APK) spoza sklepu Google Play popularnie nazywa się sideloadingiem (side - boczny lub poboczny, loading - ładowanie, wczytywanie).

Pliki APK mogą przenosić ze sobą złośliwe oprogramowanie. Jednak nie oznacza to, że wszystkie pliki APK są niebezpieczne. Zależy to przede wszystkim od tego, skąd je pobierasz.

Pliki APK należy postrzegać w kategoriach narzędzia programistycznego - narzędzia naturalnie nie są dobre/złe czy bezpieczne/niebezpieczne. Ich wartość zawsze jest zmienna, a w przypadku aplikacji kluczowe znaczenie ma źródło, z którego pozyskujesz aplikację i jej typ.

Przykładowo, jeżeli szwagier kolegi stworzył atlas grzybów na telefon, ale udostępnia ci jedynie plik APK, mówiąc, że aplikacji nie ma w sklepie Google Play - można założyć, że aplikacja jest bezpieczna i masz możliwość dopytania o jej pochodzenie. Jednak jeżeli plik APK jest załącznikiem w wiadomości email ponaglającym do opłaty za paczkę lub plik APK jest automatycznie pobrany po dotknięciu reklamy na ekranie, z całą pewnością jest to złośliwe oprogramowanie.

Dlatego też zalecane jest, by nie instalować aplikacji z nieznanych źródeł oraz weryfikować pochodzenie plików APK, które chcesz pobrać.

Zdjęcie główne: KARITING PICAH / Shutterstock

Zobacz też: