Próbki przywiezione z Księżyca przez chińską sondę są dużo ciekawsze niż ktokolwiek się spodziewał!
Wszechświat ma 13,7 miliarda lat, Układ Słoneczny powstał 4,7 miliarda lat temu, a 2,5 miliarda lat temu na Ziemi dopiero pojawiły się duże ilości tlenu. Jak wtedy wyglądał Księżyc?
Przez pierwsze dwa miliardy lat w atmosferze Ziemi dominował dwutlenek węgla i metan. Dopiero 2,7 miliarda lat temu na Ziemi pojawiły się pierwsze formy życia zdolne do fotosyntezy tlenowej. 300 milionów lat później (2,4 mld lat temu) przyszło zlodowacenie, duże ilości węgla zostały uwięzione w organizmach żywych, a w atmosferze pojawiło się dużo więcej tlenu.
Ówczesne życie nie było zadowolone. Tak kolosalna zmiana spowodowała masowe obumieranie bakterii beztlenowych, dla których nowy pierwiastek stanowił truciznę. Jednocześnie pojawienie się tlenu pozwoliło na rozwój nowych organizmów żywych, które wykorzystywały oddychanie tlenowe.
Powyższy opis to tylko nakreślenie okresu, o którym mowa poniżej. W tym samym czasie bowiem krążący wokół Ziemi Księżyc był dużo ciekawszy niż obecnie.
Co robił Księżyc 2 miliardy lat temu?
Skały księżycowe przywiezione w grudniu 2020 r. na Ziemię przez chińską sondę Chang’e-5 dostarczają zupełnie nowych informacji o przeszłości tego globu. Naukowcy z Chin, Australii, Szwecji i Stanów Zjednoczonych przeanalizowali dokładnie pierwsze próbki i okazało się, że są to najmłodsze dotąd skały księżycowe, z jakimi ludzie mieli do czynienia.
Przeczesując 3,7 kg skał naukowcy z Chin wyodrębnili kilka drobin bazaltu o średnicy ok. 2 mm. Pieczołowita analiza pozwoliła ustalić kiedy owe skały powstały. Dostarczony na Ziemię bazalt powstał z lawy, która wylała się na powierzchnię w erupcji wulkanu, do której doszło 1,97 mld lat temu.
Pierwotnie uważano, że główne procesy wulkaniczne na powierzchni Księżyca zachodziły 3-4 mld lat temu. Teraz jednak okazuje się, że także cały miliard lat później wulkany na Księżycu wciąż wybuchały, jeszcze wtedy gdy na Ziemi już tlen dominował w atmosferze.
Odkrycie to stanowi sporą zagadkę dla planetologów, bowiem dotychczasowe modele wskazywały, że dla globu o rozmiarach Księżyca, ciepło we wnętrzu powinno wystygnąć w ciągu maksymalnie dwóch miliardów lat.
Powstaje zatem pytanie co sprawiło, że 2 mld lat temu na Księżycu wciąż dochodziło do erupcji lawy. Rozwiązanie tej zagadki będzie stanowiło niezwykle cenną wiedzę dla naukowców próbujących odtworzyć historię ewolucji pozostałych planet skalistych: Marsa, Wenus i Merkurego. Być może także one nas zaskoczą w ten sam sposób.
