Szok - 8K jednak nie umarło. Studia filmowe i producenci jednak wnoszą tę technologię pod strzechy

Zacznijmy od chłodnych liczb. W 2023 r. na całym świecie sprzedano zaledwie 409 tys. telewizorów 8K. To kropla w morzu globalnego rynku telewizorów. Dla porównania - samych telewizorów 4K sprzedaje się rocznie ponad 230 mln. Producenci jednak się nie poddają - według prognoz TechInsights dopiero pod koniec obecnej dekady, około 2029 r., roczna sprzedaż telewizorów 8K osiągnie poziom 20,7 mln jednostek.

Jednocześnie analitycy z IMARC Group są wyjątkowo optymistyczni, wyceniając obecny rynek technologii 8K na około 23,31 mld dol. w 2024 r. z przewidywanym wzrostem do astronomicznej kwoty 539,75 mld dol. do 2033 r. Oznaczałoby to roczny skumulowany wskaźnik wzrostu (CAGR) na poziomie prawie 40 proc. Nawet jeśli te prognozy są nazbyt optymistyczne trend wzrostowy jest niewątpliwy.

Czytaj też:

Co ciekawe już teraz w segmencie telewizorów premium (do których zaliczają się modele 8K) odnotowano wzrost sprzedaży o 51 proc. rok do roku w czwartym kwartale 2024. Choć nie wszystkie z tych urządzeń to telewizory 8K jasno widać, że konsumenci są coraz bardziej skłonni inwestować w zaawansowane technologicznie wyświetlacze.

Na pierwszy rzut oka sytuacja wygląda paradoksalnie. Z jednej strony Sony, jeden z liderów innowacji w świecie telewizorów oficjalnie potwierdził, że na razie nie planuje wprowadzania nowych modeli telewizorów 8K. Ostatni model Sony Z9K, wprowadzony w 2022 r., został już wycofany ze sprzedaży bez planów na następcę. To mogłoby sugerować, że technologia 8K traci na znaczeniu.

Z drugiej strony Samsung - największy producent telewizorów na świecie - intensywnie rozwija swoje telewizory 8K, skupiając się szczególnie na technologii upscalingu. W obliczu niedoboru natywnych treści 8K to właśnie zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji, przekształcające treści 4K (a nawet niższej rozdzielczości) do jakości zbliżonej do 8K, są obecnie kluczowym argumentem sprzedażowym.

Z kolei chiński TCL wyłania się jako główny konkurent dla południowokoreańskich gigantów, dostarczając na rynek w 2024 r. dwa razy więcej telewizorów premium (w tym 8K) niż rok wcześniej, co pozwoliło mu wyprzedzić LG i zająć drugie miejsce po Samsungu w segmencie premium. Walka o dominację w segmencie 8K dopiero się rozpoczyna, a główna bitwa rozegra się prawdopodobnie między Samsungiem a ambitnymi chińskimi producentami.

Brak treści zawsze był największym hamulcem w rozwoju technologii 8K. Sytuacja powoli ulega zmianie. Już w 2018 r. japoński nadawca NHK uruchomił pierwszy na świecie kanał telewizyjny w rozdzielczości 8K. Kanał NHK BS8K nadaje około 12 godzin dziennie, oferując szeroki zakres programów, od rozrywki, przez sztukę i naturę, po sport.

Globalni gracze streamingowi również zaczynają eksperymentować z 8K. Choć Netflix oficjalnie nie oferuje jeszcze treści w tej rozdzielczości, to od 2019 r. filmuje niektóre swoje oryginalne produkcje w 8K i testuje streaming w tej rozdzielczości na wybranych urządzeniach. Dodatkowo platforma niedawno dodała obsługę HDR10+, co znacząco poprawi jakość obrazu na kompatybilnych telewizorach 8K, szczególnie tych produkowanych przez Samsunga.

Ciekawy przypadek współpracy między producentem treści a producentem sprzętu stanowi Amazon Prime Video, który we współpracy z Samsungiem oferował ekskluzywne treści 8K z serialu Władca Pierścieni: Pierścienie Władzy. Samsung zorganizował specjalny pokaz przedpremierowy, prezentując 25 minut zawartości z pierwszych dwóch odcinków serialu na trójpoziomowej ścianie LED w swoim sztandarowym centrum doświadczeń Samsung 837 w Nowym Jorku.

Również Apple wchodzi powoli w świat 8K, tworząc immersyjne treści w tej rozdzielczości dla swojego headsetu Vision Pro. Pierwsze cztery tytuły to: Wild Life: Rhinos, Adventure: Highlining, Prehistoric Planet Immersive: Pterosaur Beach oraz Alicia Keys Rehearsal Room. Treści te są nagrywane z dźwiękiem przestrzennym Apple Spatial Audio i mogą być oglądane w 3D na Vision Pro.

Segment gier to kolejne pole, na którym 8K próbuje zaznaczyć swoją obecność, choć tu rzeczywistość jest nieco bardziej złożona. PlayStation 5 Pro, najnowsza konsola Sony, jest reklamowana jako zdolna do obsługi 8K, ale diabeł tkwi w szczegółach. Pierwsze gry 8K dla PS5 Pro, takie jak The Callisto Protocol, F1 24, Gran Turismo 7, No Man's Sky i Redacted, nie renderują faktycznie w natywnej rozdzielczości 8K - używają upscalingu z niższych rozdzielczości.

PlayStation 5 Pro nie jest kompatybilne ze wszystkimi obecnymi telewizorami 8K. Problem leży w wykorzystaniu kompresji sygnału (DSC) do przesyłania 8K przez HDMI 2.1. Na przykład sztandarowy telewizor 8K Sony Z9J nie obsługuje DSC przez HDMI 2.1, co oznacza, że nie może wyświetlać obrazu 8K z PS5 Pro, ograniczając się do maksymalnie 4K.

To pokazuje, jak skomplikowane może być wdrażanie nowych technologii, gdy standardy i kompatybilność między urządzeniami nie są jeszcze w pełni ujednolicone. Jeśli nawet telewizor i konsola tego samego producenta nie zawsze współpracują idealnie, co ma myśleć przeciętny konsument?

Rozwój technologii 8K wymaga odpowiedniej infrastruktury. Na CES 2025 ogłoszono nowy standard HDMI 2.2, który oferuje przepustowość do 96 Gbps (w porównaniu do 48 Gbps w HDMI 2.1) i obsługuje rozdzielczości do 16K. To pokazuje, że branża już teraz planuje kilka kroków naprzód, wykraczając nawet poza 8K.

Równolegle rozwijane są energooszczędne kodeki i dekodery wideo. Przykładem jest dekoder AV1 zdolny do dekodowania treści 8K przy 30 klatkach na sekundę, zużywający jedynie 0,12 nJ na piksel. Jest to kluczowe dla przyszłości 8K, gdyż efektywna kompresja i dekompresja ogromnych ilości danych to jeden z warunków masowej adopcji tej technologii.

Wyzwaniem pozostaje przesyłanie treści 8K. Według Netflixa potrzebne jest połączenie internetowe o minimalnej prędkości 50 Mbps, aby strumieniować treści w tej rozdzielczości. To znacznie więcej niż wymagania dla 4K (25 Mbps) czy HD (5 Mbps). Jednak ciekawym rozwiązaniem jest system do przesyłania treści 8K przez sieci mobilne, opracowany przez konsorcjum firm japońskich, w tym NHK Technologies, Astrodesign i NTT DOCOMO. System ten umożliwia stabilną transmisję 8K bez konieczności instalacji światłowodu, co może znacząco obniżyć bariery dla produkcji treści na żywo w 8K.

Dostępność narzędzi do produkcji treści w 8K również rośnie. DJI wprowadził kamerę Ronin 4D-8K zdolną do nagrywania w 8K przy 60 klatkach na sekundę. Z kolei Canon oferuje specjalny obiektyw dual fish-eye RF 5.2, który w połączeniu z aparatem EOS R5 lub EOS R5C umożliwia nagrywanie treści immersyjnych 180 stopni w 8K.

Te zaawansowane narzędzia trafiają w ręce profesjonalistów, co w perspektywie kilku lat powinno zaowocować większą ilością treści natywnie produkowanych w 8K. Jest to szczególnie istotne dla wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości, gdzie wysoka rozdzielczość ma kluczowe znaczenie dla immersji użytkownika.

Technologia 8K z pewnością nie umarła, jak mogło się wydawać jeszcze kilka lat temu. Przeciwnie - powoli, lecz konsekwentnie toruje sobie drogę do głównego nurtu. Nie jest to jednak rewolucja, lecz raczej ewolucja - kolejny, naturalny krok w rozwoju technologii wyświetlania.

Dla entuzjastów elektroniki konsumenckiej oznacza to, że warto obserwować rynek 8K, jednak bez pośpiechu w podejmowaniu decyzji zakupowych. Jeśli planujecie zakup telewizora 8K w najbliższym czasie, róbcie to świadomie - z wiedzą, że przez kilka lat treści natywne będą ograniczone, a kluczowym czynnikiem będzie jakość algorytmów upscalingu.

Z perspektywy branży 8K stwarza nowe możliwości i wyzwania - od produkcji treści, przez infrastrukturę przesyłu danych, po doświadczenia użytkownika końcowego. Jednocześnie już teraz w laboratoriach rozwijane są technologie 12K i 16K, co pokazuje, że wyścig rozdzielczości jest daleki od zakończenia.

Czy 8K stanie się w przyszłości standardem podobnym do obecnego 4K? Wszystko na to wskazuje, choć droga do tego celu będzie dłuższa i bardziej wyboista, niż mogliby sobie życzyć jego najbardziej zagorzali entuzjaści. A w międzyczasie, cóż... zawsze możemy podziwiać te niesamowite upscalingi z AI, które potrafią wyczarować z 4K obraz łudząco podobny do natywnego 8K.

Co zarówno w przypadku gier wideo, jak i streamingu treści telewizyjnych może okazać się kluczową technologią.