Oto ósmy, zaginiony kontynent. Naukowcy pokazali jego najbardziej szczegółową mapę
Ziemia ma siedem kontynentów, prawda? Nie do końca. Okazuje się, że istnieje jeszcze jeden, który jest prawie całkowicie zanurzony pod wodą i którego większość ludzi nie zna. Nazywa się Zealandia i jest ogromny. Co więcej, naukowcy właśnie skończyli mapować jego topografię i odkryli wiele ciekawych faktów na jego temat.
Co to jest Zealandia?
Zealandia to fragment skorupy kontynentalnej, który oderwał się od superkontynentu Gondwany około 83-79 mln lat temu. Gondwana to dawny ląd, który obejmował dzisiejszą Afrykę, Amerykę Południową, Antarktydę, Australię i Indie. Kiedy Gondwana się rozpadła, Zealandia zaczęła pod wpływem sił tektonicznych tonąć. Dziś tylko niewielka część Zealandii wystaje ponad powierzchnię wody - są to głównie wyspy Nowej Zelandii i Nowej Kaledonii. Zelandia lub jej część mogła przez jakiś czas istnieć jako wyspa. Ale około 25 mln lat temu zniknęła pod oceanem.
Więcej ciekawych wiadomości dotyczących historii Ziemi znajdziesz na Spider`s Web:
W nowym badaniu opublikowanym magazynie Tectonics naukowcy ogłosili, że ukończyli mapowanie większości Zelandii, w większości zanurzonego ósmego kontynentu Ziemi. Co więcej, w ostatnich dniach międzynarodowy zespół badaczy opublikował najbardziej szczegółowe jak dotąd mapy Zelandii.
Zealandia ma w sumie powierzchnię około 4,9 miliona kilometrów kwadratowych, co czyni ją większą niż jakikolwiek inny mikrokontynent lub fragment kontynentalny na świecie. Jest też większa niż największa wyspa Ziemi - Grenlandia - i większa niż półwysep Arabski czy subkontynent Indyjski.
Ze względu na te i inne cechy geologiczne, takie jak grubość i gęstość skorupy, niektórzy geolodzy uważają, że Zealandia spełnia wszystkie kryteria, aby być uznana za kontynent, a nie mikrokontynent lub fragment kontynentalny. Geolog Nick Mortimer stwierdził, że gdyby nie poziom oceanu, Zealandia zostałaby uznana za kontynent dawno temu.
Jak naukowcy zmapowali Zealandię?
Mapowanie Zealandii było trudnym zadaniem, głównie dlatego, że kontynent jest prawie całkowicie zanurzony pod wodą na głębokość 1–2 km. Aby to zrobić, naukowcy z nowozelandzkiego instytutu badawczego GNS Science wykorzystali różne metody i techniki, takie jak: pobieranie próbek geologicznych z dna oceanu za pomocą specjalnych urządzeń, interpretacja anomalii magnetycznych w skorupie, tworzenie map batymetrycznych za pomocą sonaru.
W ten sposób naukowcy byli w stanie odtworzyć kształt i historię Zealandii oraz zidentyfikować jej główne regiony geograficzne i geologiczne. Ich wyniki są dostępne online na tej stronie.
Co ciekawego odkryli naukowcy o Zealandii?
Mapowanie Zealandii nie tylko pozwoliło lepiej poznać jej topografię, ale także odkryć wiele ciekawych faktów na jej temat. Oto niektóre z nich:
- Zealandia jest bardzo stara - ma około miliarda lat, co oznacza, że jest o połowę starsza niż wcześniej sądzono.
- Zealandia była kiedyś częścią lądu, który łączył Australię i Antarktydę
- Zealandia była częścią tzw. East Gondwana, czyli wschodniej części Gondwany, która obejmowała także Australię i Antarktydę. Kiedy East Gondwana się rozpadła, Zealandia została odcięta od obu kontynentów i zaczęła tonąć.
- Zealandia ma bogate zasoby naturalne. Te zasoby mogą mieć duże znaczenie gospodarcze i strategiczne dla krajów leżących na Zealandii lub w jej pobliżu.
Jak odkryto Zealandię?
Pomysł istnienia zaginionego kontynentu na południowym Pacyfiku pojawił się już w XVII wieku, gdy holenderski żeglarz Abel Tasman odkrył Nową Zelandię i podejrzewał, że jest ona częścią większego lądu. Jednak dopiero w XX wieku geolodzy zaczęli badać strukturę dna oceanicznego i znaleźli dowody na to, że Nowa Zelandia i Nowa Kaledonia nie są po prostu wyspami wulkanicznymi, lecz szczytami górskimi należącymi do podwodnego kontynentu.
W 1995 r. amerykański geofizyk Bruce Luyendyk zaproponował nazwę Zealandia dla tego kontynentu i zdefiniował jego granice na podstawie danych geologicznych i geofizycznych. W 2017 r. grupa naukowców z Nowej Zelandii, Nowej Kaledonii i Australii opublikowała artykuł, w którym przedstawiła argumenty na to, że Zealandia spełnia wszystkie kryteria, aby być uznana za kontynent, a nie mikrokontynent lub fragment kontynentalny. Według nich Zealandia ma spójną i ciągłą skorupę kontynentalną, wystarczającą grubość i gęstość, odrębną historię geologiczną i wyraźne granice od otaczających płyt oceanicznych.
Zealandia to nie tylko ciekawostka geograficzna, ale także ważny element naszej planety i naszej historii. Poznanie Zealandii może pomóc nam lepiej zrozumieć procesy geologiczne, które kształtowały Ziemię przez miliony lat, oraz ich wpływ na klimat, środowisko i życie. Zealandia to nie Atlantyda, ale i tak jest niesamowita.
