Chłodzenie procesora. Jakie wybrać? Przed zakupem lepiej to przeczytaj

Z chłodzeniem procesora zwykle jest tak, że albo nie przykładamy do niego odpowiedniej wagi, albo znacznie przesadzamy inwestując duże pieniądze w wypasione coolery CPU, które wcale nie są nam potrzebne. Jak zachować złoty środek, czyli zapewnić odpowiednie chłodzenie CPU i srodze nie przepłacić?

Wydawałoby się, że wystarczy porównać TDP (Thermal Design Power) procesora i układu chłodzącego, by precyzyjnie dobrać model, który rozproszy nadmiar ciepła z CPU. Tymczasem wartość TDP (czyli mocy cieplnej) to jedynie wskazówka dla producentów systemów chłodzących. TDP procesorów Intela i AMD mierzone są za pomocą innych metod i już to powinno nam zapalić czerwoną lampkę. Zdarza się, że producenci systemów chłodzących biorą sobie te wartości z miejsca gdzie słońce nie dochodzi - cooler owszem, może sobie poradzić z odprowadzeniem takiej ilości ciepła, ale okupione jest to na przykład głośną pracą wentylatora. Im wyższe TDP procesora, tym lepszego chłodzenia on wymaga. Jeśli TDP procesora wynosi około 65 W, to prawdopodobnie większość coolerów da sobie z tym radę, ale im większe chłodzenie, tym ciszej będzie działać (przy dużym radiatorze wentylatory nie mają tyle pracy). Jeśli TDP procesora wynosi 100 W i więcej, to warto sięgnąć po coś wydajniejszego - zwłaszcza jeśli dodatkowo zamierzamy bawić się w OC (podkręcanie).

Przede wszystkim w przypadku chłodzenia powietrznego sprawdź jego wysokość i porównaj to z danymi producenta obudowy co do maksymalnej wysokości coolera CPU. Z kolei w przypadku chłodzenia cieczą, w obudowie musi być miejsce na chłodnicę odpowiednich rozmiarów. Czasem miejsce niby jest, ale przy próbie montażu może się okazać, że cooler koliduje na przykład z radiatorem na sekcji zasilania płyty głównej - czasami nie przewidzimy wszystkich problemów w danej konfiguracji dopóki empirycznie nie sprawdzimy, czy połączenie będzie ze sobą współgrało.

Inne artykuły o chłodzeniu procesorów:

Dawniej sporo problemów przy montażu większych powietrznych coolerów CPU potrafiły sprawić wysokoprofilowe pamięci RAM. Obecnie większość coolerów projektuje się tak, by zapobiec tego typu niespodziankom, a i radiatory na RAM nie są już tak wysokie.

Oczywiście chłodzenie procesora to tylko jeden z elementów chłodzenia całego komputera. Warto zadbać o to całościowo, bowiem inny element tego systemu może wpłynąć na niższe temperatury na procesorze. O tym jak ulepszyć chłodzenie komputera możesz dowiedzieć się z poniższego artykułu.

Coolery CPU dzielimy na dwie podstawowe grupy - powietrzne oraz chłodzenia cieczą (inaczej wodne - chociaż de facto wody się tam oczywiście nie używa, tylko płyny nie przewodzące prądu). Który rodzaj wybrać? Chłodzenia wodne biją ostatnio rekordy popularności i jest to niewątpliwie sukces... producentów tego sprzętu, którym udało się przekonać użytkowników, że rzeczywiście potrzebują takiego rozwiązania. W sumie wystarczyło zainstalować tam podświetlenie RGB LED i nazwać to sprzętem gamingowym. Modę udało się wywołać i wielu graczy nie wyobraża sobie komputera do gier bez chłodzenia wodnego.

W praktyce wiele z systemów chłodzenia powietrzem będzie równie wydajnych jak chłodzenia cieczą, chociaż oczywiście nic nie przebije wydajności w odprowadzaniu ciepła najbardziej zaawansowanych coolerów wodnych z chłodnicą 360 mm. Takie rozwiązanie polecałbym jednak wyłącznie do topowych CPU, które jeszcze w dodatku zamierzamy podkręcać.

Zaletami tych coolerów jest prosta konstrukcja, która przez lata rozwoju była sukcesywnie udoskonalana. Jeśli coś się tu może zepsuć, to tylko wentylator, a ten łatwo (i tanio) wymienić na nowy (nie licząc modeli box). W większości przypadków zapewnią efektywne i komfortowe chłodzenie CPU.

Głównymi zaletami takich coolerów są właściwie tylko niewielkie rozmiary, no i dostajemy je praktycznie za darmo - bo w cenie samego procesora. Najtańsze chłodzenia powietrzne na rynku będą zbliżone wielkością i możliwościami właśnie do coolerów box.

Na tańszym biegunie są modele wyposażone w jedną wieżę i skromną ilość ciepłowodów. Na droższym takie konstrukcje jak be quiet! Dark Rock Pro 4. Ten wielki klocek to naprawdę doskonały cooler CPU, a jego cena sięga 400 zł. Na tle innych topowych konstrukcji to i tak mało, bo niektóre przebijają barierę 600 zł. Tak drogie coolery to klasyczne modele dla entuzjastów, gotowych zapłacić duże pieniądze za unikalne konstrukcje, a w większości przypadków odpowiednio wydajne chłodzenie można zapewnić znacznie niższym kosztem.

Oczywiście chłodzenia wodne na procesor wykorzystują również... chłodzenie powietrzem. Ciecz jest wykorzystywana jako nośnik ciepła z bloku na procesorze do chłodnicy, a ta z kolei jest chłodzona za pomocą klasycznych wentylatorów. W zależności od wielkości radiatora, może się na nim znajdować jeden (120/140 mm), dwa (240/280 mm), lub nawet trzy (360/420 mm) wentylatory.

Chłodzenia cieczą dzielimy na modele AIO (czyli zestawy wszystko-w-jednym, gotowe do zainstalowania po wyjęciu z pudełka), jak i te samodzielnego montażu, które składa się z oddzielnych elementów. Ta druga opcja przeznaczona jest dla bardziej zaawansowanych sprzętowców. W takim wypadku inwencja twórcza nie zna granic i można stworzyć choćby równoczesne chłodzenie CPU i GPU w jednym obiegu.

Ceny chłodzeń wodnych zaczynają się od 250 zł, a cena najdroższych modeli przekracza 1500 zł. Tańsze modele wcale nie muszą być wydajniejsze od coolerów powietrznych. Ze względu na różnice w montażu (niewielki blok na procesorze i miejsce z boku na chłodnicę) mogą się jednak lepiej sprawdzać w konkretnych rodzajach obudów.

Najbardziej wydajne modele chłodzeń wodnych poradzą sobie z największymi wyzwaniami - na przykład ze schłodzeniem topowych procesorów i to dodatkowo podkręconych. Z temperaturami na procesorze można sobie jednak również radzić dodatkowo za pomocą undervoltingu i osiągać świetne efekty - bowiem chłodniejszy procesor może dłużej osiągać wyższe taktowania i w efekcie działać wydajniej.