Stworzyli najdokładniejszą mapę Drogi Mlecznej. Jest potężna
Astronomowie opublikowali potężną mapę Drogi Mlecznej w podczerwieni zawierającą ponad 1,5 mld obiektów. To najbardziej szczegółowa mapa naszej galaktyki, jaka kiedykolwiek powstała.
Międzynarodowy zespół astronomów zaprezentował gigantyczną mapę Drogi Mlecznej. Powstawała prawie półtorej dekady.
Korzystając z teleskopu VISTA Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), zespół monitorował centralne obszary naszej Galaktyki przez blisko 14 lat. Efektem tych żmudnych badań jest gigantyczna mapa, na której widnieje ponad 1,5 mld obiektów kosmicznych.
Jest to największy projekt obserwacyjny, jaki kiedykolwiek przeprowadzono za pomocą teleskopu ESO, a sama mapa to 500 terabajtów danych.
Dokonaliśmy tak wielu odkryć, że na zawsze zmieniliśmy widok naszej Galaktyki
- mówi Dante Minniti, astrofizyk z Universidad Andrés Bello w Chile, który kierował całym projektem.
Jak wygląda ta mapa? Zbiór danych jest zbyt duży, aby opublikować go jako pojedyncze zdjęcie, ale dostęp do przetworzonych danych i katalogu obiektów można uzyskać na portalu naukowym ESO.
Więcej o tajemnicach Drogi Mlecznej przeczytasz na Spider`s Web:
Zajrzeć przez pył
Kluczem do sukcesu tego przedsięwzięcia było wykorzystanie promieniowania podczerwonego. Dlaczego akurat ono? Otóż wiele obiektów kosmicznych, takich jak młode gwiazdy ukryte w gęstych obłokach pyłu, emituje głównie promieniowanie podczerwone. Dzięki temu teleskop VISTA mógł zajrzeć w najgłębsze zakamarki Drogi Mlecznej i ujawnić przed nami wcześniej niewidoczne struktury.
Rekordowa mapa zawiera 200 000 zdjęć wykonanych przez należący do ESO VISTA teleskop do przeglądów nieba w świetle widzialnym i podczerwonym. Teleskop znajduje się w Obserwatorium Paranal w Chile, a jego głównym celem jest mapowanie dużych obszarów nieba.
Zespół wykorzystał kamerę na podczerwień VISTA VIRCAM, która może zajrzeć przez pył i gaz przenikający naszą galaktykę. Dzięki temu jest w stanie dostrzec promieniowanie z najbardziej ukrytych miejsc Drogi Mlecznej.
Gigantyczny zbiór danych zawiera około 10 razy więcej obiektów niż poprzednia mapa opublikowana przez ten sam zespół w 2012 r. Obserwacje światła podczerwonego oznaczają, że VISTA może także wykryć bardzo zimne obiekty, takie jak brązowe karły ("nieudane" gwiazdy, które nie uległy trwałej syntezie jądrowej) lub swobodnie unoszące się planety, które nie krążą wokół gwiazd.
Trójwymiarowy widok galaktyki
Prace nad stworzeniem nowej mapy rozpoczęły się w 2010 r. i obejmowały łącznie 420 nocy. Obserwując wielokrotnie każdy skrawek nieba, zespół był w stanie nie tylko określić lokalizację tych obiektów, ale także prześledzić, jak się poruszają i czy zmienia się ich jasność.
Dzięki temu uzyskaliśmy dokładny trójwymiarowy widok wewnętrznych obszarów Drogi Mlecznej, które wcześniej były ukryte przez pył. Naukowcy śledzili także gwiazdy hiperprędkościowe - szybko poruszające się gwiazdy katapultowane z centralnego obszaru Drogi Mlecznej po bliskim spotkaniu z czającą się tam supermasywną czarną dziurą.
Po zakończeniu badań naukowych naukowa eksploracja zebranych danych będzie kontynuowana przez nadchodzące dziesięciolecia. Tymczasem Obserwatorium Paranal ESO przygotowuje się na przyszłość: VISTA zostanie zaktualizowana o nowy instrument 4MOST, a Bardzo Duży Teleskop (VLT) ESO otrzyma instrument MOONS.
Ta niezwykła mapa pozwoli nam lepiej zrozumieć, jak powstała i ewoluowała nasza galaktyka. Dzięki niej możemy śledzić procesy gwiazdotwórcze, badać rozkład materii w Drodze Mlecznej i odkrywać nowe, egzotyczne obiekty kosmiczne.
Nowa mapa Drogi Mlecznej to prawdziwy skarb dla astronomów na całym świecie. Przez wiele lat będą ją analizować, szukając odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania o nasz kosmiczny dom. Kto wie, może już wkrótce poznamy jeszcze więcej tajemnic naszej galaktyki?
