Roblox zażąda od dziecka selfika. Polskich graczy to nie ominie
Roblox, jedna z najpopularniejszych platform rozrywkowych dla dzieci i nastolatków, wprowadza bezprecedensowy system weryfikacji wieku.
Od grudnia, a globalnie od stycznia przyszłego roku, każdy gracz chcący korzystać z czatu będzie musiał potwierdzić swój wiek - albo poprzez video selfie, albo przesyłając dokument tożsamości. Niestety - w ostatnich latach Roblox stał się wygodnym narzędziem dla pedofilów i internetowych przestępców. To wręcz desperacka próba twórców tej niezwykle popularnej gry.
Od 2023 r. liczba incydentów związanych z wykorzystywaniem dzieci na Robloxie zaczęła dramatycznie rosnąć. Firma zgłosiła do amerykańskiego Narodowego Centrum Zaginionych i Eksploatowanych Dzieci (NCMEC) ponad 13 tys. przypadków - każdy z nich to osobna, bolesna historia: dzieci zwabiane przez dorosłych, groźby, szantaż, wymuszanie materiałów seksualnych.
Czytaj też:
Ochrona dzieci i własnej kopalni robloxowego złota
Skala problemu doprowadziła do pozwów przeciwko Roblox Corporation. Prokuratorzy generalni Teksasu, Luizjany i Kentucky oskarżyli firmę o stworzenie środowiska sprzyjającego drapieżnikom seksualnym i świadome ignorowanie zagrożeń. W październiku bieżącego roku Kentucky wprost stwierdziło, że na platformie dochodziło do przestępstw seksualnych, a firma - znając ryzyko - nie podejmowała działań, by nie ograniczać zysków.
Jeszcze ostrzej sprawę oceniła Floryda. Prokurator generalny James Uthmeier nazwał Roblox wylęgarnią dla drapieżników. Jedną z głośnych tragedii była historia Ethana, 15-latka, który padł ofiarą groomingu na Robloxie i Discordzie. Jego matka, Becca Dallas, pozwała platformę, wskazując na jej zaniedbania.. Pod presją regulatorów i sądów Roblox musiał w końcu sięgnąć po rozwiązania radykalne.
Jak działa nowy system weryfikacji?
Od grudnia w Australii, Nowej Zelandii i Holandii - a od stycznia na całym świecie - każdy użytkownik chcący korzystać z czatu Roblox będzie musiał przejść weryfikację wieku. System przewiduje trzy ścieżki:
- Video selfie - dziecko uruchamia kamerę w aplikacji i wykonuje polecenia: patrzy w przód, obraca głowę w lewo i prawo. Algorytm firmy Persona analizuje ponad tysiąc punktów biometrycznych i behawioralnych, aby oszacować wiek. Według Robloxu technologia jest zazwyczaj bardzo dokładna w przedziale 5–25 lat, z błędem rzędu roku lub dwóch.
- Dokument tożsamości - jeśli algorytm się pomyli lub nie będzie pewny to użytkownik może przesłać skan paszportu, dowodu osobistego czy karty pobytu. Problem w tym, że dzieci poniżej 13 lat zwykle nie mają takich dokumentów.
- Zgoda rodziców - najmłodsi gracze będą mogli korzystać z czatu tylko po potwierdzeniu przez rodziców. Procedura jest jednak wieloetapowa i skomplikowana.
Po weryfikacji każdy użytkownik trafia do jednej z sześciu grup wiekowych: poniżej 9 lat, 9-12, 13-15, 16-17, 18-20 oraz 21+. Czaty są ograniczane - np. dziecko w wieku 9-12 lat może rozmawiać tylko z rówieśnikami oraz z grupą 13-15 lat.
To bezpieczeństwo czy tylko tak zwany dobry PR?
Dokładność technologii budzi poważne wątpliwości. Liczne badania wykazują, że algorytmy rozpoznawania wieku są relatywnie mało precyzyjne. AI ma tendencję do przeszacowywania wieku osób uśmiechniętych, niedoszacowywania starszych i częściej myli się w przypadku kobiet niż mężczyzn. W przypadku rdzennych Australijczyków skuteczność była dramatycznie niższa.
Praktyka pokazuje, że systemy tego typu łatwo oszukać. Na TikToku czy Discordzie użytkownicy obchodzili je przesyłając zdjęcia postaci z gier albo korzystając z filtrów. Największy problem pojawia się wtedy, gdy AI błędnie oceni kogoś jako osobę poniżej 13 lat. Użytkownik ma tylko 48 godzin na odwołanie się poprzez przesłanie dokumentu. Jeśli tego nie zrobi - zostaje zamrożony w tej kategorii wiekowej, nawet jeśli ma 20 lat.
Roblox zapewnia, że zdjęcia są natychmiast usuwane po przetworzeniu. W rzeczywistości dane biometryczne przechowywane są przez firmę Persona przez 30 dni, a w przypadku nakazu prokuratorskiego - nawet dłużej. Dokumenty tożsamości również muszą być archiwizowane. Roblox formalnie nie ma dostępu do tych danych - fakt, że trafiają one do zewnętrznej firmy budzi obawy. Historia cyberbezpieczeństwa pokazuje, że każde biuro może stać się celem ataku. W zeszłym roku doszło do wycieku danych biometrycznych z Discorda - również obsługiwanego przez Personę.
W Europie problem jest szczególnie wrażliwy. Urząd Ochrony Danych Osobowych ostrzega, że zbieranie danych biometrycznych dzieci rodzi poważne ryzyko naruszenia RODO. Pytanie, czy 8-letnie dziecko może świadomie wyrazić zgodę na przetwarzanie swoich danych pozostaje otwarte.
Z tego może być grubsza afera
Roblox wprowadza nowy system weryfikacji wieku nie z własnej inicjatywy, lecz pod presją regulatorów, pozwów i opinii publicznej. To dobrze - świat potrzebuje, by firmy traktowały bezpieczeństwo dzieci poważnie. Ale nie można udawać, że to rozwiązanie jest magiczną tarczą. Technologia rozpoznawania twarzy bywa zawodna. Przechowywanie danych biometrycznych niesie ryzyko. Moderacja wciąż jest niewystarczająca.
Dla polskich rodziców oznacza to, że na początku przyszłego roku trzeba podjąć decyzję: zapoznać się z narzędziami bezpieczeństwa, porozmawiać z dzieckiem, a może nawet zastanowić się, czy Roblox jest platformą godną zaufania. Firma obiecuje złoty standard bezpieczeństwa online. Być może tak się stanie – ale tylko wtedy, gdy selfiki będą początkiem większej zmiany: realnej moderacji, edukacji i szczerości wobec ograniczeń technologii.
