Krótki pobyt w Paryżu uzmysłowił mi, jak wspaniała jest koncepcja 15-minutowego miasta
Koncepcja 15-minutowego miasta, czyli zapewniania mieszkańcom najważniejszych dóbr i usług w pobliżu ich miejsca zamieszkania ma bardzo wielu zwolenników, ale także rzeszę przeciwników. Jak się porusza, przebywa i mieszka w takiej enklawie? Miałem niedawno okazję się przekonać.
Jako jedno z najbardziej innowacyjnych miast na świecie, Paryż wyróżnia się wieloma nowoczesnymi rozwiązaniami i innowacjami, które mają na celu poprawę jakości życia mieszkańców oraz zrównoważony rozwój urbanistyczny. Wśród udogodnień dla mieszkańców warto zwrócić uwagę na rozbudowaną infrastrukturę komunikacyjną. Paryż oferuje szeroką sieć metra, która jest jedną z najgęstszych na świecie, a także systemy rowerów miejskich takie jak Vélib', które ułatwiają mieszkańcom codzienne przemieszczanie się po mieście. Dzielnice Paryża są zaprojektowane w taki sposób, aby zapewnić bezpieczeństwo i komfort mieszkańcom, oferując łatwy dostęp do zielonych przestrzeni, takich jak Ogrody Luksemburskie czy Park Monceau.
Rozwiązania typu smart city w Paryżu obejmują szeroki zakres działań, które wykorzystują nowoczesne technologie do zarządzania zasobami miejskimi w sposób inteligentny i efektywny. Przykładem może być projekt Paris Smart City 2050, który prezentuje wizję zielonego centrum Paryża z ekokanałami i przestrzeniami publicznymi zintegrowanymi z bioorganiczną architekturą. Inne inicjatywy to inteligentne oświetlenie miejskie, które dostosowuje intensywność światła do aktualnych potrzeb, czy aplikacje miejskie analizujące ruch i wskazujące optymalne trasy przemieszczania się.
Nie przegap:
Paryż stawia również na ekologiczne rozwiązania, które mają na celu zmniejszenie wpływu miasta na środowisko naturalne. W ramach idei eco-city, miasto implementuje zielone dachy i ściany, które nie tylko poprawiają estetykę miejską, ale również przyczyniają się do poprawy jakości powietrza i izolacji termicznej budynków.
Jednak to, co mnie interesowało głównie, to wprowadzenie z powodzeniem koncepcji miasta 15-minutowego, według której mieszkańcy mają możliwość zaspokojenia swoich podstawowych potrzeb w najbliższym sąsiedztwie, co zmniejsza potrzebę długich dojazdów i wspiera lokalne społeczności. Koncepcja brzmi rozsądnie, ale trudno nie słyszeć też głosów krytyki wśród elit i autorytetów - szczególnie ze strony osób reprezentujących zazwyczaj konserwatywne poglądy. Jeden poseł RP był wręcz uprzejmy porównać 15-minutowe miasto do niemieckiego obozu zagłady. Skąd ta krytyka? Sprawdziłem i tym bardziej nie rozumiem.
Miasto 15-minutowe. O co chodzi w tej koncepcji?
Koncepcja miasta 15-minutowego to model urbanistyczny, który zakłada, że wszelkie podstawowe potrzeby mieszkańców - takie jak praca, edukacja, zakupy, opieka zdrowotna, rozrywka i zielone przestrzenie - powinny być dostępne w ciągu 15 minut pieszo lub rowerem od domu. Ta idea promowana przez burmistrzynię Paryża Anne Hidalgo, ma na celu stworzenie bardziej zrównoważonych i przyjaznych dla mieszkańców miast.
Zalety tej koncepcji są liczne.
- Po pierwsze zmniejsza zależność od samochodów, co przyczynia się do obniżenia poziomu zanieczyszczenia powietrza i hałasu, a także do poprawy ogólnej jakości życia.
- Po drugie promuje zdrowszy styl życia, ponieważ mieszkańcy są zachęcani do chodzenia i jazdy na rowerze.
- Po trzecie koncepcja ta wspiera lokalną gospodarkę, gdyż ludzie częściej korzystają z usług i sklepów w swojej okolicy. Wreszcie, miasto 15-minutowe sprzyja budowaniu silniejszych więzi społecznych, ponieważ mieszkańcy spędzają więcej czasu w swoich lokalnych społecznościach.
Jednakże wady również istnieją. Realizacja takiego modelu w dużych i już istniejących miastach może być wyzwaniem ze względu na konieczność przeprojektowania infrastruktury i zmiany nawyków mieszkańców. Może to również prowadzić do wzrostu cen nieruchomości w bardziej pożądanych lokalizacjach, co z kolei może zwiększyć nierówności społeczne. Istnieje też ryzyko, że nie wszystkie usługi będą równomiernie dostępne w każdej części miasta, co może spowodować wykluczenie niektórych grup społecznych.
Jako turysta byłem zachwycony. Ale co z mieszkańcami?
Paryż skupia się na rozwijaniu lokalnych centrów, które łączą mieszkalnictwo, pracę, edukację, opiekę zdrowotną i rozrywkę. Na przykład w dzielnicy 17 arrondissement, znanej jako Batignolles, stworzono ekologiczne osiedle, które oferuje mieszkańcom dostęp do zielonych przestrzeni, rynków z lokalnymi produktami, szkół i miejsc pracy w obrębie kilku minut spaceru. To podejście nie tylko ułatwia codzienne życie, ale także przyczynia się do ożywienia lokalnych gospodarek i wspiera zrównoważony rozwój.
Paryż rozwija zielone korytarze i parki, które są łatwo dostępne dla mieszkańców, takie jak Parc des Buttes-Chaumont czy Promenade Plantée. Te przestrzenie nie tylko poprawiają jakość powietrza, ale również oferują miejsca wypoczynku i rekreacji. Miasto promuje aktywny transport poprzez rozbudowę sieci ścieżek rowerowych i pieszych, a także poprzez ograniczenie ruchu samochodowego w centrum. Paryż zainwestował również w systemy współdzielenia rowerów - choćby wspomniany Vélib' - aby ułatwić mieszkańcom przemieszczanie się bez konieczności korzystania z samochodu.
W ramach koncepcji miasta 15-minutowego Paryż dąży do tego, aby każda dzielnica miała dostęp do lokalnych sklepów, rynków, placówek oświatowych i opieki zdrowotnej. Przykładem może być Marché d'Aligre, który jest nie tylko rynkiem, ale także miejscem spotkań społeczności lokalnej. W mieście realizowane są też projekty takie jak Place de la République, która została przekształcona w przestrzeń dla pieszych, oferując miejsce do spotkań i organizacji wydarzeń kulturalnych.
Jak udało się uniknąć zagrożeń i czemu Paryżanie na ogół są zadowoleni z polityki włdz miasta? Ważnym elementem okazały się przeprowadzane często i szeroko konsultacje społeczne. Angażowanie mieszkańców i lokalnych przedsiębiorstw pomogło upewnić się, że zmiany odpowiadają ich potrzebom i pragnieniom.
Doświadczyłem. I tym bardziej nie rozumiem krytyki
Początek dnia w takim mieście? Zamiast spieszyć się na przystanek autobusowy czy walczyć o miejsce w metrze, wychodzisz z domu, witasz sąsiada, który też akurat idzie do pracy - pieszo. Po drodze wpadasz na kawę do ulubionej kawiarni, która jest zaledwie kilka kroków od twojego mieszkania. Wszystko bez pośpiechu, bo przecież do pracy masz jakieś 10 minut spacerem. A po pracy? Możesz zrelaksować się w pobliskim parku albo wybrać się na zakupy do lokalnego sklepu z ekologiczną żywnością, który zna twoje imię i zawsze ma świeże produkty.
Ale to nie tylko o wygodę chodzi. Życie w miasteczku 15-minutowym to też zdrowszy tryb życia. Mniej czasu w samochodzie czy publicznym transporcie oznacza więcej ruchu na świeżym powietrzu. To oznacza mniej smogu, bo mniej osób potrzebuje jeździć na długie dystanse. A co z weekendami? Możesz spędzić je na odkrywaniu nowych zakątków Paryża, uczestnicząc w lokalnych wydarzeniach czy warsztatach. To wszystko sprawia, że czujesz się bardziej związany z miejscem, w którym mieszkasz, i ludźmi, którzy tworzą tutejszą społeczność.
Wyszła laurka, ale nic nie poradzę. Paryż pokazuje, że miasto 15-minutowe to nie tylko koncepcja dla urbanistów do rozważania, ale coś, co naprawdę może zmienić nasze życie na lepsze. To jak powrót do korzeni, do czasów, kiedy wszystko mieliśmy pod ręką, ale z nowoczesnym twistem. I choć to wciąż duże miasto, dzięki tej koncepcji czujesz się jak w małej, przytulnej społeczności.
C'est la vie, jak mówią Francuzi.
