Odysseus dotarł do bieguna południowego Księżyca. To przełom
Historia lotów kosmicznych została napisana na nowo. Po raz pierwszy w dziejach prywatna sonda kosmiczna zdołała wylądować na Księżycu i przesłać dane naukowe na Ziemię. To Odysseus, lądownik zbudowany i zarządzany przez amerykańską firmę Intuitive Machines z Houston.
To przełomowy moment w eksploracji kosmosu. Żaden prywatny statek kosmiczny nigdy wcześniej nie wylądował miękko na Księżycu, a amerykański pojazd nie wylądował na Srebrnym Globie od czasu Apollo 17 w grudniu 1972 r.
Odysseus ma teraz spędzić 14 dni na powierzchni Księżyca, podczas których ma przeprowadzić wszystkie zaplanowane eksperymenty i przesłać dane na Ziemię. Po tym czasie lądownik ma zakończyć swoją działalność.
Misja zakończy się, ponieważ nad miejscem lądowania zajdzie słońce. Odyseusz nie został bowiem zaprojektowany, aby przetrwać przenikliwe zimno długiej księżycowej nocy. Księżyc potrzebuje ponad 27 ziemskich dni, aby obrócić się wokół własnej osi, więc każda noc księżycowa trwa około dwóch tygodni. Odysseus pozostanie na Księżycu jako pomnik ludzkich możliwości technologicznych.
Więcej o tym jak ludzie wracają na Księżyc przeczytasz na Spider`s Web:
Lądownik Odysseus
Lądownik Odysseus jest sześciokątnym cylindrem o wysokości 4 m i szerokości 1,57 m, na sześciu nogach do lądowania. Jego masa startowa wynosi 1908 kg. Jest zdolny do przenoszenia około 100 kg ładunku na powierzchnię Księżyca. Używa paneli słonecznych do wytwarzania 200 W mocy, korzystając z baterii o pojemności 25 Ah. Do napędu i lądowania używa ciekłego metanu jako paliwa i ciekłego tlenu jako utleniacza, napędzając główny silnik o ciągu 3100 N umieszczony na dole lądownika.
Odysseus wystartował 15 lutego 2024 r. na pokładzie rakiety Falcon 9 firmy SpaceX z kosmodromu Cape Canaveral na Florydzie. Po osiągnięciu orbity okołoziemskiej lądownik odłączył się od drugiego stopnia rakiety i rozpoczął samodzielną podróż do Księżyca, która trwała sześć dni. Po drodze Odysseus wykorzystywał system nawigacji oparty na mapie gwiazd, aby ustalić swoją orientację w przestrzeni i skierować swoje panele słoneczne w stronę Słońca, aby naładować swoje baterie.
Ostatecznie, Odysseus osiągnął cel, którym był brzeg małego krateru o nazwie Malapert A, położonego około 300 km od bieguna południowego Księżyca, na stronie widocznej z Ziemi. Było to historyczne osiągnięcie, ponieważ żaden inny lądownik nie dotarł wcześniej do takiej szerokości geograficznej na Księżycu. Lądowanie miało miejsce po północy 23 lutego, czasu polskiego.
Podczas lądowania wystąpiły pewne komplikacje. Kiedy statek kosmiczny wylądował na Księżycu, przestał komunikować się z kontrolą misji. Na szczęście po chwili łączność wróciła.
To dopiero początek
To nie koniec przygody Intuitive Machines. Firma ma już zaplanowaną drugą misję na Księżyc, która ma się odbyć w 2025 r. Tym razem, oprócz lądownika, firma chce wysłać na Księżyc także łazik, który ma zbadać okolicę lądowiska i poszukać śladów wody.
Intuitive Machines ma także ambitne plany na przyszłość, takie jak budowa stacji orbitalnej wokół Księżyca, czy dostarczanie ładunków na Marsa. Jak widać, firma nie boi się marzyć i realizować swoich wizji. Może to być początek nowej ery w eksploracji kosmosu, w której prywatny sektor będzie odgrywał coraz większą rolę.
Biegun południowy celem ludzkości
Ludzie chcą zbadać i wylądować na biegunie południowym Księżyca, ponieważ jest to obszar o dużej wartości naukowej i potencjalnym zasobie wody. Biegun południowy Księżyca jest pokryty wieloma kraterami, w których panuje wieczny cień i bardzo niska temperatura. W tych warunkach, woda (jako lód) może się utrzymywać przez miliardy lat, co czyni ją atrakcyjnym źródłem dla przyszłych misji załogowych i baz księżycowych. Woda lodowa może być także wykorzystana do produkcji paliwa rakietowego, co ułatwiłoby podróże w głębszą przestrzeń kosmiczną.
Biegun południowy Księżyca jest także interesujący z naukowego punktu widzenia, ponieważ zawiera wiele kraterów kryjących informacje o historii Księżyca i Układu Słonecznego. Największym kraterem na biegunie południowym jest Basen Biegun Południowy – Aitken, który ma średnicę 2500 km i jest jednym z największych i najstarszych w całym Układzie Słonecznym. Badanie jego składu i struktury może pomóc zrozumieć, jak powstał Księżyc i jak ewoluował przez miliardy lat.
Z tych powodów, biegun południowy Księżyca jest celem wielu planowanych i realizowanych misji kosmicznych, zarówno rządowych, jak i prywatnych. Na przykład, NASA chce wysłać na biegun misję załogową w ramach misji Artemis III. Indie, które są czwartym krajem, który wylądował na Księżycu, także skierowały swój lądownik Chandrayaan-3 na biegun południowy, aby zbadać jego geologię i zasoby. A firma Intuitive Machines, która właśnie dokonała pierwszego komercyjnego lądowania na Księżycu, planuje wysłać na biegun południowy łazik, który ma poszukać śladów wody.
Na koniec warto dodać, że lądowanie na Księżycu nie jest łatwym zadaniem i w ostatnim czasie wiele państw miało z tym problemy. Wśród nieudanych misji lądowania na Srebrnym Globie warto wymienić: Chandrayaan-2 (Indie), Łuna 25 (Rosja) czy Hakuto-R (Japonia).