Tysiąc lat temu Chińczycy zobaczyli nową gwiazdę na niebie. Teraz wiemy, co to było
W 1181 r. niemal 1000 lat temu… mieszkańcy Japonii i Chin zobaczyli na nocnym niebie nowy obiekt. Nie mogli się pomylić, bo świecił równie jasno jak Saturn, a 600 lat przed powstaniem pierwszej lampy gazowej było to jasno. Co to był za obiekt, dowiadujemy się dopiero teraz.
Uczeni z końcówki XII wieku w swoich zapiskach pozostawili na szczęście nie tylko informację o pojawieniu się obiektu, ale także o jego położeniu na niebie, o jego jasności i o tym jak długo na tym niebie pozostawał. Przez setki lat naukowcy próbowali rozwikłać zagadkę jego pochodzenia.
A więc to kolejna supernowa
Naukowcy z Uniwersytetu w Manchesterze analizowali ostatnio odkrytą w 2013 r. mgławicę Pa 30 oraz gwiazdę, którą ona otacza. Cały układ znany jest jako Gwiazda Parkera. W toku obserwacji udało im się ustalić, że otoczka gazowo-pyłowa rozszerza się w tempie 1100 km/s. Gdyby jednak cofnąć ten proces, cała otoczka zbiegłaby się w jednym punkcie około 1000 lat temu. To właśnie wtedy z tego jednego punktu mogła zostać wyrzucona w eksplozji supernowej.
Co więcej, analizując ruch Gwiazdy Parkera na niebie, udało się ustalić, że 1000 lat temu znajdowała się ona mniej więcej tam, gdzie „nową gwiazdę” obserwowali dalekowschodni uczeni. Stąd można założyć, że to właśnie Gwiazda Parkera była tym tajemniczym obiektem, który rozświetlił średniowieczne niebo.
Pozostała tylko kwestia długości zjawiska
Okazuje się bowiem, że nie była to typowa supernowa. Długość trwania zjawiska wskazuje na nietypową eksplozję, w trakcie której zderzyły się ze sobą dwa białe karły, tworząc gwiazdę zombie. Tego typu eksplozje nazywa się supernowymi typu Iax. Średnio co dziesiąta supernowa na niebie należy do tej kategorii. Co ciekawe, Gwiazda Parkera jest jedyną pozostałością po supernowej Iax, której budowę możemy analizować. Co ważniejsze, naukowcy mają do dyspozycji zarówno powstała w eksplozji mgławicę jak i samą gwiazdę zombie.
Można zatem powiedzieć, że dla każdego coś dobrego. Mgławica Pa 30 dostarcza nowych informacji zarówno miłośnikom historii astronomii, jak i astrofizykom zajmującym się procesami zachodzącymi w trakcie eksplozji supernowych. Czego chcieć więcej?
