Piotr Lipiński: NIE WSPÓŁCZUJĘ ZŁODZIEJOM, czyli niech ich dron goni

Dokładniej rzecz biorąc - na złodziei. Właśnie PKP Cargo zapowiedziało, że wykorzysta drony w walce przeciwko kradzieżom węgla.

I bardzo dobrze. Nie jestem internetowym zwolennikiem użalania się nad losem złodziei. W sieci często współczuje się „piratom”, których ścigają niecne kancelarie adwokackie. Ja jednak raczej ubolewam nad losem okradanych piosenkarzom i kolejarzy.

Dronów jednak się boję. Jak komuś pierwszemu dron spadnie na głowę, to z przykrą satysfakcją zakrzyknę: a nie mówiłem?

Rocznie straty sięgają kilku milionów złotych. W tym roku odnotowano niemal 900 kradzieży. Problem nasila się w okresie jesienno-zimowym. Służba Ochrony Kolei pilnuje miejsca, gdzie najczęściej dochodzi do bandytyzmu, ale to nie wystarcza. W końcu wiadomo – kradzione nie tuczy. A żyjemy w cywilizacji hołubiącej szczupłą sylwetkę.

PKP Cargo informuje, że kradzieżami zajmują się dobrze zorganizowane grupy przestępcze. Bezczelność złodziei jest zdumiewająca. Szokuje igranie z ludzkim życiem dla „zarobienia” kasy. Bandyci ustawiają na torach przeszkodę, zmuszając maszynistę do zatrzymania pociągu. W przeciwnym razie grozi katastrofa. Kiedy lokomotywa stanie, złodzieje włamują się do wagonów, kradnąc czasami nawet kilka ton węgla. Nawet wymyślili na to specjalną nazwę – „usyp”. Pewnie lepiej się czują, gdy „usypują”, a nie kradną.

Ale trochę obawiam się przyszłości, w której wciąż nad moją głową będzie latać jakiś obrzydliwy bezzałogowiec. Brzęczący dron jest zwyczajnie irytujący i najchętniej bym go ustrzelił.

Może to po prostu podświadoma niechęć wynikająca z przyswojenia zbyt dużej dawki filmów science-fiction? Może spodziewam się, że ten krążący nade mną bezzałogowiec za chwilę podleci, zażąda dowodu osobistego, a potem mnie zastrzeli?

Do tej pory drony kojarzyły się z wojskiem. Może trochę z fotografią albo z futurystycznymi pomysłami na dostawy towarów. Ale na razie spełniają się przede wszystkim obrazy z filmów science-fiction, w których drony polują na ludzi.

We współczesnym wydaniu wygląda to mniej więcej tak: amerykański operator siedzi w jakimś baraczku i steruje dronem, który strzela do talibów. Czasami trafia w wioskę cywilów zamiast w obóz terrorystyczny. No to trudno, powiadają politycy. Przecież świat tak już jest skonstruowany, że z reguły przyznaje rację zwycięzcom.

Sprawa z PKP Cargo jest o tyle warta zauważenia, że to chyba pierwszy w Polsce tak duży przypadek wykorzystania dronów właśnie przeciwko ludziom. Przekraczamy więc pewną granicę, zza której pewnie nie będzie powrotu. Przy czym raz jeszcze powtórzę dla pełnej jasności – kolejarzom należą się brawa, że dla obrony przed złodziejami sięgają po nowoczesną technikę.

Niepostrzeżenie odmienią nasze życie. Kilkanaście lat temu nikt nie chodził po ulicy, wgapiając się w małe kolorowe pudełko w swojej dłoni. Dziś to wydaje się normalne. Wystarczyło zahibernować kogoś na dziesięć lat, żeby dziś po odmrożeniu doznał szoku, co się stało z ludźmi zasiadającymi do wspólnego posiłku – zamiast rozmawiać ze sobą „konwersują” z wirtualnym światem. Może za kilka lat skoncentrowani będą na oglądaniu życia przy pomocy kamery swojego drona?

Bezzałogowce pewnie nie staną się aż tak popularne jak smartfony, bo jednak nie są tak osobiste. Choć kto wie? Może pokochamy zabawy z dronami tak, jak Chińczycy lubią puszczanie latawców?

Dopiero co Internet obiegła wiadomość, że GoPro pracuje nad swoimi dronami i – nomen omen – wypuści je w przyszłym roku. To się dopiero zacznie! Nad każdym narciarzem będzie latać jego dron, nagrywający, ile razy właściciel przewrócił się na stoku. Każdy rowerzysta puści nad sobą drona rejestrującego ewolucje na chodniku. Że już nie wspomnę o surferach, którzy jeszcze wnukom będą się chwalić nagraniem, na którym rekin odgryza im nogę. Przyszłość zapowiada się ekscytująco. Dron nad każdą głową – to nasz cel! Sterowany antenką w czapce. Albo w moherowym berecie.

Kiedyś już o tym pisałem: tylko czekać, aż straże miejskie kupią sobie drony, żeby wystawiać mandaty za plucie na ulicy, palenie papierosów albo brzydkie spodnie. Kiedy tylko władze miast zwietrzą, że na dronach da się zarobić jak na fotoradarach, w Polsce eksploduje rynek latających bezzałogowców.

Przyzwyczaiłem się do kamer, które śledzą mnie niemal bez przerwy. Kiedy jadę samochodem, widzę je (a one mnie) na każdym większym skrzyżowaniu. Kiedy wchodzę do centrum handlowego, mam wrażenie że jest ich więcej niż kupujących.

Ale jednak w pewnych miejscach, nawet publicznych, czuję się wolny od tej inwigilacji. W moim niedużym mieście kamery rzadko mają mnie na oku. Kiedy nadlecą drony, padnie ten mój ostatni skromny bastion.

Nie daj Boże, żeby drony staniały! Dziś jeszcze cena może powstrzymywać niektórych przed trudnymi do przewidzenia pomysłami. A przecież dronem można wyczyniać niezwykłe harce, bo pilot siedząc w domowym fotelu niczego nie ryzykuje. Na dokładkę trudno go wykryć. Strącenie armii dronów nadlatujących nad Biały Dom nie będzie wcale łatwe. A nad moim domem jeszcze trudniejsze.

Droniarstwo czekają ciekawe czasy, ale z pewnością też prawne regulacje. Amerykanie myślą o wymogu posiadania licencji pilota do kierowania komercyjnymi bezzałogowcami. Coś przecież trzeba zrobić, żeby za kilka lat te latające maszynki nie powpadały wszystkie na siebie. Trudno sobie wyobrazić, żeby mogły szwendać się nad miastami po dowolnych trasach.

Wychodzę do ogródka na poranną kawę, czytam, co tam nowego napisali w Spider’s Webie (dziś donoszą o modemach wszczepianych do mózgu), a tu nagle śmig nad moją głową - dron właśnie przyleciał do sąsiada ze świeżymi bułkami na śniadanie. Drugi sąsiad wysyła swojego drona, bo mu się fluid w e-papierosach skończył. Sąsiadka przegląda się w swoim dronie z każdej strony, przymierza nową sukienkę.

Inny bezzałogowiec właśnie powoli sunie nad moim ogródkiem, odbywając swój standardowy policyjny patrol. Poszturchuje go dron Straży Miejskiej, która zazdrośnie walczy o swoje prawo do wystawiania mandatów.

A nad nimi wszystkim lata megadron nadzorujący ruch dronów. Ja tymczasem chowam się gdzieś w głębiny, bo jestem już człowiekiem starej daty i nie mogę się przyzwyczaić do tych wszystkich fruwających nowinek. Pora od środka zatrzasnąć wieko trumny.

Piotr Lipiński – reporter, fotograf, filmowiec. Pisze na zmianę o historii i nowoczesnych technologiach. Autor kilku książek, między innymi „Bolesław Niejasny” i „Raport Rzepeckiego”. Publikował w „Gazecie Wyborczej”, „Na przełaj”, „Polityce”. Wielokrotnie wyróżniany przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich i nominowany do nagród „Press”. Laureat nagrody Prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich za dokument „Co się stało z polskim Billem Gatesem”. Bloguje na PiotrLipinski.pl. Żartuje na Twitterze @PiotrLipinski. Nowa książka „Geniusz i świnie” – o Jacku Karpińskim, wybitnym informatyku, który w latach PRL hodował świnie – w wersji papierowej oraz ebookowej.

* wszystkie zdjęcia pochodzą z Shutterstock