Szykuje się piękne widowisko na niebie. Jak obserwować rój Geminidów?

Kiedy i jak oglądać Geminidy 2023 w Polsce, co je wyróżnia od innych rojów meteorów i jakie ciekawostki naukowe kryją się za tym zjawiskiem?

Geminidy są aktywne od 4 do 17 grudnia, ale najwięcej meteorów można zobaczyć w nocy z 13 na 14 grudnia, kiedy następuje maksimum roju. Według prognoz Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (IMO), w tym czasie można spodziewać się nawet 150 meteorów na godzinę, co oznacza, że co 24 sekundy pojawi się jeden na niebie.

Oczywiście, aby podziwiać ten pokaz, trzeba mieć szczęście z pogodą i znaleźć się w miejscu z ciemnym i przejrzystym niebem. W Polsce najlepsze warunki do obserwacji będą na wschodzie i południu kraju, gdzie niebo jest mniej zanieczyszczone światłem. Warto też wybrać się poza miasto, na przykład do parku narodowego lub rezerwatu przyrody.

Więcej ciekawych informacji o kometach, planetoidach i meteorytach znajdziesz na Spider`s Web:

Najlepsza pora na oglądanie Geminidów to godziny od północy do świtu, kiedy radiant roju, czyli punkt na niebie, z którego wydają się wylatywać meteory, znajduje się najwyżej. Radiant Geminidów leży w gwiazdozbiorze Bliźniąt, niedaleko jasnej gwiazdy Kastor. Można go łatwo znaleźć, korzystając z mapy nieba lub aplikacji astronomicznej.

Oglądanie Geminidów nie wymaga żadnego specjalnego sprzętu ani wiedzy. Wystarczy znaleźć wygodne miejsce do stania lub siedzenia, najlepiej z widokiem na całe niebo, i cieszyć się widokiem. Nie trzeba patrzeć w kierunku radiantu, ponieważ meteory mogą pojawić się w dowolnym miejscu na niebie. Ważne jest tylko, aby nie używać telefonu, latarki ani innych źródeł światła, które mogą zakłócić nasz wzrok. Oczy potrzebują około 20 minut, aby się zaadaptować do ciemności i zobaczyć więcej szczegółów.

Jeśli chcesz zrobić zdjęcia lub nagrania Geminidów, potrzebujesz statywu, aparatu lub kamery z możliwością ustawienia długiego czasu naświetlania i dużej czułości ISO. Dobrym pomysłem jest też używanie pilota zdalnego sterowania lub samowyzwalacza, aby uniknąć poruszenia urządzenia. Możesz spróbować uchwycić kilka meteorów na jednym zdjęciu, ustawiając tryb seryjny lub poklatkowy.

Geminidy są wyjątkowe pod wieloma względami. Po pierwsze, są jednym z najbardziej regularnych i obfitych rojów meteorów, które co roku dają niezapomniane wrażenia. Po drugie, są jednym z nielicznych rojów, których źródłem nie jest kometa, lecz planetoida. Planetoida (3200) Phaethon ma średnicę około 5 km i orbitę bardzo zbliżoną do Słońca, na której osiąga temperaturę ponad 700 stopni Celsjusza. Uważa się, że jest to dawna kometa, która straciła całą swoją lodową otoczkę i została skalnym ciałem. Nie wiadomo dokładnie, skąd bierze się pył i gruz, który tworzy rój Geminidów, ale prawdopodobnie jest to efekt pęknięć i odłamków na powierzchni planetoidy pod wpływem nagrzewania i ochładzania.

Po trzecie, Geminidy są jednym z niewielu rojów, które można obserwować zarówno z półkuli północnej, jak i południowej, ponieważ radiant znajduje się blisko równika niebieskiego. Po czwarte Geminidy charakteryzują się stosunkowo niską prędkością i jasnością meteorów, co sprawia, że są łatwiejsze do zauważenia i podziwiania. Meteory Geminidów mają żółtawy kolor i często zostawiają za sobą długie i widoczne smugi.