W Europie będzie jak w Chinach? Europosłowie chcą ułatwić inwigilowanie obywateli

– Ustawa o AI jest najprawdopodobniej najważniejszym aktem prawnym w tej kadencji. To też pierwszy akt prawny tego rodzaju na świecie, co oznacza, że UE może przewodzić w tworzeniu sztucznej inteligencji, która będzie skoncentrowana na człowieku, godna zaufania i bezpieczna – zaznaczał europoseł Dragos Tudorache, odpowiedzialny za ustawę o AI.

Więcej o dokumencie i dlaczego jest ważny przeczytacie na łamach Spider's Web+.

W skrócie: regulacje są potrzebne, aby technologiczni giganci zostali utemperowani i m.in. nie wykorzystywali danych ucząc się na nas, bez naszej zgody. Jednak wraz z potrzebnymi ustaleniami w życie mogą wejść potencjalnie groźne przepisy.

Jak pisze serwis wyborcza.biz, Europejska Partia Ludowa (EPP), w której skład wchodzą m.in. Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe, zaproponowała zmiany związane z AI Act. Propozycja padła w ostatnim dniu zgłaszania poprawek.

Z punktu widzenia społeczeństwa zmiana jest naprawdę groźna. Rządy należące do krajów wspólnoty miałyby narzędzia pozwalające zastosować biometrię, argumentując ryzykiem ataku o charakterze terrorystycznym czy podczas poszukiwania sprawców przestępstw.

W teorii wystarczyłoby, że przed niewygodnym dla danej władzy protestem uznano by, że w jego trakcie może pojawić poszukiwany przestępca, a furtka do inwigilacji obywateli zostanie uchylona. Choćby za sprawą systemów do rozpoznawania twarzy łatwo będzie zidentyfikować uczestników.

- Te poprawki sprawiają, że będziemy podążać tropem Chin. Nie rozumiem, dlaczego moi koledzy i koleżanki z Europejskiej Partii Ludowej chcą tak głosować – zauważa Róża Thun, europosłanka, w rozmowie z "Wyborczą". I jak dodaje będzie przekonywać, aby wycofali się z tych szkodliwych dla obywateli zmian, bo "wejście AI Act z poprawkami EPP daje rządom ogromnie niebezpieczne narzędzie do walki politycznej".

Wystarczy przypomnieć, że pod pretekstem walki z terroryzmem Chiny wprowadzają kolejne, coraz bardziej zaawansowane formy monitoringu i kontroli. W 2021 media donosiły o testowaniu na Ujgurach kamer monitoringu, które wykrywają emocje za pomocą sztucznej inteligencji. Jak mówiła Spider's Web+ osoba odpowiedzialna za instalację tych systemów, Chiny opracowały zaawansowany system oparty na sztucznej inteligencji, która potrafi rozpoznawać wyraz twarzy. System ocenia nastrój danej osoby i odnotowuje, czy jest to osoba nastawiona pokojowo, czy agresywnie. Dane są przedstawiane w formie wykresu kołowego. 

Możemy pocieszać się, że kraje Unii to jednak nie Chiny. Wiemy jednak doskonale, że skoro taka furtka będzie istnieć, to istnieć będzie też ryzyko, żeby ją przekroczyć.

I chociaż możemy stwierdzić, że szeroko rozumiany świat zachodu kieruje się innymi wartościami, to znajdziemy również w krajach Unii przykłady, gdzie najważniejsze prawa były i są naginane do potrzeb rządzących.

Dziś, 14 czerwca, odbyło się głosowanie. Poprawki, o których pisaliśmy, zostały odrzucone. AI Act nie ułatwi więc inwigilacji obywateli. Pozostaje mieć nadzieję, że podobne pomysły nie będą wracać.