Ugryzienie tego kleszcza zmienia ludzi w wegetarian. Taka alergia to koszmar dla mięsożerców

Kleszcze to każdego roku uciążliwy problem, a w tym roku wyjątkowo dotkliwy. Powszechnie utożsamia się te pajęczaki z nieprzyjemnym ugryzieniem i boreliozą. Lecz mało kto wie, że szybkie usunięcie kleszcza może uchronić przed... alergią na mięso. Kleszcze wywołujące alergię na mięso to w teorii problem dotyczący przede wszystkim Stanów Zjednoczonych i Australii, jednakże niektóre badania wskazują, że europejski kleszcz pospolity również może ją wywołać.

Amerykański miesięcznik Scientific American przytacza historię Kristiny Carlson, która we wrześniu 2020 roku podczas pieszej wędrówki po górach Karoliny Północnej została ugryziona przez kleszcza. Choć pajęczak został szybko usunięty ze skóry kobiety, miesiąc później, po powrocie do domu w Mississipi Carlson zgłosiła się do lekarza, uskarżając się na bóle stawów i uczucie wzdęcia w brzuchu. Badania wykluczyły reumatoidalne zapalenie stawów, a badanie krwi nie wykazało niczego konkretnego. W ciągu następnych tygodni do objawów dołączyła infekcja oka oraz wysypka na twarzy. Kristina była leczona w kierunku półpaśca, jednakże i to nie dało rezultatów.

Podczas jednej z wizyt u lekarza, kobieta została zapytana przez pielęgniarkę obecną na zmianie:

Twierdząca odpowiedź Carlson sprawiła, że wykonano kolejne badanie krwi, które potwierdziło obecność przeciwciał reagujących na alfa-gal. Alfa gal to wielocukier znajdujący się w mięsie i tłuszczu ssaków innych niż naczelne.

Zespół alfa-gal (alpha-gal syndrome, AGS) to reakcja alergiczna, do której wywołania wystarczy ugryzienie pojedynczego kleszcza z gatunku Amblyomma americanum występującego naturalnie w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych. Jednak według najnowszych raportów, kleszcz samotnej gwiazdy - bo taką nazwę zwyczajową nosi w USA - obecny jest także w centralnej i północnej części kraju. Kleszcze przenoszą cząsteczkę alfa-gal ze zwierząt, którymi się żywią na ludzi, których gryzą. Rozprzestrzenianie się kleszczy skłania naukowców do rozważenia potencjalnych długotrwałych powikłań AGS i dalszej weryfikacji przyczyny alergii przy użyciu genetycznie zmodyfikowanego mięsa.

Zwykle, kiedy człowiek spożywa mięso ssaków innych niż naczelne, takie jak krowy i świnie, ich organizm nie reaguje na alfa-gal. Ale kiedy ugryzienie kleszcza wprowadza cząsteczkę, układ odpornościowy rozpoznaje ją jako intruza i wytwarza skierowane przeciwko niemu przeciwciała znane jako immunoglobulina E (IgE). Kiedy następnym razem komórki wejdą w kontakt z alfa-galem z dowolnego źródła - w tym z mięsa - przeciwciała go rozpoznają, a układ odpornościowy go zaatakuje.

Wynikające z AGS reakcje alergiczne, które zwykle zaczynają się od dwóch do sześciu godzin po spożyciu alfa-galu, różnią się w zależności od osoby. Mogą być tak łagodne, jak mrowienie w ustach, lub tak ekstremalne, jak wstrząs anafilaktyczny. Niektóre osoby z AGS mogą zjeść słusznych rozmiarów karkówkę z grilla i odczuwać jedynie lekkie swędzenie dłoni lub mieć niewielką pokrzywkę na skórze. Inni mogą doświadczyć wstrząsu anafilaktycznego po spożyciu pieroga z mięsem.

Według profesora Krzysztofa Buczyłko, kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) obecny w Europie - w tym w Polsce, również może przenosić alfa-gal. W Polsce pierwszy przypadek zespołu alfa-gal odnotowano w Krakowie w 2021 roku, u 32-letniego mężczyzny, który został dwukrotnie ugryziony przez kleszcza (najprawdopodobniej przez kleszcza pospolitego.

Jednakże jak podkreśla Scientific American, AGS wydaje się nie być trwały u pacjentów ukąszonych jednorazowo, a alergia na mięso ustępuje w czasie czterech do pięciu lat. Jednocześnie rozprzestrzeniające się kleszcze są bronią obosieczną - z jednej strony pomogą w rozpoznaniu niezwykle rzadkiego schorzenia, jakim jest AGS. Z drugiej dla niektórych osób ograniczą majowego grilla do jedynie piersi z kurczaka.