Mamy to. W 2019 r. nowy rekord ilości wyprodukowanych elektrośmieci
Ludzkość jest mistrzem w biciu rekordów w niechlubnych dyscyplinach sportu. W 2019 roku ludziom na całym świecie udało się wyprodukować rekordową ilość elektrośmieci. Pytanie tylko ile ten rekord uda się utrzymać.
53,6 mln ton telefonów, smartfonów, tabletów, komputerów, urządzeń elektrycznych i innych gadżetów wylądowało w ubiegłym roku na śmietniku. Lecimy ku katastrofie na własne życzenie i bez żadnych hamulców. Powyższa liczba wydaje się wam abstrakcyjna? Mniej więcej taką samą masę mają wszyscy pełnoletni ludzie w Europie.
Dobrze już było
Dla porównania można przypomnieć, że zaledwie 5 lat wcześniej, w 2014 r., wyprodukowaliśmy 21 procent elektrośmieci mniej. Oficjalne statystyki wskazują, że zaledwie 17 procent odpadów poddano recyklingowi. Gdzie się podziała reszta? Wylądowała na wysypiskach śmieci, została spalona lub zniknęła gdzieś w dokumentach.
Najnowszy raport sporządzony przez międzynarodowe instytucje miał na celu rejestrację postępu w działaniach mających na celu globalne ograniczenie ilości wytwarzanych śmieci. Ku zaskoczeniu autorów, zamiast postępu, zarejestrowano wzrost ilości śmieci. Co więcej autorzy raportu przyznają, że sytuacja nadal będzie się pogarszać, a w 2030 r. ilość produkowanych elektrośmieci będzie już dwa razy większa niż w 2014 r.
Znajdujemy się dopiero na początku tej eksplozji spowodowanej wszechobecną elektryfikacją. Wszystko zaczyna się od zabawek. Jeżeli spojrzycie na to co się dzieje w okresie Bożego Narodzenia - wszystkie zabawki mają miejsce na baterie lub kabel. Tak samo jest z telefonami, smartfonami, telewizorami czy komputerami
- mówi Ruediger Kuehr, jeden z autorów raportu i dyrektor Sustainable Cycles Programme na Uniwersytecie Narodów Zjednoczonych.
Szczegóły są naprawdę dołujące
Dla przykładu pięćdziesiąt ton rtęci znajduje się w elektrośmieciach, które gdzieś zniknęły. Prawdopodobnie większość tej rtęci została uwolniona do środowiska. Wystarczy zatem przypomnieć, że jest to neurotoksyna, która wpływa na mózg i może upośledzać rozwój funkcji poznawczych u dzieci. Amerykańskie firmy zajmujące się recyklingiem wysłały w ubiegłym roku dziesiątki tysięcy ton płaskich monitorów do Hong Kongu, gdzie stanowiły one poważne zagrożenie dla pracowników, którzy mieli za zadanie rozmontować je bez odpowiedniego przeszkolenia czy sprzętu ochronnego.
Odpady elektroniczne to istna żyła złota
Po dokładnej analizie badacze ustalili, że tylko w ubiegłorocznych śmieciach elektronicznych znajduje się złoto, miedź, żelazo i inne minerały o wartości nawet 57 mld dol. Ponowne ich wykorzystanie pozwoliłoby ograniczyć szkody środowiskowe spowodowane wydobyciem nowych minerałów.
Jakie elektrośmieci wyrzucamy najczęściej?
Kamery wideo, zabawki elektroniczne, tostery i maszynki do golenia stanowiły największą grupę elektrośmieci wyrzuconych w 2019 r. (32 procent). Następnym pod względem masy było duże AGD, sprzęt kuchenny oraz kserokopiarki. W grupie tej znajdują się także panele słoneczne, które obecnie nie stanowią jeszcze dużego problemu, ale gdy obecna technologia stanie się przestarzała, będzie ich znacznie więcej. Monitory i ekrany to kolejne 7 mln ton śmieci wyrzuconych w 2019 r. Drobny sprzet komputerowy i telekomunikacyjny, np. telefony i smartfony to kolejne 5 mln ton śmieci.
Kto śmieci najbardziej?
Wbrew pozorom to bardzo skomplikowana kwestia, ponieważ należy wziąć tutaj pod uwagę wiele czynników.
Według ekspertów najwięcej elektrośmieci w ubiegłym roku wyprodukowano w Azji, na największym i najbardziej zaludnionym kontynencie.
Jednak to w Europie ludzie wytwarzali najwięcej elektrośmieci na głowę, niemal trzy razy więcej niż w Azji. Tutaj jednak należy zaznaczyć, że to w Europie najwięcej śmieci poddano recyklingowi.
Rosnące góry elektrośmieci stają się z roku na rok coraz bardziej złożone i coraz bardziej toksyczne. Producenci elektroniki są mistrzami w projektowaniu atrakcyjnych produktów i poprawianiu ich wydajności, ale bezustanne zmiany w oczekiwaniach konsumentów sprawiają, że dzisiejszy najnowszy sprzęt, jutro będzie już przestarzały
- mówi Scott Cassel, założyciel Product Stewardship Institute.
Wciąż robimy za mało
71 procent ludzkości żyje w krajach, które posiadają przepisy regulujące sposoby zarządzania elektrośmieciami.
Jednak gdy widzimy jak mało elektrośmieci podlega recyklingowi, to widać, że te przepisy niewiele pomagają
mówi Mijke Hertoghs, dyrektorka działu środowiska w International Telecommunication Union.
Przepływ produktów i śmieci elektronicznych obejmuje cały świat, zatem wysiłki mające na celu ograniczenie produkcji śmieci także muszą mieć zasięg globalny. Póki co, nie tylko nasze oceany wypełniają się plastikiem, lecz także lądy stopniowo zalewane są elektrośmieciami - dodaje Cassel.
