REKLAMA

W kosmosie znajdziesz chyba wszystko. Oto magnes wielkości Ziemi

W kosmosie znajdziesz chyba wszystko. Oto magnes wielkości Ziemi
REKLAMA

Białe karły to same w sobie ciekawe obiekty kosmiczne. Dość niewielkie (czasami rozmiarów Ziemi), składające się ze zdegenerowanej materii gwiazdy, w których ustały reakcje jądrowe. Zdarzają się również białe karły o masie zbyt małej, by doszło w nich do zapłonu helu.

REKLAMA

Pierwszym odkrytym białym karłem był 40 Eldrani B, którego zaobserwowano już w 18. wieku. Najbardziej znanym z tego typu obiektów jest Syriusz B - ma średnicę Ziemi, lecz masę zbliżoną do naszego Słońca.

Białe karły często są składnikami układów podwójnych (tak jest w przypadku Syriusza). Często, dzięki swojej dużej masie, krążąc wokół wspólnego środka masy z drugą gwiazdą, kradnie jej materię. Zjawisko to nazywamy akrecją materii. Tworzy się w ten sposób dysk lub ogon akrecyjny, zasilający białego karła materią. Spadająca na powierzchnię białego karła materia powoduje rozbłyski pochodzące z eksplozji termojądrowych - powstaje wtedy tzw. gwiazda nowa karłowata.

Układ AR Scorpii (fot. materiały Uniwersytetu w Warwick) class="wp-image-543458"
Układ AR Scorpii (fot. materiały Uniwersytetu w Warwick)

Teoretycznie podejrzewano możliwość istnienia białego karła, który działałby w połączeniu ze swoim towarzyszem jako pulsar - czyli obiekt astronomiczny wysyłający regularnie wiązki promieniowania radiowego. Nigdy jednak dotąd nie zaobserwowano w rzeczywistości tego egzotycznego, teoretycznie możliwego połączenia.

Zmieniło się to dopiero niedawno, gdy naukowcy z Uniwersytetu w Warwick odkryli 380 lat świetlnych od Ziemi pulsar zbudowany z białego karła i czerwonego karła.

Układ o nazwie AR Scorpii posiada białego karła o polu magnetycznym 100 milionów razy silniejszym niż ziemskie (i o masie 200 tysięcy razy większej niż Ziemia). Omiata on wiązką promieniowania swojego czerwonego kolegę co dwie minuty, powodując jego wyraźny rozbłysk. Można powiedzieć, ze w naturalny sposób wytworzył się w kosmosie ogromny elektromagnes. Z magnesem o wielkości naszej planety.

REKLAMA

W potocznym rozumieniu ogromną liczbę obiektów kwitujemy nazwą „gwiazdy”. Jednak ogromna różnorodność budowy, składu chemicznego, masy i wieku gwiazd powoduje, że tak naprawdę te obiekty różnią się od siebie w diametralny sposób. Jeśli dodamy do tego możliwość kombinacji typu układy podwójne (lub nawet o większe liczbie gwiazd), uzyskamy chociaż ułamek różnorodności i bogactwa otaczającego nas Wszechświata.

REKLAMA
Najnowsze
Aktualizacja: 2025-10-08T20:30:49+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T20:03:42+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T19:56:02+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T18:16:36+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T17:49:28+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T17:30:09+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T16:32:28+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T15:50:13+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T15:39:40+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T15:11:08+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T13:59:04+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T13:21:26+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T12:51:43+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T10:31:28+02:00
Aktualizacja: 2025-10-08T06:39:00+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T20:44:57+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T20:41:14+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T19:59:16+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T18:13:17+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T18:11:08+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T18:07:57+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T17:31:21+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T16:46:08+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T16:34:41+02:00
Aktualizacja: 2025-10-07T15:59:53+02:00
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA