REKLAMA

W kosmosie znajdziesz chyba wszystko. Oto magnes wielkości Ziemi

W kosmosie znajdziesz chyba wszystko. Oto magnes wielkości Ziemi
REKLAMA

Białe karły to same w sobie ciekawe obiekty kosmiczne. Dość niewielkie (czasami rozmiarów Ziemi), składające się ze zdegenerowanej materii gwiazdy, w których ustały reakcje jądrowe. Zdarzają się również białe karły o masie zbyt małej, by doszło w nich do zapłonu helu.

REKLAMA

Pierwszym odkrytym białym karłem był 40 Eldrani B, którego zaobserwowano już w 18. wieku. Najbardziej znanym z tego typu obiektów jest Syriusz B - ma średnicę Ziemi, lecz masę zbliżoną do naszego Słońca.

Białe karły często są składnikami układów podwójnych (tak jest w przypadku Syriusza). Często, dzięki swojej dużej masie, krążąc wokół wspólnego środka masy z drugą gwiazdą, kradnie jej materię. Zjawisko to nazywamy akrecją materii. Tworzy się w ten sposób dysk lub ogon akrecyjny, zasilający białego karła materią. Spadająca na powierzchnię białego karła materia powoduje rozbłyski pochodzące z eksplozji termojądrowych - powstaje wtedy tzw. gwiazda nowa karłowata.

Układ AR Scorpii (fot. materiały Uniwersytetu w Warwick) class="wp-image-543458"
Układ AR Scorpii (fot. materiały Uniwersytetu w Warwick)

Teoretycznie podejrzewano możliwość istnienia białego karła, który działałby w połączeniu ze swoim towarzyszem jako pulsar - czyli obiekt astronomiczny wysyłający regularnie wiązki promieniowania radiowego. Nigdy jednak dotąd nie zaobserwowano w rzeczywistości tego egzotycznego, teoretycznie możliwego połączenia.

Zmieniło się to dopiero niedawno, gdy naukowcy z Uniwersytetu w Warwick odkryli 380 lat świetlnych od Ziemi pulsar zbudowany z białego karła i czerwonego karła.

Układ o nazwie AR Scorpii posiada białego karła o polu magnetycznym 100 milionów razy silniejszym niż ziemskie (i o masie 200 tysięcy razy większej niż Ziemia). Omiata on wiązką promieniowania swojego czerwonego kolegę co dwie minuty, powodując jego wyraźny rozbłysk. Można powiedzieć, ze w naturalny sposób wytworzył się w kosmosie ogromny elektromagnes. Z magnesem o wielkości naszej planety.

REKLAMA

W potocznym rozumieniu ogromną liczbę obiektów kwitujemy nazwą „gwiazdy”. Jednak ogromna różnorodność budowy, składu chemicznego, masy i wieku gwiazd powoduje, że tak naprawdę te obiekty różnią się od siebie w diametralny sposób. Jeśli dodamy do tego możliwość kombinacji typu układy podwójne (lub nawet o większe liczbie gwiazd), uzyskamy chociaż ułamek różnorodności i bogactwa otaczającego nas Wszechświata.

REKLAMA
Najnowsze
Aktualizacja: 2025-11-03T21:46:18+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T21:25:48+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T20:11:54+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T19:48:33+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T19:33:38+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T19:00:25+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T17:16:41+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T17:05:11+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T16:49:25+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T15:17:19+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T15:09:44+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T14:40:25+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T14:32:30+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T14:00:59+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T13:14:29+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T11:51:06+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T07:53:33+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T06:45:00+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T06:30:00+01:00
Aktualizacja: 2025-11-03T06:15:00+01:00
Aktualizacja: 2025-11-02T19:29:40+01:00
Aktualizacja: 2025-11-02T17:15:41+01:00
Aktualizacja: 2025-11-02T14:30:00+01:00
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA