Co lepsze - tanie chłodzenie wodne, czy niewielki cooler wieżowy? Chińszczyzna kontra austriacka jakość

Wiele osób wybiera chłodzenie wodne procesora nie z powodu wydajności rozwiązań tego typu, ale dlatego, że nie zajmuje wiele miejsca na płycie głównej i często prezentuje się nieziemsko, dzięki podświetleniu RGB. Z drugiej strony możliwości tanich chłodzeń wodnych wcale nie są imponujące, co ostatnio miałem okazję sprawdzić testując Oversteel ZIRCON Liquid Cooling 240mm (link do testu znajdziecie poniżej).

Postanowiłem sprawdzić, jak wspomniane tanie chłodzenie wodne sprawdzi się w pojedynku z niewielkim wieżowym coolerem firmy Noctua. Oczywiście mowa o klasycznym coolerze powietrznym. Będzie zaskoczenie? Na jaki rodzaj chłodzenia stawiacie?

Oczywiście Noctua produkuje raczej sprzęt dla rynku premium i ceny ich topowych coolerów mogą podnieść włosy na głowie, ale na potrzeby testu wykorzystaliśmy jedno z tańszych rozwiązań tej firmy, a mianowicie Noctua NH-U12S redux, który można kupić za nieco ponad 200 zł (ceny w niektórych sklepach mogą sięgać prawie 300 zł, dlatego przed zakupem warto się dobrze rozejrzeć). Przy ograniczonym budżecie można sięgnąć po tańsze konstrukcje tego typu, choćby jak Endorfy Spartan 5, który można kupić za około 80 zł.

Pozwolę sobie powtórzyć, że cooler który konfrontujemy z tanim chłodzeniem wodnym faktycznie jest niewielki. Noctua NH-U12S redux to cooler CPU przeznaczony dla podstawek Intel LGA1851, LGA1700, LGA1200, LGA1156, LGA1155, LGA1151, LGA1150 i AMD AM5/AM4. Noctua zamiast TDP stosuje własny system oceny możliwości coolerów, nazwany NSRP.

To nie jest jakaś bambaryła, która zajmuje pół obudowy, ale faktycznie skromna wieża z jednym wentylatorem 120mm. Jego wysokość to 158 mm, a budowa jest klasyczna (niklowana miedź u podstawy i aluminiowe żeberka). W standardzie wyposażony jest w jeden wentylator 120 mm (1700 rpm), ale w razie potrzeby można go wyposażyć w drugi wentylator tego typu.

Warto zwrócić uwagę na dwie rzeczy - po pierwsze, na podstawie radiatora znajduje się już nałożona pasta termoprzewodząca. Nie trzeba nic aplikować, wszystko jest gotowe do instalacji tuż po wyjęciu z pudełka.

Po drugie, swojego czasu pisaliśmy zmodyfikowanym mocowaniu do procesorów AMD AM5, które pozwala na obniżenie temperatury procesorów opartych na chipletach. Działa to na zasadzie przesunięcia centrum podstawy radiatora pod najbardziej nagrzewające się miejsce CPU (które w przypadku modeli AM5 nie musi znajdować się w centrum).

W przypadku tego modelu coolera mamy to zagwarantowane w standardzie. Mocowanie dla procesorów AMD ma dwa otwory i w zależności od tego czy nas procesor jest konstrukcją monolityczną, czy też chipletową, to korzystamy z jednego z nich. Zaznaczyć należy, że ten "trik" najlepiej działa w przypadku procesorów AM5 - modele AM4 oparte na chipletach minimalnie skorzystają na takim rozwiązaniu.

Testy zostały przeprowadzone tego samego dnia w zbliżonych temperaturach - oczywiście wszystkie przy zamkniętej obudowie. Chłodnica coolera wodnego umieszczona była na przodzie obudowy (w zainstalowaniu jej na górze przeszkadzał radiator sekcji zasilania na płycie głównej), z tego też względu konieczne było zdemontowanie wentylatora 140 mm z przodu.

Chłodzimy procesor AMD Ryzen 7 7800X3D, a o dodatkowe podgrzanie atmosfery w budzie zadbała karta GeForce RTX 4090.

Rozgrzewaliśmy maszynę za pomocą 3D Marka. Na pierwszy rzut poszedł test procesora (CPU Profile). Trwa on stosunkowo krótko, ale obciąża maksymalnie CPU - od wszystkich, do jednego wątku.

Już w pierwszym teście (obciążenie samego CPU) chłodzenie powietrzem osiąga 2 stopnie mniej w skali pana Celsjusza.

Co się jednak stanie podczas długotrwałego grania, kiedy do temperatury samego procesora dojdzie jeszcze temperatura karty graficznej? Ten scenariusz powie nam, jak będą wyglądać temperatury podczas giercowania, gdy w naszym komputerze zainstalowana jest również bardzo wydajna karta graficzna. Tym razem wykorzystaliśmy zapętlony (20 razy) test Speed Way.

W każdym przypadku - czy to pod koniec testu, czy patrząc na maksymalne "piki" chłodzenie powietrzem wygrywa. Nie są to różnice powalające, ale jak najbardziej zauważalne. Warto zauważyć, że sama karta graficzna również osiąga niższe temperatury, z tego względu, że razem z chłodzeniem wodnym, wewnątrz robiło się bardziej gorąco.

Zerknijmy jeszcze na taktowanie procesora podczas całego trwania testu.

Tanie chłodzenie wodne na początku daje procesorowi większy komfort termalny, co widać po chwilowym zwiększeniu częstotliwości pracy. Pod koniec wykresu widzimy charakterystyczne "drżenie" - procesor miał już trudność w utrzymaniu maksymalnego taktowania i na chwilę je zmniejszał.

Z kolei przy chłodzeniu powietrzem procesor na początku nie zwiększał swojego taktowania, ale i na koniec bez problemów utrzymywał maksymalne taktowanie, bez jego chwilowego obniżania.

Zobacz inne artykuły dotyczące chłodzenia podzespołów komputera:

Ok, cooler powietrzny miał dwie przewagi - po pierwsze ulepszone mocowanie chłodzenia pozwalało na lepsze odprowadzanie ciepła w przypadku procesora AM5 opartego na chipletach, a po drugie, system pracował z dodatkowym wentylatorem 140 mm z przodu (w przypadku wody, tam znajdowała się chłodnica). Generalnie jednak liczba wentylatorów w systemie pozostawała taka sama.

Widać, że tanie chłodzenie wodne nie ma wielu zalet w porównaniu do klasycznego coolera. Zajmuje mniej miejsca na CPU i ma ładne świecące wentylatory (i blokopompkę). To w zasadzie tyle, bo niewielki wieżowy cooler wygrał w tym pojedynku praktycznie w każdym przypadku.

Dodatkowo pozbyłem się uciążliwego bulgotania w chłodnicy Oversteel Zirkon, co jest jednym z poważniejszych zarzutów co do tego zestawu AIO. Wybierając chłodzenie powietrzem nie musimy też się martwić, że z tanie chłodzenie wodne niespodziewanie zaskoczy nas wyciekiem, czy awarią blokopomki.

Moda na chłodzenia wodne trwa i nic nie wskazuje na to, że miałaby się szybko skończyć. W wielu przypadkach chłodzenie powietrzem będzie jednak lepszym rozwiązaniem.