Byłem na gali Sony World Photography Awards 2024. Oto najlepsze fotografie świata

To już siedemnasta edycja prestiżowego konkursu fotograficznego Sony World Photography Awards 2024. W tym roku napłynęło łącznie ponad 395 tys. fotografii z przeszło 220 krajów i terytoriów, w tym rekordowa liczba zgłoszeń na konkurs profesjonalny. Finalistów wielu różnych kategorii poznaliśmy wcześniej, ale dopiero teraz jury podało zwycięzców: Fotografa Roku, laureatów 1. miejsc w kategoriach profesjonalnych i fotografów roku w kat. Otwartej i Młodzieżowej. Nagrody zostały ogłoszone w trakcie uroczystej gali w Londynie.

Konkursowi przyglądam się od lat (dokładnie to od 2008 r.). Od lat też osobiście jeżdżę na gale wręczenia nagród. I jak co roku, poziom fotograficzny jest naprawdę wysoki, a całość jest wręcz wzorowo zorganizowana. Trochę szkoda, że SWPA wciąż nie może się przebić do nieco szerszego grona odbiorców, w czym z pewnością pomogłaby obecność nie tylko fotografów, ale też twórców popularnych na YouTubie czy Tiktoku. Mimo to mam wielkie słowa uznania dla Sony za to, że od 17 lat wiernie wspiera fotografię, dokładając ogromnych starań i funduszy, aby popularyzować tę piękną pasję i dziedzinę sztuki.

Nagrodę Fotografa Roku otrzymała Juliette Pavy, autorka serii zdjęć zatytułowanej „Spiralkampagnen: przymusowa antykoncepcja i niezamierzona sterylizacja grenlandzkich kobiet”. Swoją drogą, ciekawe, że fotografka poruszająca w pewnym sensie problem dyskryminacji kobiet, otrzymała tytuł… fotografa.

Nagrodzony cykl fotografii to projekt dokumentalny badający poważne i trwałe skutki kampanii przymusowej kontroli urodzeń prowadzonej przez duńskie władze na Grenlandii w latach 60. i 70. ubiegłego wieku. Chodzi o tak zwaną spiralkampagnen, w ramach której, kilku tysiącom Inuitek –niektórym w wieku zaledwie 12 lat – zakładano bez ich zgody antykoncepcyjne wkładki wewnątrzmaciczne. Projekt ukazuje początki programu i jego skutki aż do dziś, w tym dochodzenie w tej sprawie prowadzone obecnie przez duńskie władze.

Seria wyróżnia się różnorodnością przekazu: od zdjęć ukazujących miasto Nuuk i jego placówki medyczne, przez fotografie rentgenowskie i archiwalne ujęcia młodych kobiet, po aktualne portrety ofiar i lekarzy, którzy pracowali na Grenlandii w trakcie programu i po jego zakończeniu. Jest także portret duńskiej parlamentarzystki badającej współcześnie historie spiralkampagnen.

Pavy ukazała całą tę historię przede wszystkim z perspektywy ofiar: refleksja na temat zbiorowej traumy wpływającej na społeczność zadecydowała o strukturze narracyjnej całego projektu.

Uczestnicy konkursu profesjonalnego zgłaszali serie liczące od pięciu do dziesięciu zdjęć. Zwycięzcy zostali wybrani przez jury złożone z ekspertów, którzy oceniali biegłość techniczną i wyjątkowe podejście do narracji. Wszyscy zwycięzcy poszczególnych kategorii otrzymają zestaw sprzętu fotograficznego Sony.

Jak co roku, jury SWPA przyznaje także nagrodę za wybitny wkład w fotografię. W tegorocznej edycji otrzymała ją Sebastião Salgado – jeden z najbardziej znanych na świecie i cenionych fotografów, który zdobył międzynarodową sławę dzięki swoim niezwykłym, czarno-białym kompozycjom, które tworzy już od ponad 50 lat.

Ponad czterdzieści prac laureata zostanie pokazanych na wystawie Sony World Photography Awards 2024 w Somerset House. Wyboru zdjęć na wystawę dokonał sam autor – tak, aby podkreślały najważniejsze tematy i punkty zwrotne pięciu dekad jego kariery. Prezentowane prace pochodzą zarówno z wczesnych projektów, takich jak Gold (Złoto, 1986) i Workers (Robotnicy, 1993), jak i z nowszych serii: Genesis (Początki, 2011) i Amazônia (2019).

Fotografem roku można zostać także, nie będąc profesjonalnym twórcą. W SWPA jest od tego osobna kategoria — otwarta. Konkurs otwarty stawia na siłę i dynamikę pojedynczego zdjęcia. Zwycięskie prace wybierane są ze względu na zdolność tworzenia wyjątkowej narracji wizualnej w połączeniu z techniczną doskonałością fotografii. Spośród dziesięciorga zwycięzców poszczególnych kategorii konkursu otwartego jury wybrało Liama Mana (Wielka Brytania). Oprócz tytułu Fotografa Roku 2024 w konkursie otwartym zdobył on nagrodę pieniężną w wysokości 5000 dolarów, i sprzęt fotograficzny firmy Sony.

Liam Man otrzymał nagrodę za fotografię zatytułowaną „Moonrise Sprites over Storr" (Wschód księżyca nad Storr), przedstawiający znaną formację skalną „The Storr" na wyspie Skye w Szkocji, oświetloną światłami z drona i pomarańczowym blaskiem wschodzącego księżyca. Zdjęcie wykonane w nocy, w szalejącej śnieżycy, ukazuje rozległy górski krajobraz i mroczne, zimowe niebo. Jest kompozycją kilku ujęć, bowiem na jednym naświetleniu, nie udałoby się uchwycić tak pięknie tego zjawiska. Fotograf podrywał swojego drona aż czterokrotnie.

Fotografem roku konkursie młodzieżowym został 15-letni Daniel Murray z Wielkiej Brytani. Temat przewodni konkursu w tym roku to „Through Your Eyes" (Twoimi oczami). Fotografowie byli zachęcani do podzielenia się oryginalnym spojrzeniem na otaczający świat. Nagrodą dla zwycięzcy jest zestaw sprzętu fotograficznego firmy Sony.

Wszystkie nagrodzone fotografie można oglądać nie tylko na stronie SWPA, ale także w czasie wystawy w londyńskiej galerii Somerset House.