Najszybszy samolot świata to prawdziwy demon prędkości. Nawet wygląd budzi niepokój
Jaki jest najszybszy samolot na świecie? Jeśli myślicie, że to jakaś nowoczesna maszyna to jesteście w błędzie. Rekord prędkości dla samolotu, który sam potrafi wystartować i wylądować na lotnisku został pobity niemal 50 temu przez Lockheed SR-71 Blackbird, który przebywa już na zasłużonej emeryturze.
Najszybszy samolot świata mógł latać z prędkością ponad trzy razy większą niż dźwięk i docierał na wysokość ponad 25 km, gdzie powietrze jest tak rzadkie, że zwykłe silniki odrzutowe nie mogą działać. Samolot ten był tajną bronią amerykańskiego wywiadu i nigdy nie został zestrzelony przez żadnego przeciwnika. Oto Lockheed SR-71 Blackbird, najszybszy samolot na świecie, który, zanim trafił do muzeum, pobił wszelkie możliwe rekordy.
Co to jest prędkość dźwięku?
Zanim przejdziemy do najszybszego samolotu na świecie, musimy wyjaśnić, co to jest prędkość dźwięku i dlaczego jest ona tak ważna dla lotnictwa. Prędkość dźwięku to prędkość, z jaką rozchodzą się fale dźwiękowe w ośrodku, takim jak powietrze, woda czy metal. Prędkość ta zależy od temperatury, ciśnienia i gęstości ośrodka. W powietrzu na poziomie morza i przy temperaturze 20 stopni Celsjusza prędkość dźwięku wynosi około 343 m/s, czyli około 1235 km/h. W miarę wzrostu wysokości i spadku temperatury prędkość ta maleje.
Więcej ciekawych wiadomości dotyczących samolotów znajdziesz na Spider`s Web:
Przekroczenie prędkości dźwięku oznacza, że samolot porusza się szybciej niż fale dźwiękowe przez niego wytwarzane. Wtedy dochodzi do zjawiska zwanego falą uderzeniową lub gromem dźwiękowym. Jest to gwałtowne zwiększenie ciśnienia i głośności dźwięku w miejscu, gdzie fale dźwiękowe zbierają się w jednym punkcie. Fala uderzeniowa może być słyszana przez ludzi i zwierzęta na ziemi jako głośny trzask lub huk.
Przekroczenie prędkości dźwięku nie jest łatwe, ponieważ wymaga dużej mocy silnika i specjalnej konstrukcji kadłuba i skrzydeł. Samolot musi być w stanie wytrzymać duże siły, które działają na niego podczas lotu naddźwiękowego. Dlatego też tylko nieliczne samoloty są w stanie osiągnąć takie prędkości.
Jak mierzy się prędkość samolotu?
Prędkość samolotu można mierzyć na różne sposoby, w zależności od tego, co chcemy porównać. Najczęściej używanymi jednostkami są:
- Mach - liczba bezwymiarowa określająca stosunek prędkości samolotu do prędkości dźwięku w danym ośrodku. Na przykład Mach 1 oznacza lot z prędkością równą prędkości dźwięku, a Mach 2 oznacza lot z prędkością dwukrotnie większą niż prędkość dźwięku.
- Kilometry na godzinę (km/h) - jednostka określająca liczbę kilometrów pokonanych przez samolot w ciągu jednej godziny. Jest to jednostka używana do określania prędkości samolotów na niskich wysokościach i w pobliżu lotnisk.
- Węzeł (kt) - jednostka określająca liczbę mil morskich pokonanych przez samolot w ciągu jednej godziny. Mila morska to odległość równa 1852 metrom. Jest to jednostka używana do określania prędkości samolotów na dużych wysokościach i na długich dystansach.
Jakie są rodzaje samolotów według prędkości?
Samoloty można podzielić na kilka rodzajów według prędkości, jaką są w stanie osiągnąć. Są to:
- Samoloty poddźwiękowe - samoloty, które nie są w stanie przekroczyć prędkości dźwięku. Większość samolotów pasażerskich i transportowych należy do tej kategorii. Przykładem może być Boeing 737, który osiąga maksymalną prędkość około 950 km/h, czyli około 0,8 Macha.
- Samoloty naddźwiękowe - samoloty, które są w stanie przekroczyć prędkość dźwięku, ale nie więcej niż pięciokrotnie. Do tej kategorii należą niektóre samoloty wojskowe, głównie myśliwce i maszyny eksperymentalne.
- Samoloty hipersoniczne - samoloty, które są w stanie przekroczyć pięciokrotnie prędkość dźwięku. Do tej kategorii należą tylko nieliczne samoloty bezzałogowe i rakietowe.
Jaki jest najszybszy samolot świata?
Najszybszy samolot na świecie to Lockheed SR-71 Blackbird. Jest on obecnym oficjalnym rekordzistą w kategorii załogowego samolotu odrzutowego, który jest w stanie samodzielnie startować i lądować na konwencjonalnych pasach startowych. Jak szybko leciał Blackbird? Maszyna o numerze 61-7958 rozwinęła prędkość 3530 km/h (2190 mil/h). Ten oficjalny rekord został ustanowiony 28 lipca 1976 r. przez Eldona W. Joersza i George'a T. Morgana Jr. w pobliżu bazy sił powietrznych Beale w Kalifornii.
Nieoficjalny rekord ustanowił pilot SR-71 Brian Shul, który w swoich wspomnieniach twierdził, że 15 kwietnia 1986 r. przeleciał nad Libią z prędkością 4287 km/h, aby uniknąć pocisku przeciwlotniczego.
SR-71 jest także rekordzistą w locie z Nowego Jorku do Londynu. To odległość 5570,79 km. Samolot pokonał ten dystans ze średnią prędkością 2908,027 km/h włączając hamowanie w celu tankowania w locie. SR-71 pokonał trasę w czasie 1 godzina 54 minut i 56,4 sekundy. Akcja miała miejsce 1 września 1974 r., gdy pilotowali go pilot USAF James V. Sullivan i Noel F. Widdifield, oficer systemów rozpoznawczych (RSO). Dla porównania najlepszy komercyjny czas lotu Concorde'a wyniósł 2 godziny 52 minuty, a Boeing 747 średnio 6 godzin 15 minut.
Najszybszy samolot świata - Lockheed SR-71 Blackbird
Lockheed SR-71 Blackbird to legendarny amerykański samolot rozpoznawczy o napędzie odrzutowym, który był w służbie od 1966 do 1998 r. Samolot był zaprojektowany tak, aby unikać wykrycia przez radary i latać na bardzo dużych wysokościach i prędkościach. Jego charakterystycznym elementem była czarna farba, która miała zmniejszać odbicie fal elektromagnetycznych i odprowadzać ciepło.
SR-71 był samolotem dwumiejscowym, w którym pilot zajmował przednią kabinę, a operator systemów rozpoznawczych (RSO) tylną. Samolot był wyposażony w zaawansowaną aparaturę elektroniczną, która umożliwiała zbieranie danych z różnych źródeł, takich jak anteny radiowe, radar czy kamera fotograficzna. Samolot nie miał żadnego uzbrojenia, a jego główną obroną przed zagrożeniami była jego niesamowita prędkość i wysokość lotu.
Blackbird ustanowił wiele rekordów świata, w tym najdłuższy lot bez lądowania (15 godzin i 17 minut), najwyższy lot odrzutowca (25 929 metrów) i najszybszy lot odrzutowca (3529 km/h, czyli 3,3 Macha). Samolot był używany do wykonywania misji szpiegowskich nad Związkiem Radzieckim, Chinami, Wietnamem i innymi krajami. Samolot nigdy nie został zestrzelony przez wroga, chociaż był wielokrotnie atakowany przez rakiety ziemia-powietrze.
Najszybszy samolot na świecie - tajemnica sukcesu
SR-71 Blackbird osiągał taką prędkość dzięki swoim specjalnym silnikom odrzutowym Pratt-Whitney JT11D-20B (J58). Silniki J58 były bardzo wydajne przy prędkościach powyżej Mach 3. Przy prędkości Mach 3,2 silnik wytwarzał ciąg 34 kN, co było wystarczające do napędzania samolotu SR-71 Blackbird o masie 24 000 kg. Silniki J58 były również bardzo trwałe. Mogły pracować bez przerwy przez wiele godzin, nawet przy bardzo wysokich temperaturach i ciśnieniach.
SR-71 Blackbird był eksploatowany przez CIA, NASA oraz USAF od 1966 do 1998 r. W tym czasie zbudowano łącznie 32 egzemplarze samolotu, z czego 12 zostało utraconych w wypadkach, ale żaden nie został zestrzelony przez przeciwnika. Samolot ustanowił wiele rekordów prędkości i wysokości lotu, które nie zostały pobite do dziś. Samolot został wycofany ze służby głównie z powodów politycznych i finansowych, a także z powodu rozwoju technologii satelitarnych i bezzałogowych.
Inne ważne rekordy prędkości w powietrzu
Najszybszy ręcznie sterowany lot w atmosferze miał miejsce podczas ponownego wejścia w atmosferę misji STS-2 promu kosmicznego Columbia 14 listopada 1981 r. Za sterami siedział Joe H. Engle, który pilotował maszyną pędzącą z prędkością 28 tys. km/h.
Najszybszym samolotem rakietowym, który startuje w powietrzu po odczepieniu z bombowca, lub maszyny transportowej, pozostaje X-15. Rekord prędkości na tej maszynie został pobity 3 października 1967 r. przez pilota Williama „Pete’a” Knighta. Rozwinął on wówczas prędkość 6,7 Macha, czyli 7274 km/h (2021 m/s). Jest to oficjalny rekord świata w zakresie najwyższej prędkości, jaką kiedykolwiek zarejestrował załogowy samolot z napędem, i który pozostaje niepobity do dzisiaj.
Najszybszy samolot pasażerski na regularnej trasie to wycofany już Concorde, który leciał 7 lutego 1996 r. z prędkością 2010 km/h. Rekord ustanowił Kapitan Leslie Scott.
Najwyższą prędkość kiedykolwiek zarejestrowaną dla samolotu z silnikiem tłokowym (choć nie w locie poziomym) było 0,96 Macha (1110 km/h) podczas awaryjnego nurkowania podczas lotów szpiegowskich nad Chinami. Taką prędkość rozwinął Supermarine Spitfire PR.XIX w 5 lutego 1952 r. pilotowany przez Edwarda Powlesa.
Najszybciej lecącym człowiekiem i lecącym dosłownie, bo po wyskoczeniu z balonu i przed otwarciem spadochronu jest Felix Baumgartner. Swojego czynu dokonał on 14 października 2012 r. Śmiałek leciał wówczas ku ziemi z prędkością 1358 km/h.
Te maszyny i ci ludzie pokazują, jak daleko zaszła ludzka technologia, inżynieria i odwaga. Nie wiadomo, czy kiedykolwiek powstaną samoloty szybsze od tych, które opisaliśmy, ale na pewno będą one stanowić inspirację dla przyszłych pokoleń lotników i konstruktorów.
SR-71 Blackbird jest natomiast wciąż uważany za jeden z najbardziej zaawansowanych i legendarnych samolotów w historii lotnictwa. Jego osiągi i możliwości budzą podziw i szacunek do dziś. Samolot jest eksponowany w kilku muzeach lotnictwa na świecie, gdzie można go podziwiać z bliska. Samolot jest również inspiracją dla wielu filmów, książek i gier. SR-71 Blackbird to najszybszy samolot na świecie, który zapisał się złotymi zgłoskami w historii lotnictwa.