Intel wreszcie dogoni AMD i Apple'a. Twój następny komputer musi mieć ten moduł
Procesory wszystkich ważnych producentów od pewnego czasu zawierają zupełnie nowy moduł, określany jako NPU. Wszystkich, poza tym najważniejszym, bez którego rewolucja w świecie komputerów osobistych może się nie udać.
Architektura komputerów osobistych znacząco się zmieniła od czasu pierwszych IBM PC. Pierwotnie ich konstrukcja zakładała jedno serce obliczeniowe, jakim jest CPU, czyli mikroprocesor. Z czasem jednak zdecydowano postawić na dodatkowe koprocesory, za sprawą których cały system komputerowy oferuje wyższą wydajność i sprawność energetyczną. Prawdopodobnie najlepszym przykładem na skuteczność tego pomysłu i dobrze znanym czytelnikom jest GPU, czyli układ graficzny, odciążający CPU od przeliczeń typowych dla grafiki 3D i jej renderowania.
Jednym z takich rozszerzeń jest NPU, czyli Neural Processing Unit. NPU nie są nowym wynalazkiem i są obecne nawet w tanich urządzeniach dla konsumentów. Procesory w telefonach i tabletach od wielu lat zawierają bloki akcelerujące przeliczenia związane z uczeniem maszynowym i sztuczną inteligencją. To właśnie dzięki nim urządzenia błyskawicznie rozpoznają ludzką mowę, korygują niedoskonałości wykonywanych zdjęć czy wytyczają w trymiga optymalną trasę w nawigacji GPS.
Konkurencja nie śpi. Co nowego w procesorach?
Na rynku PC moduły NPU są jednak nowością.
Właściwie to można wskazać trzy przykłady ich zastosowania, z czego tylko jeden zapewnia już dziś realne korzyści. Chodzi o procesory Apple Silicon dla komputerów Mac, a także układy Qualcomma i AMD dla PC z Windowsem. Z uwagi na fakt, że absolutnie wszystkie sprzedawane PC od Apple’a zawierają NPU, multum aplikacji potrafi z tego dobrodziejstwa skorzystać, znacząco przyspieszając wiele wykonywanych zadań. W świecie Windowsa jest nieco gorzej.
Układy Qualcomma dla PC niestety nie są zbyt wydajne, przez co urządzenia z nimi praktycznie się nie sprzedają. Z kolei AMD wprowadziło dopiero w tym roku pierwsze układy z NPU, na razie tylko w wybranych liniach produktowych. Dominujący na tym rynku Intel do tej pory nie miał w ofercie nic. W wyniku tego na dziś używając Windowsa można NPU wykorzystać właściwie tylko do... poprawy jakości dźwięku i obrazu z kamerki internetowej. Żadna aplikacja jeszcze nie potrafi wykorzystać tego zasobu i po części trudno się dziwić, skoro prawie nikt nie ma komputera z Windowsem z takim podzespołem.
Intel Core Ultra, znane też jako Meteor Lake. Czyli najważniejszy producent układów scalonych dla PC w końcu się obudził.
Intel Core Ultra generacji Meteor Lake zostaną oficjalnie wprowadzone na rynek 14 grudnia. Wtedy ich producent zapewne opowie bliżej o ich konstrukcji i możliwościach. Jednak już dziś zapowiada, że będą produkowane w systemie chipletowym, podobnie jak układy AMD, w procesie technologicznym Intel 4, który podobno odpowiada 4-nanometrowemu. Zawierać będą Intel Arc GPU oraz NPU.
Problemem oczywiście pozostają aplikacje. Na dziś, nie licząc wspomnianych wyżej windowsowych dodatków usprawniających działanie kamer internetowych, nie ma żadnej aplikacji na Windowsa rzeczone NPU potrafiącej wykorzystać. Nawet Intel w swojej informacji prasowej dla mediów jako przykład takiej aplikacji wskazał... programik Acera, który będzie dołączany do komputerów tej firmy i który będzie zapewniał możliwość dodania efektu paralaksy do zdjęć. Niezbyt spektakularny przykład.
Po co więc NPU w komputerze? Na dziś po nic, ale już jutro korzyści będą znaczące.
Czytelnikom Spider’s Web i dowolnego innego okołotechnicznego medium prawdopodobnie nie trzeba przypominać o boomie na rozwiązania oparte o sztuczną inteligencję. I nic dziwnego, bowiem ta staje się coraz użyteczniejsza i w coraz większym stopniu skracająca czas pracy użytkownika. Jeśli cokolwiek, to ekosystem komputerów z Windowsem ma duże zaległości. Z atutów NPU korzysta się powszechnie (i zazwyczaj nieświadomie) na urządzeniach mobilnych już od wielu lat, a użytkownicy komputerów Mac również mogą potwierdzić znacznie szybsze działanie niektórych aplikacji w niektórych czynnościach. Szczególnie tych związanych z obróbką obrazu i dźwięku, choć nie tylko.
Poniżej załączyłem nagranie z mojego komputera, które pierwotnie powstało dla kolegów i koleżanek z pracy. Niedawno pojawiła się produkcyjna wersja nowego Photoshopa, która wykorzystuje generatywną sztuczną inteligencję do pomocy przy retuszu zdjęć. Chciałem pokazać znajomym jak ułatwi nam pracę. Taka mała tajemnica z kuchni Spider’s Web: ilustracje otwierające artykuły na desktopowej wersji naszego serwisu mają rozdzielczość 2400 x 1100 px - co jest estetyczne dla odbiorcy w layoucie Spider’s Web, ale tak nietypowe proporcje to źródło frustracji dla nas, próbujących dopasować obrazy do wymogów serwisu. Tymczasem nowy Photoshop wykorzystał GAI by perfekcyjnie dowyobrazić sobie resztę kadru i zdjęcie o zwykłych proporcjach sprawnie zamienił w te nasze, spłaszczone.
Najnudniejszą częścią nagrania jest pasek postępu. Mój PC wykorzystuje układ Ryzen 4000, więc nie jest zbyt stary czy powolny. Tym niemniej GAI Photoshopa nie ma pod ręką NPU, więc działa w sposób hybrydowy - część przeliczeń dokonywanych jest w chmurze, część offline na komputerze użytkownika. NPU, takie jak w układach Apple Silicon, prawdopodobnie umożliwiłoby przeniesienie całego procesu obliczeniowego na komputer użytkownika, a także zapewne skrócić go do kilkunastu sekund. A przecież to przykład tylko jednego działania czy jednej operacji - ich sekwencja na tradycyjnym CPU zajęłaby znacznie więcej czasu. Za sprawą NPU nie trzeba będzie czekać.
Bez Intela to się nie uda. Intel Core Ultra to nadzieja na lepsze jutro dla komputerów z Windowsem.
Intel od pewnego czasu nie jest już postrzegany jako lider innowacji na rynku PC, będąc coraz częściej pokonywanym technicznie przez produkty od AMD. Nie zmienia to jednak faktu, że w kwestii udziałów rynkowych to nadal lider, co prędko się nie zmieni. Przy całej sympatii do AMD, wprowadzenie przez nią NPU do układów Ryzen jest bez znaczenia, dopóki tego samego nie zrobi Intel. Nikt nie będzie pisał aplikacji, których możliwości wykorzysta mała część użytkowników nowych Ryzenów. Intel musi dołączyć do tej rewolucji, właśnie z uwagi na jego wpływ na rynek. I dobrze, że dołączył.
Według Mercury Research, Intel i AMD miały razem 97 proc. udziału w rynku x86, który obejmuje procesory dla komputerów stacjonarnych, notebooków i serwerów. Intel miał 68,7 proc. udziału, podczas gdy AMD miał 31,3 proc. AMD osiągnęło swój najwyższy udział w historii, częściowo dzięki rosnącemu popytowi na konsole do gier. Według Statista, Intel i AMD miały również dominującą pozycję w rynku procesorów dla notebooków. Intel miał 76,8 proc. udziału, podczas gdy AMD miał 23,2 proc. AMD zwiększyło swój udział o ponad 9 punktów procentowych w porównaniu do początku 2020 r., kiedy to miało 14 proc.
Według Mercury Research, Intel i AMD miały również większość udziału w rynku procesorów dla komputerów stacjonarnych i serwerów. W segmencie komputerów stacjonarnych, Intel miał 83,8 proc. udziału, podczas gdy AMD miał 16,2 proc. W segmencie serwerów, Intel miał 89,3 proc. udziału, podczas gdy AMD miał 10,7 proc. AMD zyskało udział zarówno w komputerach stacjonarnych jak i serwerach kosztem Intela. Apple i Qualcomm mają niewielki udział w rynku procesorów dla komputerów osobistych, ponieważ ich produkty oparte na architekturze ARM są stosunkowo nowe i ograniczone do małej liczby modeli komputerów. Według Mercury Research, obie firmy miały 3 proc. udziału w rynku procesorów dla komputerów osobistych w czwartym kwartale 2022 r.
Te dane jasno ilustrują czemu z rzeczoną rewolucją musimy czekać na Intela. I czemu układy Core Ultra Meteor Lake mogą być jedną z najważniejszych premier przyszłego roku (technicznie bieżącego). Dopiero one ośmielą pierwszych programistów chcących wykorzystać ten ogromny nowy potencjał. Trudno zachować cierpliwość, bo potencjał jest ogromny.
