Rak to młodszy kuzyn Kraba. Oto nowoczesne polskie moździerze
Moździerz Rak to jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie systemów w Wojsku Polskim. Powstał on w całości w Polsce i wyróżnia się ciekawymi rozwiązaniami oraz niezwykłą siłą ognia.
Moździerz samobieżny Rak kalibru 120 milimetrów na podwoziu Kołowego Transportera Opancerzonego Rosomak został zaprojektowany i wyprodukowany przez Hutę Stalowa Wola.
Jest to pierwszy na świecie produkowany seryjnie moździerz, który znajduje się w zamkniętej wieży, dzięki temu w pełni chroni załogę. Może strzelać ogniem zdalnie sterowanym, współpracować z bezzałogowymi statkami powietrznymi oraz walczyć w terenie trudno dostępnym.
Pomysł stworzenia mobilnego moździerza dla Wojska Polskiego narodził się w 2004 r. a rak później ruszyły prace projektowe. Produkcja seryjna rozpoczęła się w 2016 r., a pierwsza dostawa dla Wojska Polskiego miała miejsce w 2017 r.
Raki, obok potężniejszych dział 155mm Krab, stanowią wizytówkę polskiego przemysłu obronnego oraz artylerii Wojska Polskiego.
Co kryje Rak?
Wieża, w której znajduje się moździerz, naszpikowana jest elektroniką. Znajduje się w niej celownik optoelektroniczny do strzelania na wprost z kamerą termowizyjną i dalmierzem laserowym, układ automatycznego naprowadzania działa na cel oraz komputer balistyczny z systemem dowodzenia i kierowania ogniem Topaz.
Na stanowisku dowódcy działa sytuacja taktyczna wyświetlana jest na mapie cyfrowej, za pomocą której odbywa się praktycznie cała obsługa. Dane dotyczące położenia przeciwnika dowódca może czerpać bezpośrednio z bezzałogowego statku powietrznego FlyEye, produkowanego przez WB Electronics.
System łączności wewnętrznej Fonet zapewnia obsłudze komunikację wewnątrz pojazdu, a za system łączności zewnętrznej odpowiada radiostacja cyfrowa UKF RRC 9311 AP. Do nawigacji służy z kolei inercyjny system nawigacji TALIN 5000 + GPS (+ hodometr w podwoziu).
Na współczesnym polu walki czyhają liczne zagrożenia, także poza linią frontu. Dlatego Rak posiada system wykrywania promieniowania laserowego OBRA-3 SSP-1, który informuje załogę o omieceniu pojazdu wiązką lasera. Na taką wiązkę naprowadzane są pociski odpalane z naziemnych wyrzutni, dronów czy śmigłowców. Dzięki temu załoga ma czas na zmianę pozycji lub odpalenie granatów dymnych kal. 81 mm.
Uzbrojenie moździerza Rak
Główne uzbrojenie stanowi oczywiście moździerz kalibru 120 mm (długość lufy 3000 mm czyli 25 kalibrów). Sam moździerz jest działem samoczynnym, działającym na zasadzie długiego odrzutu lufy.
Rak został zaprojektowany w ten sposób, że może ostrzeliwać cele klasycznie - ogniem pośrednim kiedy pocisk leci do celu po łuku, jak i na wprost. W ten sposób pojazd może np. wspierać w walce piechotę i niszczyć umocnienia przeciwnika.
Na polu walki Rak przeznaczony jest do niszczenia ważniejszych celów takich jak artyleria, punkty dowodzenia, obrona przeciwlotnicza, fortyfikacje.
Rak może też korzystać z czterech typów amunicji. Podstawowym pociskiem jest RAK-HE-1 o donośności ponad 10 km. Są to pociski odłamkowo-burzące HE wypełnionych trotylem.
Poza tym rak strzelać może z pocisków odłamkowo-burzących HE elaborowanych mało wrażliwą (na przypadkową eksplozję) mieszanką K-43, pocisków dymnych (SMK) oraz oświetlających (ILL).
Zapas amunicji wynosi 46 szt. Szybkostrzelność moździerza to 6 - 8 pocisków na minutę.
Rak i MRSI
Rak może strzelać w trybie MRSI (Multiple round simultaneous impact) co po polsku można tłumaczyć jako równoczesne uderzenie wielu pocisków. W tym trybie kilka odpalonych po sobie pocisków uderza równocześnie w cel. Jest to możliwe gdy wystrzelona amunicja porusza się po różnych krzywych balistycznych po wystrzeleniu z lufy pod różnymi kątami. W ten sposób pierwsze pociski mają do pokonania najdłuższą drogę, a ostatnie najkrótszą.
Zapewnia to skumulowane uderzenie na pozycje wroga oraz możliwość zmiany pozycji moździerza jeszcze przed wybuchem wystrzelonych pocisków.
Moździerz Rak może także strzelać zdalnie jako broń bezzałogowa. Komendy i dane przekazywane są wówczas drogą elektroniczną bezpośrednio do komputera pojazdu.
Za ładowanie amunicji odpowiedzialny jest automat ładujący. Uzbrojenie pomocnicze stanowi karabin maszynowy 7,62 mm UKM 2000 D z dzienno-nocnym celownikiem Bazalt.
Załogę pojazdu stanowi czterech żołnierzy. Pojazd ma 7,8 m długości, 2,8 m szerokości i waży 24,5 t.
Moździerz Rak w Wojsku Polskim
Raki w Wojsku Polskim są zorganizowane w tak zwane Kompanijne Moduły Ogniowe Rak. W uproszczeniu są to oddziały artylerii.
Jeden moduł Rak składa się z ośmiu 120 mm samobieżnych moździerzy kołowych Rak, czterech artyleryjskich wozów dowodzenia (AWD) na podwoziu KTO Rosomak, dwóch artyleryjskich wozów rozpoznania (AWR) oraz trzech artyleryjskich wozów amunicyjnych (AWA) i jednego artyleryjskiego wozu remontu uzbrojenia (AWRU).
Wojsko Polskie posiada 92 samobieżnych moździerzy Rak, 45 sztuk sztuk artyleryjskich wozów dowodzenia, 9 egzemplarzy artyleryjskich wozów remontu uzbrojenia, 21 artyleryjskich wozów amunicyjnych i jeden artyleryjski wóz rozpoznawczy.
Raki używane są przez 11 Dywizję Kawalerii Pancernej, 12 Dywizję Zmechanizowaną, 16 Dywizję Zmechanizowaną, 18 Dywizję Zmechanizowaną oraz do Centrum Szkolenia Artylerii i Uzbrojenia (CSAiU) w Toruniu.
