Lekarze znają sposób na łysienie, ale trzeba pokombinować
Łysienie to choroba, która dotyka milionów. Lek na nią dosłownie leży pod ladą. To substancja, która powszechnie jest wykorzystywana w lekach na skórę, podawana w tabletkach. Amerykańscy dermatolodzy piszą jednak recepty spod lady, tracąc nadzieje, że - ich zdaniem - skuteczny lek kiedykolwiek zostanie poddany głębszym badaniom i zatwierdzony do powszechnego użytku.
Łysienie w różnych fazach i w różnym stopniu to problem, który dotyka setki milionów ludzi na świecie. Najczęstszą przyczyną łysienia jest starzenie się. Łysienie dotyka co drugiego mężczyzny przed 50 rokiem życia i aż 70 procent mężczyzn po 50 roku życia. W przypadku kobiet jest to od 3 do 6 procent kobiet poniżej 50 roku życia i od 30 do 40 procent powyżej 50 roku życia.
W związku z tym firmy farmaceutyczne prześcigają się w opracowywaniu i produkcji leków, które potencjalnie mogą spowolnić lub zatrzymać ten proces. Jednym z takich środków jest minoksydyl, organiczny związek chemiczny będący substancją aktywną w jednym z popularnych szamponów dermatologicznych.
Jak donosi The New York Times, amerykańscy dermatolodzy coraz chętniej przepisują osobom chorym na łysienie minoksydyl, lecz nie w formie szamponu nanoszonego na skórę głowy, a jako doustne tabletki. Jednakże tabletki minoksydylu nie są zatwierdzone przez amerykańską Agencję Żywności i Leków (FDA), co sprawia, że skuteczna kuracja to tzw. off-label - pozarejestracyjne stosowanie leków.
Minoksydyl, cudowny lek na łysienie ma ponad 20 lat
Minoksydyl, aktywny składnik preparatu Rogaine, który występuje w formie balsamu lub pianki i jest wcierany w skórę głowy, został po raz pierwszy zatwierdzony przez FDA w 1988 roku dla mężczyzn, a następnie dla kobiet w 1992 roku.
Zastosowanie leku jako środka na porost włosów zostało odkryte przez przypadek kilkadziesiąt lat temu. Minoksydyl w dużych dawkach był stosowany w leczeniu wysokiego ciśnienia krwi, ale pacjenci często zauważali, że tabletki powodują wzrost włosów na całym ciele. Producent opracował więc Rogaine i zatwierdził go do stosowania na łysiejące głowy.
Jednak dermatolodzy twierdzą, że balsam lub pianka nie jest szczególnie skuteczna dla niektórych pacjentów, często wskazując na przerwanie stosowania przez samego pacjenta. Minoksydyl musi się dostać na samą skórę głowy, a włosy przeszkadzają. Wiele osób, zwłaszcza kobiet, przestaje go używać, ponieważ lepka substancja we włosach powoduje uczucie dyskomfortu.
Natomiast inni pacjenci deklarujący stałe stosowanie leku, deklarują jego nieskuteczność. Minoksydyl musi zostać przekształcony w aktywną formę przez enzymy sulfotransferazy, które mogą, ale nie muszą być obecne w wystarczającej ilości w cebulkach włosów. Kiedy lek jest przyjmowany doustnie, jest automatycznie przekształcany w aktywną formę.
Jednakże zastosowanie doustne minoksydylu to całkowicie przypadkowe odkrycie australijskiego profesora dermatologii na Uniwersytecie w Melbourne Rodneya Sinclaira. U jednej z pacjentek Sinclair oprócz pożądanego efektu odrostu włosów, po Rogaine pojawił się również niepożądany efekt w postaci wysypki.
"Pacjentka była bardzo zmotywowana, a jedną rzeczą, którą wiedzieliśmy, było to, że jeśli pacjent ma alergię na lek stosowany miejscowo, jednym ze sposobów odczulania jest podawanie bardzo małych dawek doustnie"
- powiedział dr Rodney Sinclair cytowany przez New York Times
Wobec tego doktor przepisał pacjentce tabletki minoksydylu pocięte na ćwiartki. Ku jego zaskoczeniu, niska dawka leku spowodowała wzrost włosów, lecz nie wpłynęła na ciśnienie krwi. Sinclair stopniowo zmniejszał dawkę, ostatecznie dochodząc do skutecznej dawki jednej czterdziestej tabletki i zaczęła rutynowo przepisywać lek nie tylko pierwszej pacjentce.
Niskie dawki minoksydylu w tabletkach miały pozytywny efekt u ponad stu innych pacjentek, natomiast w 2017 roku Rodney Sinclair opublikował pracę opisującą zastosowanie niskich dawek minoksydylu jako skutecznego leku na porost włosów.
Skuteczne leki na łysienie spod lady
Pomimo deklarowanej skuteczności terapii, amerykańska Agencja Żywności i Leków nie zatwierdziła tabletek minoksydylu jako bezpiecznego środka na porost włosów. FDA nie podjęła się również badań klinicznych w celu zatwierdzenia leku i zdaniem amerykańskich dermatologów już tak pozostanie.
Ponadto lekarze krytykują obecny rynek za produkowanie i sprzedaż kosztownych, lecz mało efektywnych środków, które mogłyby pomóc łysiejącym pacjentom. Na amerykańskim rynku oficjalnie dostępne są jedynie Rogaine i finasteryd, lek stosowany w większych dawkach u mężczyzn w leczeniu łagodnego powiększenia prostaty. Jako lek na łysienie, jest zatwierdzony tylko dla mężczyzn.
W związku z tym minoksydyl w tabletkach pozostaje tak zwanym off-labelem, lekiem przepisywanym "poza" listą leków przewidzianych w procesie autoryzacji przez odpowiednie agencje rządowe.
W Polsce minoksydyl jest jednym ze składników płynów i aerozoli stosowanych u osób dorosłych w leczeniu łysienia dostępnych zarówno na receptę, jak i bez. Jest także składnikiem tabletek na nadciśnienie dostępnych na receptę.
