Jaka nowa karta graficzna? Wszystko co wiemy o GeForce RTX 4000 i Radeon RX 7000

Rynek kart graficznych dla graczy podzielony jest pomiędzy dwóch producentów: Nvidię (odpowiedzialną za karty GeForce oraz układ w konsoli Switch) oraz AMD (odpowiedzialne za karty Radeon, oraz układy w konsolach Xbox i PlayStation). W ujęciu wolumenowym niezwykle ważny jest jeszcze Intel, który zapewnia relatywnie proste GPU w ramach swoich niezwykle popularnych układów Intel Core - nie są to jednak chipy dla graczy-entuzjastów.

Czytaj też:

Intel chce jednak czegoś więcej. Jeszcze w tym roku na rynku pojawią się karty graficzne Arc, zawierające moduły sprzętowe do akceleracji przeliczeń związanych z uczeniem maszynowym (co będzie wykorzystane między innymi do przetwarzania algorytmu Intel XeSS, który przypomina AMD FSR 2.0 i który odpowiada za rekonstrukcję obrazu z niższej rozdzielczości do wyższej) i śledzeniem promieni. Mają być niby atrakcyjnie wycenione i na poziomie GeForce’ów RTX 3000.

Problem w tym, że raptem kilka lub kilkanaście tygodni po premierze kart graficznych Arc w sprzedaży mają się pojawić karty bazujące na chipach GeForce RTX serii 4000 oraz Radeon RX serii 7000. Czyli następcy kart graficznych bieżącej generacji, z którymi Arc ma konkurować. W teorii więc karty Intela będą przestarzałe na starcie i drogie. Zobaczymy jednak co z praktyką, bowiem ostatnie problemy z dostępnością półprzewodników mogą wpłynąć na dostępność nowych kart Nvidii i AMD, oraz ich ceny. Ale co właściwie o nich wiemy? Z oficjalnych komunikatów: bardzo mało. W tej branży trudno jednak utrzymać tajemnicę.

Karty graficzne bazujące na chipach RTX 4000 mają się pojawić pod koniec bieżącego roku w sprzedaży. Ich ceny nie są znane. W typowych okolicznościach karty te cenowo zastąpiłyby modele poprzedniej generacji (na przykład RTX 4080 kosztowałby tyle samo, co RTX 3080 w dniu premiery). Mając jednak na uwadze inflację, wojnę w Ukrainie i nadal nierozwiązane problemy z podażą półprzewodników, trudno pisać o tym z jakąkolwiek pewnością.

O ewentualnych zmianach w architekturze chipów względem serii RTX 3000 wiemy bardzo niewiele. Z wiarygodnych źródeł właściwe nie wiemy nic. Jest całkiem możliwe, że tym razem rewolucji nie będzie. RTX 4000 również mają zawierać sprzętowe bloki obliczeniowe do akceleracji śledzenia promieni i obliczeń związanych z uczeniem maszynowym. Chipy mają być produkowane w 5-nanometrowym procesie technologicznym. Produkowane mają być odmiany AD102 (sztandarowy), AD103 (dla wymagających), AD104-106 (dla graczy) i AD107 (wersja niskokosztowa).

AD102 ma zawierać 144 multiprocesory strumieniowe (SM) (dla porównania, bieżący GA102 ma ich 84) i 18 432 rdzenie CUDA (dla porównania, RTX 3090 Ti ma ich 10 752). AD102 ma trafić wyłącznie do kart RTX 4090. RTX 4080 z AD103 ma zawierać 16 GB GDDR6X VRAM-u.

Karty te mają mieć też ogromny apetyt na energię. RTX 4090 ma wymagać nawet 600 W od zasilacza, zaś RTX 4080 niewiele mniej. Nie inaczej będzie z kartami przeznaczonymi dla typowego gracza: RTX 4070 ma wymagać 300 W zasilania.

Podsumowując: ze specyfikacji wynika, że GeForce RTX 4000 zapewnią znacznie wyższą wydajność od RTX 3000, ale też przy znacznie wyższym zużyciu energii. Nie wygląda na to, by szykowany był jakiś techniczny przełom: nowe GeForce’y to tylko więcej klatek na sekundę przy wyższych rozdzielczościach i wyższych ustawieniach szczegółowości grafiki 3D. Wyniki powinny być dużo lepsze od bieżącej generacji. Choć cena za zużywaną energię może się okazać zbyt wysoka.

AMD już oficjalnie potwierdziło, że karty graficzne bazujące na RX 7000 pojawią się w sprzedaży pod koniec bieżącego roku. Ceny jednak nie są znane. Trudno też na ich temat spekulować, z tych samych powodów, dla których trudne to było omawiając nowości Nvidii. Wiemy tylko, że TSMC (podwykonawca AMD) zwiększył od listopada ubiegłego roku ceny o 10 proc. Możliwe, że o tyle samo wzrosną ceny kart graficznych z chipem AMD.

Niestety układy RX 7000 nie będą zawierać bloków sprzętowych do akceleracji przeliczeń związanych z uczeniem maszynowym, w przeciwieństwie do tych od Intela i Nvidii. Na dziś są one wykorzystywane niemal wyłącznie do rekonstrukcji obrazu z niższych rozdzielczości do wyższych (na przykład techniką Nvidia DLSS 2).

To jednak bardzo ważny atut, pozwalający zaoszczędzić bardzo wiele mocy obliczeniowej. AMD częściowo rozwiązało ten problem: algorytm FSR 2.0 jest zaskakująco sprawny i nie tak wiele gorszy od DLSS, a nie wymaga rzeczonych bloków. DLSS będzie jednak ewoluowało, a i owe bloki znajdą nowe zastosowania. Niestety, nie na układach RX 7000.

Produkowane mają być trzy odmiany chipów: od najwydajniejszego Navi 31 dla karty RX 7900 XT, przez Navi 32, do najtańszego Navi 33. Mają oferować bardzo wysoką - choć wyłącznie w kontekście bezpośredniego konkurenta - sprawność energetyczną. Podobno w wybranych benchmarkach RX 7000 osiągają nawet o 130 proc. lepsze wyniki przy podobnym zużyciu energii. Trudno w to uwierzyć, choć brzmi to niezwykle obiecująco. Samo AMD twierdzi jednak, że RDNA 3 oferuje o 50 proc. wyższą wydajność na wat energii w porównaniu do bieżących chipów RDNA 2.

Proces technologiczny wykorzystywany do produkcji chipów RDNA 3 ma być dodatkowo wzmocniony przez doświadczenia, jakie AMD zdobyło przy projektowaniu i produkcji procesorów Ryzen. Tak zwany projekt chipletowy umożliwił zmieszczenie większej liczby bloków obliczeniowych, co w oczywisty sposób przekłada sę na wydajność. Żaden układ RX 7000 nie będzie też sprzedawany z mniejszą ilością VRAM-u niż 12 GB.

Podsumowując: wygląda na to, że RX 7000 w klasycznym renderowaniu grafiki (rasteryzacji 3D) będą opcją wiodącą, oferując świetną wydajność przy rozsądnym zużyciu energii. Niestety nadal korzysta z hybrydowego, znacznie mniej wydajnego podejścia do przeliczeń do śledzenia promieni, nadal też nie zawiera bloków ML. Na dziś rysują się na lepszy, jednak też i znacznie mniej przyszłościowy wybór.

Ilustracja otwierająca: Den Rozhnovsky / Shutterstock.com