Wyrzuć rysik, bierz długopis. Mózg lepiej zapamiętuje, gdy piszemy na kartce
Japońscy naukowcy dowodzą, że odręczne pisanie rysikiem nie powoduje tak dużej aktywności mózgu, jak odręczne pisanie.
Kognitywiści i psycholodzy poznawczy od lat prowadzą badania, które mają sprawdzić, czy pismo odręczne daje lepsze efekty zapamiętywania niż pisanie na klawiaturze. Część badaczy argumentuje, że podczas pisania na kartce, zaangażowanych jest więcej procesów powodujących wzrost aktywności mózgu. Naciskając literę na klawiaturze „męczymy się” o wiele mniej niż podczas kreślenia jej długopisem czy ołówkiem. Ponadto badania przeprowadzone przez uczonych, dowodzić mają pozytywnego wpływu notowania ręcznego na selekcję i kodowanie informacji w pamięci.
Rysik i długopis, co lepsze?
Może się wydawać, że rysiki, takie jak Apple Pencil, Samsung S-Pen, Surface Pen, czy dowolne inne używane w połączeniu z tabletami i smartfonami, powinny angażować procesy poznawcze i pamięciowe w podobnym stopniu. Okazuje się, że niekoniecznie tak się dzieje.
Z badań japońskich naukowców opublikowanych w czasopiśmie Behavioural Neuroscience wynika, że aktywność mózgu związana z pisaniem na kartce jest większa niż w przypadku rysika i tabletu.
Studentów biorących w eksperymencie podzielono na grupy. Najpierw usłyszeli fikcyjne plany związane ze studiami, następnie mieli przygotować harmonogram na podstawie relacji. Pierwsza grupa korzystała z tradycyjnych notatników, druga z tabletów i rysików.
Następnie przepytano uczestników i przeanalizowano aktywność za pomocą funkcjonalnego rezonansu magnetycznego fMRI. Ten typ obrazowania aktywności mózgu polega - w bardzo dużym uproszczeniu - na badaniu przenoszenia tlenu przez hemoglobinę. Podczas zadań angażujących dane obszary mózgu, dochodzi do większego zużycia tlenu.
Badanie fMRI wykazało znacznie większe pobudzenie obszarów mózgu związanych z językiem i wydobywaniem informacji w procesach pamięciowych u osób, które korzystały z tradycyjnych materiałów piśmienniczych.
Badanie wskazuje, że podczas pisania na papierze kodowanie informacji jest skuteczniejsze
Poprawia się też proces wydobywania informacji z pamięci.
Z czym to jest związane? Hipoteza naukowców jest taka, że zasadnicze znaczenie mogą mieć przestrzenne i dotykowe właściwości pisania na papierze. Istotny ma być też sposób interakcji z treściami w dokumentach papierowych i elektronicznych w procesie zapamiętywania.
Narzędzia cyfrowe oferuję ujednolicone przewijanie w górę i w dół oraz ustandaryzowany układ rozmiaru tekstu i obrazu, jak na stronie internetowej - wskazuje jeden z badaczy, Kuniyoshi Sakai.
W przypadku papierowych notatek i podręczników możemy łatwiej zwizualizować sobie zawarte w nich treści, łatwiejszy może być również proces wydobywania informacji z pamięci.
Długopis, klawiatura i rysik - z czego korzystać
Istnieją naukowe badania pokazujące, że odręczne pisanie notatek może być efektywniejsze w kontekście zapamiętywania niż pisanie na klawiaturze. Co prawda wspomniana wyżej hipoteza dotycząca rysików, opiera się póki co na jednym badaniu i nie należy traktować jej jako rozstrzygającej, to w ciekawy sposób może uzupełniać wiedzę dotyczącą różnic w procesie zapamiętywania podczas korzystania z urządzeń elektronicznych.
Korzystając z okazji mogę użyć anegdotycznego dowodu, że sam również dostrzegam różnice podczas notowania ręcznego i na klawiaturze komputera. Nie mogę oprzeć się wrażeniu, że notując na kartce zapamiętuję więcej. Z drugiej strony korzystam komputera, bo pisząc na klawiaturze z dużą szybkością (zysk zawodowy), jestem w stanie zanotować w ten sposób znacznie więcej niż podczas pisania długopisem.
