Pierwsze zdjęcie układu wielu planet krążących wokół gwiazdy podobnej do Słońca
Bardzo Duży Teleskop (VLT), należący do Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO), wykonał pierwsze w historii zdjęcie młodej gwiazdy podobnej do Słońca, wokół której krążą dwie olbrzymie egzoplanety.
Obrazy układów składających się z wielu planet należą do rzadkości i do teraz astronomowie nigdy nie obserwowali więcej niż jednej planety krążącej wokół gwiazdy podobnej do Słońca. Obserwacje tego typu mogą pomóc astronomom zrozumieć, jak powstawały i ewoluowały planety Układu Słonecznego.
Zaledwie kilka tygodni temu ESO odkryło właśnie powstający układ planetarny. Teraz, za pomocą tego samego teleskopu oraz tego samego instrumentu, udało się wykonać pierwsze bezpośrednie zdjęcie układu planet krążących wokół gwiazdy podobnej do Słońca, oddalonej od nas o 300 lat świetlnych.
Odkryty przez nas układ jest tak naprawdę bardzo podobny do Układu Słonecznego, tylko na znacznie wcześniejszym etapie ewolucji
– mówi Alexander Bohn, doktorant na Uniwersytecie w Lejdzie, autor artykułu opublikowanego dzisiaj w periodyku The Astrophysical Journal Letters.
Choć jak dotąd astronomowie odkryli już tysiące planet w naszej galaktyce, tylko niewielką część z nich udało się bezpośrednio sfotografować. Bezpośrednie obserwacje są niezwykle ważne dla poszukiwaczy planet, które mogą sprzyjać powstawaniu życia – mówi współautor artykułu Matthew Kenworthy z Uniwersytetu w Lejdzie.
Bezpośrednie fotografie dwóch lub więcej egzoplanet krążących wokół tej samej gwiazdy są jeszcze większą rzadkością – jak dotąd udało się sfotografować tylko dwa takie układy, ale każdy z nich miał w środku gwiazdy zupełnie inne od Słońca. Nowe zdjęcie wykonane za pomocą VLT przedstawia pierwszy bezpośrednio sfotografowany układ kilku egzoplanet krążących wokół gwiazdy podobnej do Słońca.
Naszemu zespołowi udało się teraz wykonać pierwsze zdjęcie dwóch gazowych olbrzymów krążących wokół młodej gwiazdy podobnej do Słońca
– mówi Maddalena Reggiani, badaczka z KU Leuven w Belgii.
Obie planety widoczne są na zdjęciu jako dwa jasne punkty światła oddalone od swojej gwiazdy macierzystej znajdującej się w górnej, lewej części kadru. Odróżnienie planet od gwiazd znajdujących się w tle możliwe było dzięki wykonaniu serii zdjęć w różnych dniach.
Gazowe olbrzymy okrążają swoją gwiazdę macierzystą w odległości 160 i 320 razy większej od odległości Słońce-Ziemia. Znajdują się one znacznie dalej od swojej gwiazdy niż Jowisz czy Saturn od Słońca (ich odległość to zaledwie 5 i 10 odległości Słońce-Ziemia). Co ciekawe, obie egzoplanety są znacznie masywniejsze od gazowych olbrzymów z naszego układu planetarnego. Bliższa z nich ma masę aż 14 razy większą od masy Jowisza, a dalsza, sześć razy większą od Jowisza.
Zespół kierowanyprzez Bohna wykonał zdjęcie układu w ramach prowadzonych przez niego poszukiwań młodych, gazowych olbrzymów, krążących wokół gwiazd podobnych do Słońca, ale od niego młodszych. Gwiazda TYC 8998-760-1 ma zaledwie 17 mln lat i znajduje się w gwiazdozbiorze Muchy widocznym z półkuli południowej.
Wykonanie tego zdjęcia możliwe było dzięki rewelacyjnemu instrumentowi SPHERE zainstalowanemu na Bardzo Dużym Teleskopie (VLT). SPHERE blokuje promieniowanie samej gwiazdy za pomocą koronagrafu, dzięki czemu możliwe jest dostrzeżenie dużo ciemniejszych planet. Choć starsze planety, takie jak chociażby Jowisz i Saturn, są zbyt chłodne, aby udało je się znaleźć w ten sam sposób, to młode planety są gorętsze, a tym samym jaśniejsze w zakresie podczerwonym.
Wykonując kilka zdjęć na przestrzeni ostatniego roku oraz dodając do nich dane z 2017 r., zespół badaczy potwierdził, że obie planety faktycznie stanowią element układu planetarnego. Dalsze obserwacje tego układu prowadzone m.in. za pomocą powstającego Ekstremalnie Wielkiego Teleskopu (ELT), pozwolą astronomom zbadać czy planety te powstały tam gdzie znajdują się obecnie czy też migrowały tam z innego miejsca w układzie planetarnym.
Nie przegap nowych tekstów. Obserwuj Spider's Web w Google News.
