Tak, w Polsce dojdzie do blackoutu. Nie, nie będziemy mogli sobie z nim poradzić

Okazuje się, że tak. Jak uważa profesor Władysław Mielczarski z Politechniki Łódzkiej - cytowany przez serwis Energetyka 24 - w ciągu następnych trzech lat ryzyko pojawienia się blackoutu w najbliższych trzech latach wynosi około 80%. Powodem tego jest fakt, iż kondycja polskiego systemu energetycznego, delikatnie mówiąc, nie jest najlepsza.

Większość bloków liczy sobie kilkadziesiąt lat i ze względu na swój wiek nie mogą one pracować w ekstremalnych warunkach pogodowych. Podobnym wiekiem cechują się też linie przesyłowe. Bardzo często są one pozbawione okablowania, które zmniejszałoby straty energii. Z tego powodu mniejsza część przesyłanej energii dociera do odbiorców. A jako że ich zapotrzebowanie nie staje się mniejsze, elektrownie muszą pokryć owe straty i produkować więcej energii.

Jak już wspomniałem, rozległa awaria systemu energetycznego może być spowodowana przez przestarzałe bloki, które mogą nie radzić sobie w ciężkich warunkach pogodowych. Największym problemem jest tu woda, a konkretnie jej brak. Woda jest potrzebna przede wszystkim do chłodzenia elektrowni, a latem, podczas długi upałów, po prostu wyparowuje i jest jej za mało. Doskonale mogliśmy się o tym przekonać w tym roku.

Drugi problem może pojawić się zimą, kiedy wspomniana woda zamarza. Do najgorszej sytuacji dochodzi wtedy, gdy zjawiska te się na siebie nakładają. Staje się tak, gdy z powodu upałów woda wyparowuje, a następnie, z powodu mrozów nie wraca w całości na dany teren, a jej resztki zamarzają. Oczywistym jest, że natura w końcu zrównoważy te braki, ale w międzyczasie elektrownie będą miały ogromny problem.

Przykładem tego są bloki znajdujące się w Bełchatowie oraz Opolu. Awaria jednego z nich może mieć ogromne konsekwencje. Wówczas inne elektrownie muszą nadrobić ten ogromny niedobór mocy, a ich przeciążenie może poskutkować awarią. Problem ten byłby zdecydowanie mniejszy, gdyby Polacy zdecydowali się na korzystanie z większej liczby małych elektrowni.

Wtedy awaria jednej z nich nie sprawiałaby większego problemu, a jej zadania mogłyby przejąć inne elektrownie. Dużym problemem jest też fakt, iż elektrowniom nie płaci się za ich dyspozycyjność. Jeżeli jakaś elektrownia staje się mało rentowna, po prostu jest zamykana. To duży błąd, ponieważ bloki te powinny być gotowe do ich wykorzystania w sytuacji kryzysowej.

Niestety według Piotra Maciążka, specjalisty w zakresie bezpieczeństwa energetycznego z serwisu Energetyka24.com, obecnie koszt skorzystania z rezerw mocy jest na tyle duży, że rząd woli odłączyć duże przedsiębiorstwa. Mogliśmy się o tym przekonać kilka miesięcy temu. Państwo powinno płacić za utrzymywanie elektrowni w gotowości. Nie jest to jednak możliwe, bo na zapewnienie rezerwy mocy polski Rząd przeznacza zaledwie 400 milionów złotych rocznie. Dla porównania, nasz kraj przeznacza ponad 4 miliardy złotych na odnawialne źródła energii, które są mało efektywne i nie są w stanie w krótkiej perspektywie zapewnić nam bezpieczeństwa energetycznego.

Jeżeli nie mamy odpowiednich elektrowni, powinniśmy chociaż móc w sytuacji kryzysowej odkupić prąd od naszego największego sąsiada - Niemców. Zdaniem Piotra Maciążka obecnie połączenia te nie pozwoliłyby na przekazanie odpowiedniej ilości energii. Konieczna jest zatem rozbudowa połączeń z zachodnim sąsiadem. Niestety przez 8 lat swoich rządów Platforma Obywatelska zamiatała te problemy pod dywan, czego skutki możemy dostrzec właśnie dzisiaj.

Ta w teorii już powstaje i według początkowych harmonogramów miała dostarczać energię już w 2019 roku. Niestety według najnowszego planu ma ona zacząć działać dopiero w 2031 roku. Oznacza to, że jej budowa została opóźniona praktycznie o 12 lat. W dodatku w ostatnich tygodniach premier Ewa Kopacz ogłosiła, że nie jest zainteresowana budową elektrowni atomowej w Polsce.

Pokazuje to, że polski rząd w kwestiach energetycznych działał po omacku i nie ma jakiejkolwiek strategii. Dodatkowo tak duże opóźnienie terminu budowy elektrowni jądrowej może sprawić, że decyzja ta okaże się ona nietrafiona. W końcu z roku na rok korzystanie z odnawialnych źródeł energii staje się coraz bardziej opłacalne, a koszty stałe działania elektrowni jądrowej nie będą się zmniejszać.

Pojawia się też podejrzenie, że powołanie przez rząd PO-PSL spółek PGE Energia Jądrowa i PGE E1, które miały przygotować i realizować budowę elektrowni atomowej w Polsce miało na celu zapewnienie miejsc pracy dla wieloletnich działaczy Platformy Obywatelskiej. Nie jest tajemnicą, że stanowisko prezesa we wspomnianych spółkach zajmował Aleksander Grad, były minister skarbu państwa.

Mimo że nie miał on wykształcenia ani doświadczenia w kierowaniu takimi spółkami, pobierał on wynagrodzenie w wysokości 55 tys. złotych miesięcznie, wzbogacane o premie będące często wielokrotnością jego podstawowej pensji. Do tej pory na przygotowanie polskiej elektrowni atomowej przeznaczono kwotę 182 milionów złotych. Jeśli nowy rząd PiS-u utrzyma stanowisko Ewy Kopacz, będzie można otwarcie powiedzieć, że pieniądze te zostały zmarnowane.

Wiele osób jest zdania, że warto stawiać przede wszystkim na odnawialne źródła energii. Jako przykład pokazywane są Niemcy, które do 2050 roku chcą zredukować emisję CO2 o 95 proc. w stosunku do 1990 roku. Okazuje się jednak, że są to plany, co do których nie wiadomo, czy zostaną zrealizowane. Jak na razie to właśnie Niemcy są największym emitentem gazów cieplarnianych w UE i odpowiadają za 20,6 proc. całkowitej emisji. Jak więc widać, choć odnawialne źródła energii wyglądają dobrze na papierze, nie do końca się sprawdzają. Piotr Maciążek w rozmowie ze Spider's Web słusznie zauważył też, że za promowaniem zielonej energii w dużej mierze stoi lobby rosyjskie.

Choć na pierwszy rzut oka pomysł ten wydaje się niedorzeczny, wbrew pozorom ma duży sens. Organizacje ekologiczne nie promują bowiem jednego rozwiązania, a wszystkie cechujące się niską emisyjnością. Jako że odnawialne źródła energii nie są w stanie pokryć całego zapotrzebowania energetycznego, ekolodzy przy okazji promują też niskoemisyjny gaz pochodzący z Rosji. Dodatkowo OZE mają też inne wady, a mianowicie - nie zawsze działają. Za przykład mogą tu posłużyć wiatraki, które w czasie największych upałów praktycznie nie produkowały energii.

Z powyższych powodów należy podchodzić sceptycznie do pomysłów przechodzenia wyłącznie na rozwiązania ekologiczne. Więcej w tym bowiem pieniędzy i polityki niż chęci pomagania przyrodzie. Ostatnie pytanie, jakie zadałem Piotrowi Maciążkowi dotyczyło tego, jak powinna rozwijać się polska energetyka, by działać jak najlepiej i zminimalizować możliwość wystąpienia dużych awarii w przyszłości.

Otóż w Unii Europejskiej nie ma kraju, który jest do nas podobny pod względem rynku energii i musimy szukać własnych rozwiązań, które jednocześnie będą dla nas najbardziej korzystne, jak też zgodne z przepisami unijnymi. Nie należy bowiem rozpatrywać scenariusza, w którym opuszczamy Unię Europejską.

Abstrahując od prywatnych opinii na temat tej organizacji trzeba przyznać, że opuszczenie jej byłoby katastrofą pod wieloma względami. Musimy zatem szukać własnych rozwiązań, które przewidują korzystanie z posiadanych surowców, stopniowe przestawianie się na odnawialne źródła energii oraz możliwość łatwego kupna energii od sojuszników i sąsiadów. Dopiero wtedy będziemy mogli powiedzieć, że jesteśmy bezpieczni energetycznie, a blackout nie jest nam straszny.