10 najmniejszych, najciekawszych i najsmaczniejszych obiektywów-naleśników

W fotografii najmniejsze obiektywy zwykło określać się mianem naleśników (pancake). Podobnie jak ten śniadaniowy przysmak, szkiełka-naleśniki mają większą szerokość niż grubość. Rozwój bezlusterkowców spowodował prawdziwy wysyp tego typu obiektywów. Sporządzając moją listę najmniejszych i najciekawszych obiektywów pancake spodziewałem się, że zdominują ją obiektywy bezlusterkowe, względnie szkiełka dalmierzowe. Okazuje się jednak, że lustrzankowa gwardia trzyma się dzielnie i także ma do zaoferowania ciekawe, miniaturowe smaczki.

Poniżej mój wybór najsmaczniejszych fotograficznych naleśników.

Listę otwiera standardowa pięćdziesiątka Nikona, ale w nietypowej wersji. Obiektyw należy do zapomnianej już serii E Series, która charakteryzowała się małymi rozmiarami. Szkiełko wyposażone jest w standardowe mocowanie Nikon F, zatem jest kompatybilne ze wszystkimi lustrzankami Nikona. Jest także wyposażone w autofocus, jednak działa on tylko z korpusami, które wyposażone są we własny silnik AF (w Nikonie są to modele począwszy od serii D7x00). Obiektyw jest kompatybilny nawet z lustrzankami z matrycą pełnoklatkową.

Ciekawostką jest fakt, że obiektyw ten ma identyczną konstrukcję optyczną jak znany i lubiany Nikon 50mm f/1.8D. W wersji „D” przed przednią soczewką znajduje się gruby plastikowy pierścień, który chroni ją przed urazami mechanicznymi. Wersja „E” jest go pozbawiona, dzięki czemu udało się zachować małe rozmiary przy identycznej jakości optycznej.

Obiektyw waży 135 gramów i ma szerokość 33 mm.

Canon EF-M 22 mm f/2.0 zadebiutował w lipcu 2012 roku, razem z pierwszym bezlusterkowcem Canona, modelem EOS M. Od tego czasu jest to najciekawszy obiektyw tego systemu, ale powiedzmy sobie szczerze – nie ma on zbyt wielkiej konkurencji. Bezlusterkowy system Canona ma ledwie kilka podstawowych obiektywów i marne perspektywy na dalszy rozwój. Mimo wszystko, szkiełko samo w sobie warte jest polecenia ze względu na bardzo ciekawe parametry i niewielki rozmiar. Jego grubość wynosi 23,7 mm, a waga to 105 gramów.

Kolejną propozycją od Canona jest obiektyw przeznaczony do lustrzanek z bagnetem EF (pełna klatka) jak i EF-S (APS-C). Obiektyw nie jest mocarzem optycznym na pełnym otworze przysłony, ale po lekkim przymknięciu sprawdza się świetnie w roli codziennego obiektywu „do wszystkiego”. Każdy Canoniarz powinien rozważyć jego zakup, zwłaszcza, że cena jest bardzo atrakcyjna.

Obiektyw ma 22,8 mm grubości i waży 130 gramów.

Bezlusterkowce systemu Mikro Cztery Trzecie słyną z małych obiektywów-naleśników, z uwagi na fakt, że i same aparaty posiadają stosunkowo małą matrycę. Jako reprezentanta tego systemu wybrałem obiektyw Olympus M.Zuiko 17 mm ze światłem f/2.8. Jest to ciekawa propozycja „do wszystkiego”, gdyż obiektyw oferuje kąt widzenia odpowiadający 35 mm na pełnej klatce, lub ok. 24 mm na matrycy APS-C. Taki szerszy standard jest bardzo uniwersalnym obiektywem, który z powodzeniem można wykorzystać do większości sytuacji fotograficznych. Ograniczeniem może być stosunkowo słabe światło obiektywu (zwłaszcza w kontekście małej matrycy Mikro 4/3), ale biorąc pod uwagę wielkość szkiełka, jest to rozsądny kompromis.

Obiektyw waży tylko 71 gramów, a jego grubość wynosi 22 mm.

Samsung w swojej bezlusterkowej rodzinie NX także oferuje kilka bardzo ciekawych naleśników. Najciekawszym z nich jest model o ogniskowej 30 mm i świetle f/2.0. To ewenement – konstruktorom udało się połączyć miniaturowe rozmiary i bardzo dobrą światłosiłę. Podczas gdy konkurencyjne firmy oferują przeważnie światło f/2.8, Samsung potrafił zejść aż do f/2.0. Gdybym miał bezlusterkowiec Samsunga, byłby to mój główny obiektyw.

Szkiełko waży 85 gramów i ma grubość 21,5 mm.

Sony E 20 mm f/2.8 to prawdziwy must-have w systemie bezlusterkowców Sony (dawniej NEX). Temu szkiełku poświęciłem cały tekst, do którego zapraszam. W skrócie, jest to małe, dobrze wykonane (metalowa obudowa), ostre i lekkie szkło. Przy obecnych cenach naprawdę warto mieć je w torbie fotograficznej, a najlepiej na korpusie. Obecnie jest to mój ulubiony obiektyw.

Przy grubości 20,4 mm obiektyw waży 69 gramów.

Pentax słynie z miniaturowych obiektywów przeznaczonych do swoich lustrzanek. Najmniejszym z nich jest SMC Pentax-DA 40mm f/2.8 XS, który jest następcą znanego i lubianego SMC DA 40mm F2.8 Limited. Rozmiar XS w nazwie zdradza wszystko – konstruktorzy posunęli się do granic, tworząc obiektyw niewiele większy od dekielka na korpus.

Obiektyw ma zaledwie 9,2 mm grubości i waży 52 gramy.

Miejsce na podium zajmuje obiektyw Perar 24 mm f/4 przeznaczony do dalmierzy Leica M. Nie imponuje on światłosiłą, ale zdecydowanie nadrabia to rozmiarem. Trzeba też wziąć pod uwagę, że jest to obiektyw przeznaczony pod pełną klatkę. W obiektywie najbardziej niesamowite jest to, że mimo skrajnie małych rozmiarów ma on kontrolę przysłony i małą dźwigienkę do ustawiania ostrości (tak jak wszystkie obiektywy Lecia, Perar także nie jest wyposażony w autofocus). Perar ma w swojej ofercie także inne małe naleśniki, m. in. Miniaturowe 35 mm f/2.5 oraz 28 mm f/4. Wraz z małą przejściówką na system M może to być ciekawa propozycja dla bezlusterkowców z pełną klatką Sony A7.

Obiektyw waży 43 gramy i ma 5,2 mm grubości.

W zestawieniu nie mogło zabraknąć najmniejszych z najmniejszych, czyli obiektywów Olympusa, które mieszczą się… w dekielku korpusu. Są nimi rybie oko Olympus 9 mm f/8 i obiektyw o standardowym kącie 15 mm f/8. Obiektywy są kompatybilne z bezlusterkowcami systemu Mikro 4/3. Oba szkiełka (dekielki?) nie posiadają mechanizmu przysłony, mają natomiast małą dźwigienkę do ustawiania ostrości – nie są wyposażone w autofocus. Światło f/8 i kiepska jakość optyczna sprawiają, że obiektywy są raczej ciekawostką, stworzoną tylko dlatego, że było to technicznie możliwe. W cenie poniżej 300 zł mogą być jednak ciekawą zabawką.

Obiektyw 15 mm waży 22 gramy, a Fisheye 9 mm – 30 g.

Stawkę zamyka obiektyw, którego właściwie nie ma – jest tak mały, że do działania nie potrzebuje żadnych soczewek. Mowa o miniaturowym otworze aparatu pinhole. O tym typie aparatów pisałem w jednym z moich pierwszych wpisów na Spider’s Web. Wystarczy nawet proste pudełko po butach – w jednej bocznej ściance wystarczy nakłuć igłą małą dziurkę, a po przeciwległej stronie, wewnątrz pudełka, umieścić materiał światłoczuły. W ten sposób można stworzyć najprostszy aparat fotograficzny.

Pinhole można jednak przenieść także w świat cyfrowy. Wystarczy nieużywany dekielek od korpusu Twojego bezlusterkowca lub lustrzanki. Jeżeli zrobisz w nim małą dziurkę, zadziała ona jak obiektyw, skupiając światło na matrycy. Najwygodniej jest nawiercić nieco większy otwór w środku dekielka, a sam otworek pinhole wykonać w małej blaszce, którą trzeba przymocować na środku nawierconego wcześniej otworu. Jeżeli obraz będzie nieostry, można spróbować zrobić otworek o innej średnicy – nieco większej, lub mniejszej.

Zdjęcie w nagłówku pochodzi z serwisu Shutterstock.