Krótka historia Photoshopa - zobacz jak to się kiedyś robiło

Najnowsza odsłona Photoshopa to prawdziwy kombajn, który służy fotografom, grafikom i projektantom. Nie wiem czy jest na świecie ktoś, kto opanował wszystkie narzędzia tego programu – nawet jeśli tak, to musiał poświęcić na szkolenia długie miesiące, jeśli nie lata. Nie zawsze tak było – pierwsze wersje programu były uboższe nawet od dzisiejszego windowsowego Painta!

Twórcami Photoshopa są bracia Thomas i John Knoll, ale program ten nie powstałby, gdyby nie ich ojciec, Glen Knoll. Był on profesorem i wykładowcą na college’u, zaś prywatnie miał dwie pasje: komputery i fotografię. Glen miał w piwnicy swojego domu ciemnię fotograficzną, w której spędzał każdą wolną od pracy chwilę. Takich chwil nie było zbyt wiele, gdyż pracę z uczelni musiał często zabierać do domu. Pewnego dnia pracy było tyle, że Glen wypożyczył z uczelni do domu komputer - Apple II Plus.

To wydarzenie mocno wpłynęło na synów naukowca, gdyż obaj postanowili pójść śladami ojca – i to nie tylko ścieżką naukową, ale również fotograficzną. W 1987 roku Thomas Knoll robił doktorat, a jego praca miała nosić rozbrajający tytuł "Przetwarzanie obrazów cyfrowych". Choć w międzyczasie domowy komputer zmienił się na Apple Macintosh Plus, to ciągle jeden problem pozostawał nierozwiązany – nie istniał wówczas program, który mógł wyświetlać zdjęcia w skali szarości. Ekrany potrafiły wyświetlać tylko coś lub nic – czerń lub biel.

Ta potrzeba zaowocowała stworzeniem przez braci Knoll programu, który potrafi zasymulować odcienie szarości. Bracia zrealizowali to w taki sposób, że ich program po prostu odpowiednio zagęszczał czarne piksele, co dawało złudzenie płynnego przejścia z bieli do czerni.

Tak powstały podwaliny programu, który odmienił świat komputerów i fotografii. W 1988 roku raczkująca firma Adobe dostrzegła projekt i wykupiła prawa licencyjne do dystrybucji programu braci Knoll (do których w międzyczasie dołączyła dwójka znajomych).

Dzięki temu w 1990 roku światło dzienne ujrzał Photoshop 1.0.

Pierwsza wersja Photoshopa wymagała do uruchomienia komputera z procesorem 8 MHz, wspieranym przez minimum 2 megabajty pamięci RAM, wyposażonego w napęd dyskietek (Photoshop 1.0 mieścił się na dyskietce 3,5 cala). Program działał tylko na komputerach Apple – wymagał systemu Mac System 6.0.3. Pierwsza pełna wersja programu obsługiwała już kolor.

Co ciekawe, wszystkie narzędzia z Photoshopa 1.0 istnieją do dziś. Nieśmiertelne lasso, rączka, gumka, ołówek, czy piórko to dziś podstawa każdego programu graficznego. PS 1.0 oferował jednak także różdżkę do zaznaczania, narzędzie klonowania, a także krzywe, poziomy i korekcje kolorów przy użyciu odcienia i nasycenia.

Druga wersja Photoshopa wprowadziła obsługę koloru CMYK oraz maski. Pojawiła się także obsługa ścieżek wektorowych. Program potrafił także odczytać pliki programu Adobe Illustrator, które zamieniał na grafikę rastrową. Wszystko to odbyło się kosztem wymagań sprzętowych, które były dwukrotnie większe niż w pierwszej wersji programu.

Jest to pierwszy Photoshop, który pojawił się także na komputerach z systemem Windows. Photoshop 2.5 był jednym z pierwszych na świecie programów multiplatformowych. W nowej wersji pojawiło się wsparcie grafiki 16-bitowej, a edycja programu o nazwie „Deluxe” była dostępna na płycie CD-ROM.

W 1994 roku nastąpił przełom i ogromna rewolucja w grafice komputerowej, gdyż Photoshop 3.0 wprowadził obsługę warstw. Otworzyło to zupełnie nowy rozdział w interakcji z obrazem. Program wprowadził także palety kolorów. Do uruchomienia wymagał 16 MB pamięci RAM i 25 MB przestrzeni dyskowej.

W czwartej odsłonie pojawiły się warstwy dopasowania (Adjustment Layers), a także akcje. Interfejs został ujednolicony z innymi programami Adobe. I to właściwie tyle. Zaskakujące jest, jak mało wystarczyło do wydania nowej wersji programu, choć obie nowości to prawdziwe kamienie milowe. PS 4.0 do uruchomienia wymagał 8-bitowej karty graficznej, 16 MB pamięci RAM, 25 MB rzestrzeni dyskowej i napędu CD-ROM.

Piąta wersja Photoshopa wprowadziła możliwość edycji tekstu. W poprzednich wersjach tekst zapisywany był jako grafika rastrowa, i po jego wpisaniu nie można było go edytować tak, jak rozumiemy ten proces dzisiaj. W tej wersji zadebiutował także panel „historia”, który pozwalał na cofanie zmian o wiele kroków do tyłu. Nowości to także lasso magnetyczne do zaznaczania, jak i zarządzanie kolorem. Wymagania programu wzrosły dwukrotnie.

W 1999 roku pojawiła się wersja 5.5, w której zadebiutowało polecenie Zapisz dla internetu (Save for web).

W wersji szóstej pojawiły się style warstw i kształty wektorowe. Mocno rozbudowano także opcje mieszania warstw. Pojawił się także filtr Liquify, czyli Formowanie, będące przyczyną kompleksów młodych dziewczyn na całym świecie. Od tej pory zaczął się agresywny retusz i formowanie idealnych ciał modelek. Program po raz pierwszy wymagał monitora z rozdzielczością 800x600 pikseli.

Siódma wersja to dla mnie wyjątkowa edycja – był to pierwszy Photoshop, z którego korzystałem (wtedy jeszcze tylko dla zabawy). Działał on na systemie Mac OS X i na Windowsie XP, a więc powoli wkraczamy w czasy współczesne. W tej wersji wprowadzany tekst stał się całkowicie wektorowy. Wykorzystano także nowy silnik do malowania. Dużą nowością było wprowadzenie narzędzia pędzla korygującego (Healing brush). Wraz z programem po raz pierwszy zadebiutowała wtyczka Camera RAW, którą doskonale znają wszyscy fotografowie. W 2002 roku był to opcjonalny plugin do Photoshopa.

Ósma wersja programu pojawiła się pod nazwą CS i stanowiła część pakietu Creative Suite. Adobe postanowiło w ten sposób ujednolicić nazewnictwo i cykl wydawniczy swoich flagowych programów. Jeśli chodzi o funkcjonalność, zmian było tyle, że trudno je zliczyć. Wersja CS zupełnie odświeżyła Photoshopa. Pojawiła się druga wersja wtyczki Camera RAW, a program zyskał obsługę histogramu na żywo, okno cienie/podświetlenia (Shadow/Highlight), dopasowanie koloru, nowe filtry, w tym rozmycie soczewkowe obiektywu (Lens Blur), rozbudowaną hierarchię warstw, możliwość wprowadzania tekstu na ścieżkach i wsparcie dla plików powyżej 300.000 pikseli w każdym kierunku. Z ciekawostek: program wykrywał różnego typu banknoty i nie pozwalał na ich druk w wysokiej rozdzielczości.

Program wymagał monitora z rozdzielczością 1024x768, 320 MB miejsca na twardym dysku i 192 MB RAM.

Wersja CS2 przyniosła kolejne usprawnienia, między innymi Punktowy pędzel korygujący (Spot healing brush), korekcje perspektywy zdjęć, korekcję wad obiektywów, inteligentne wyostrzanie, redukcję czerwonych oczu, a także możliwość tworzenia obrazów HDR. Program wymagał 320 MB RAM i 750 MB przestrzeni dyskowej.

Dziesiąta odsłona Photoshopa przyniosła poprawę wydajności na słabszych komputerach, a także odświeżenie interfejsu. Pojawiły się narzędzia szybkiego zaznaczania (Quick Selection Tool), inteligentne filtry i nowe tryby mieszania warstw. Rozbudowano panel narzędzia krzywych oraz mikser kanałów. Po raz pierwszy obok standardowej wersji programu pojawiła się bardziej zaawansowana wersja Extended, w której pojawiły się narzędzia do edycji obiektów 3D. Program wymagał 512 MB RAM i 2 GB przestrzeni na dysku.

Photoshop CS4 wprowadził akcelerację OpenGL oraz znacznie płynniejsze powiększanie i obracanie obrazu. Pojawiły się panele masek i dopasowani (Adjustments). Zadebiutowała także opcja skalowania z uwzględnieniem zawartości (Content-aware scaling). Usprawniono współpracę z drugim programem fotograficznym od Adobe, czyli Lightroomem. Program wymagał 512 MB RAM, choć d optymalnej pracy potrzebował 1 GB pamięci operacyjnej. Do sprawnego działania potrzeby był jednordzeniowy procesor z taktowaniem 1,8 GHz.

Jedną z najważniejszych nowości, które zupełnie odmieniły edycję fotografii, było wprowadzenie wypełnienia z uwzględnieniem zawartości (Content Aware Fill). Pamiętam jakie wrażenie zrobiło na mnie działanie tej funkcji, to był prawdziwy przełom. Poza tym do programu trafiło mnóstwo mniejszych nowości. W Photoshopie CS5 mocno usprawniono akcelerację sprzętową i współpracę z nowoczesnymi kartami graficznymi. Program po raz pierwszy wymagał dwurdzeniowego procesora, a także 1 GB RAM. Po raz pierwszy pojawiła się 64-bitowa wersja programu.

Zmiana widoczna na pierwszy rzut oka to odświeżenie interfejsu i zmiana domyślnych kolorów na znacznie ciemniejsze. Od tej pory wszystkie starsze wersje Photoshopa wyglądają po prostu archaicznie. W programie mocno rozbudowano filtry, dodając dużo nowych możliwości, np. symulację efektu tilt-shift, czy inteligentną obsługę symulację głębi ostrości zdjęć. Usprawniono także działanie narzędzia kadrowania (crop). Program zyskał także zaawansowane możliwości edycji wideo, a także obiektów 3D.

Pierwszy Photoshop w chmurze. Przejście na Adobe Creative Cloud oznaczało rezygnację ze standardowego cyklu wydawniczego, a nowe poprawki nanoszone były regularnie, nawet kilka razy w miesiącu. Jedną z flagowych nowości byłą redukcja poruszeń zdjęć.

Photoshop w wersji CC 2014 to pierwsze duże uaktualnienie od czasu wejścia w chmurę. Na moim komputerze gości dopiero od dwóch dni i dopiero poznaję wszystkie nowości. Jest ich naprawdę sporo, a najważniejsze z nich można obejrzeć w akcji w tym wpisie.

Na zakończenie niesamowita ciekawostka, czyli zdjęcie, które zostało obrobione w Photoshopie jako pierwsze w historii.

Nosi ono tytuł "Jennifer in Paradise" i przedstawia ono dziewczynę Johna Knolla, czyli jednego z twórców Photoshopa. Zdjęcie zostało wykonane na wyspie Bora Bora w 1987 roku. Zdjęcie powstało jako fotografia analogowa, której odbitka wielkości 6x4 cale została zeskanowana, po czym trafiła do wczesnych wersji Photoshopa jako plik “Jennifer in Paradise.tif”. Podczas prezentacji pierwszych wersji programu było to sztandarowe zdjęcie, na którym twórcy Photoshopa przedstawiali nowości w kolejnych odsłonach programu.