Lot Polaka w kosmos z problemem. Życzę mu nieziemskiej cierpliwości
Kosmiczne plany czasem wymagają nieziemskiej cierpliwości. Axiom Space oficjalnie ogłosiło kolejne przesunięcie startu misji Ax-4, w ramach której polski astronauta projektowy ESA Sławosz Uznański-Wiśniewski ma dotrzeć na Międzynarodową Stację Kosmiczną.
Nowa data to 10 czerwca o godzinie 14:22 czasu CEST - co stanowi już drugie przełożenie terminu tej wyczekiwanej przez Polaków wyprawy kosmicznej. Misja IGNIS, bo tak nazywa się polska część ekspedycji, wyniesie na orbitę 13 eksperymentów opracowanych przez rodzime firmy i uczelnie, otwierając nowy rozdział w historii polskiej astronautyki.
Historia przesunięć: od maja do czerwca
Pierwotnie start misji Ax-4 zaplanowano na 29 maja. Dokładnie za miesiąc Rakieta Falcon 9 z załogową kapsułą Dragon wystartuje z Centrum Kosmicznego Johna F. Kennedy'ego na Florydzie w Stanach Zjednoczonych - tak brzmiało pierwotne ogłoszenie z końca kwietnia. Jednak już w maju pojawiły się sygnały o możliwych problemach.
Czytaj też:
Pierwsze opóźnienie nastąpiło już w pierwszej połowie maja, kiedy datę przesunięto na 8 czerwca. Powodem opóźnienia są drobne problemy techniczne w kapsule Dragon - informowały nieoficjalne źródła. To jednak nie był koniec przesunięć. Start misji Ignis odbędzie się we wtorek 10 czerwca o godzinie 14.22 naszego czasu - ogłosiła ostatecznie firma Axiom Space.
Misja IGNIS - polska nauka na orbicie
Nazwa misji IGNIS (łacińskie słowo oznaczające ogień) nie została wybrana przypadkowo. Polski astronauta przeprowadzi 13 eksperymentów opracowanych przez polskie firmy i uczelnie wyższe. Zakres badań będzie szeroki i obejmie m.in. zdrowie astronautów, mikrobiom, nowe materiały oraz technologie, w tym wykorzystanie sztucznej inteligencji. To prawdziwa uczta dla miłośników zaawansowanych technologii.
LeopardISS to pierwszy z serii eksperymentów w ramach misji IGNIS, który właśnie został umieszczony na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i będzie czekał na przylot polskiego astronauty. LeopardISS to jednostka przetwarzania danych (Data Processing Unit - DPU), która umożliwia testowanie algorytmów uczenia maszynowego bez konieczności budowania i wynoszenia osobnego satelity.
Szczególnie interesujące dla specjalistów od elektroniki będzie to, że pierwszym zadaniem jednostki będzie walidacja algorytmów trójwymiarowego mapowania terenu opracowanych przez Politechnikę Poznańską. Oprogramowanie to powstało z myślą o przyszłych misjach planetarnych - wspiera autonomiczną interpretację terenu przez łaziki działające na powierzchni Księżyca lub Marsa.
Skład załogi Ax-4? To międzynarodowa współpraca
W skład czteroosobowej załogi Ax-4 wchodzą: Peggy Whitson (dowódca/Stany Zjednoczone), Shubhanshu Shukla (pilot/Indie), Sławosz Uznański-Wiśniewski (specjalista misji/Polska), Tibor Kapu (specjalista misji/Węgry).
Peggy Whitson to prawdziwa legenda astronautyki - doświadczona dowódczyni, która ustanowiła rekord najdłuższego pobytu kobiety w kosmosie. Dla Indii misja ma szczególne znaczenie, ponieważ Shubhanshu Shukla uczestniczy w programie statku załogowego Gaganyaan. Docelowo Indie zamierzają umieścić swoją stację załogową na orbicie (do 2035 r.) a nawet planują wykonać załogową misję księżycową (około 2040 r.).
Astronauci spędzą na ISS około 14 dni, realizując eksperymenty naukowe i testy nowych technologii w warunkach mikrograwitacji. To intensywny harmonogram, który wymaga precyzyjnego planowania każdej godziny pobytu na orbicie.
Znaczenie dla Polski? To drugi Polak w kosmosie!
Dr Sławosz Uznański-Wiśniewski będzie drugim Polakiem w kosmosie - po Mirosławie Hermaszewskim. To historyczny moment, szczególnie że Mirosław Hermaszewski (ur. 15 września 1941 w Lipnikach, zm. 12 grudnia 2022 w Warszawie, polski lotnik i astronauta, generał brygady pilot Wojska Polskiego) to pierwszy i jedyny w historii Polak, który odbył lot w kosmos (w 1978 r.).
Uznańsk-Wiśniewskii to polski inżynier i naukowiec związany z Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), urodzony 12 kwietnia 1984 r. w Łodzi. Jego data urodzenia zbiega się z rocznicą opuszczenia atmosfery przez Jurija Gagarina, pierwszego człowieka w kosmosie.
W ramach misji polski astronauta zrealizuje także program edukacyjny. W jego ramach realizowane będą m.in. projekty inżynieryjne, konkursy, warsztaty, spotkania z ekspertami oraz udostępniane będą materiały edukacyjne dla szkół. To element szczególnie ważny dla popularyzacji nauki i technologii wśród młodego pokolenia.
To ma ogromne znaczenie
Misja IGNIS to więcej niż spektakularny pokaz polskich możliwości technologicznych. Otworzy polskim firmom i jednostkom naukowym dostęp do unikatowej infrastruktury Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, umożliwiając przeprowadzenie badań naukowych, które są niemożliwe do zrealizowania na Ziemi.
Eksperymenty koncentrują się na dziedzinach takich jak inżynieria, biotechnologia, sztuczna inteligencja, uczenie maszynowe, neuropsychologia, czy neurofizjologia. Wyniki będą miały wpływ na rozwój m.in. medycyny, biologii, inżynierii oraz szeroko pojętych technologii kosmicznych.
Choć start został przesunięty, każde opóźnienie w branży kosmicznej służy jednemu celowi - zapewnieniu maksymalnego bezpieczeństwa i sukcesu misji. A jak pokazuje historia, najlepsze technologie warte są odrobiny dodatkowej cierpliwości. Ax-4 poleci na ISS statkiem Dragon wyniesionym przez rakietę SpaceX Falcon 9 z Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy'ego na Florydzie w Stanach Zjednoczonych - i tym razem, miejmy nadzieję, zgodnie z planem.
