Na Antarktydzie odkryto nieznane zwierzęta. Niezwykłe wyniki ekspedycji lodołamacza

Ekspedycja rozpoczęła się na początku marca w Hobart, na Tasmanii. Na pokładzie Nuyiny znalazło się 60 naukowców z czterech australijskich instytucji badawczych. Od tego czasu pokonali już ponad 4000 km przez wzburzone wody południowego oceanu, znosząc sztormy i gigantyczne fale.

Ale dopiero w spokojniejszych wodach, w pobliżu Lodowca Szelfowego  Shackletona, udało im się odkryć coś naprawdę niezwykłego.

Profesor Jan Strugnell z James Cook University mówi o „pająkach morskich wielkości dłoni”, „rozgwiazdach jak talerze obiadowe” i ośmiornicach, które występują tylko w tym zakątku świata. Ale to nie wszystko – zespół zebrał też setki innych stworzeń, w tym specyficzne ogórki morskie oraz równonogi, małe skorupiaki żyjące na dnie oceanu.

Wszystko wskazuje na to, że przynajmniej część z tych organizmów może okazać się całkowicie nowymi gatunkami – zupełnie nieznanymi nauce.

Jednym z najcenniejszych elementów tej ekspedycji jest specjalnie zaprojektowany zbiornik (tzw. wet well), który pozwala na łapanie bardzo delikatnych stworzeń bez ich uszkadzania. Dzięki niemu naukowcy schwytali tzw. „motyla morskiego” – niezwykle kruchego ślimaka, który porusza się w wodzie, machając swoimi skrzydełkowatymi wyrostkami.

I tu zaczyna się prawdziwa naukowa sensacja: schwytany okaz złożył jaja na pokładzie statku, co pozwala badaczom po raz pierwszy w historii dokumentować rozwój jego jaj od samego początku. Zespół jest podekscytowany jak dzieci w sklepie z cukierkami – mówi dr Laura Herraiz Borreguero z CSIRO. To małe stworzenie może zdradzić nam sekrety, które były ukryte przez miliony lat.

Więcej na Spider's Web:

Choć fascynujące morskie stworzenia przyciągają uwagę mediów, prawdziwym celem wyprawy jest Denman – lodowiec, który w ciągu ostatnich dwóch dekad cofnął się o 5 km. To najdynamiczniej topniejący lodowiec w tej części Antarktydy, a jego los może być sygnałem ostrzegawczym dla całej planety.

Dzięki bliskości półki lodowej naukowcy mogą pobierać próbki wody morskiej tuż przy tzw. „języku lodowca”. Zbierają dane o temperaturze, zasoleniu, poziomie tlenu i obecności metali śladowych na różnych głębokościach. I choć badania są w toku, już teraz zaskoczyły ekspertów.

Zarejestrowaliśmy silny prąd tuż przy lodowcu – nie wiemy jeszcze, czy oznacza to więcej ciepła dostającego się pod lód, czy może coś zupełnie innego – mówi dr Borreguero. Ale co jeszcze dziwniejsze – w głębokich warstwach wody znaleźliśmy niższe temperatury, niż się spodziewaliśmy, za to cieplejsze w środkowych warstwach. To może tłumaczyć, dlaczego w tym sezonie mamy tak mało lodu morskiego.

Wśród wielu zjawisk, które udało się zaobserwować, jedno zaparło naukowcom dech w piersiach. W pobliżu półki Shackletona pojawiła się... zielona góra lodowa. Nie biała, nie niebieska – ale intensywnie jadeitowa. Profesor Delphine Lannuzel z Uniwersytetu Tasmańskiego wyjaśnia, że ta barwa może pochodzić od dużej zawartości żelaza.

Tlenki żelaza absorbują światło niebieskie, co sprawia, że góra wygląda na zieloną – tłumaczy badaczka. Choć to tylko hipoteza, zespół ma nadzieję potwierdzić ją w przyszłości.

Wyprawa Nuyiny to coś znacznie więcej niż tylko przygoda na krańcu świata. To misja, która ma dostarczyć danych niezbędnych do aktualizacji modeli klimatycznych. Bo system antarktyczny się zmienia – i to szybciej, niż przewidywali nawet najbardziej pesymistyczni naukowcy.

Musimy być tam, gdzie zachodzą zmiany, żeby naprawdę je zrozumieć – mówi dr Borreguero. Bez tego nie mamy szans na skuteczne strategie przystosowania się do nowej rzeczywistości klimatycznej.

RSV Nuyina pozostanie u wybrzeży Antarktydy jeszcze przez około trzy tygodnie. Na początku maja powróci do Hobart – ale już teraz wiadomo, że dane, które przywiezie, mogą mieć ogromne znaczenie dla przyszłości całej planety.

Główna ilustracja: Protelpidia murrayi, jest rodzajem strzykwy morskiej, żyjącej na dnie morskim Antarktydy. Fot. AAD/Pete Harmsen