Dark web. Czym jest i jak się do niego dostać
Pewne nie raz i nie dwa słyszałeś o tajemniczym dark webie i dark necie, ale zastanawiałeś się, czym on tak właściwie jest? Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego, co chciałbyś wiedzieć o dark necie, dark webie oraz dlaczego nie powinieneś nazywać ich deep webem.
Przekazy medialne nie raz mówią o osobach, które weszły w posiadanie treści i nielegalnych przedmiotów poprzez internet. Za sprawą prasy, radia i telewizji pewnie wielokrotnie słyszałeś o "podejrzanym" który zakupił substancje odurzające, broń, półprodukty do tworzenia broni masowej, czy niepokojące materiały z udziałem dzieci, lub za pośrednictwem internetu komunikował się ze społecznościami samym istnieniem łamiącymi prawo.
W większości przypadków w takich sytuacjach użycie słowa "internet" to uproszczenie, które przeciętnemu zjadaczowi chleba pozwala pomyśleć "o wirtualnej przestrzeni, sieci łączącej wszystkie komputery na świecie". W rzeczywistości jednak mowa tu o tzw. technologii darknetu i istniejącemu w jego ramach dark webowi. Ale czym one są? Jak się do nich połączyć? Pokrótce wyjaśnię to w tym artykule.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest dark web i dark net?
Dark web (dosłownie "ciemna sieć") to ukryta część Internetu, której nie można znaleźć za pomocą zwykłych wyszukiwarek lub przeglądarek, wymagająca od użytkownika specjalnej autoryzacji, dostępu lub oprogramowania odszyfrowującego zawartość. Dark web to nazwa zbiorcza dla wszystkich treści publikowanych w ramach dark netu (ciemnego internetu).
Z kolei sam dark net to sieć nakładkowa (overlay network) stanowiąca osobną "warstwę" internetu, w której publikowane są treści dark webu. Dark net, za sprawą wielowarstwowego szyfrowania, jest nie tylko niedostępny dla przeciętnej przeglądarki, ale także chroni prywatność użytkowników. Niemożliwym jest uzyskanie lokalizacji, adresu IP i innych danych, które normalnie użytkownik pasywnie przekazuje serwerom stron otwieranych w ramach surface web - czyli internetu, w którym działają wszystkie "zwykłe" strony internetowe i wyszukiwarki.
Czym jest deep web?
Często w dyskursie medialnym fraza deep web pojawia się jako synonim dla dark netu i dark webu, co jest pojęciem błędnym. Deep web to nic innego jak treści w dostępnym dla nas internecie (surface web), które nie są zaindeksowane w wyszukiwarkach internetowych i do których dostęp można uzyskać poprzez autoryzację użytkownika.
Przykładów deep webu nie trzeba szukać daleko - z jego zasobów korzystasz codziennie. Można tu wspomnieć choćby twoje konta bankowe w bankowości internetowej, twoja skrzynka email czy treści, które oglądasz w serwisach streamingowych. Dostępu do nich nie uzyskasz z poziomu wyszukiwarki Google, musisz się najpierw zalogować. Jednakże dostęp do deep webu możesz uzyskać za pomocą przeglądarki, w której właśnie czytasz ten artykuł, a do samej strony (np. netflix.com) możesz przejść z poziomu paska adresu - tego samego nie możesz powiedzieć o dark necie i jego zasobach, dark webie.
Dlatego deep web, dark net i dark web to pojęcia, których nie można używać jako synonimów.
Jak działa dark net i dark web?
W "normalnym" internecie - surface web - dane przesyłane są pomiędzy klientem a serwerem. Klient wysyła żądanie do serwera, by przesłał mu dane, a serwer odbiera żądanie i przesyła żądane przez klienta dane. Przykładowo, wchodząc na spidersweb.pl wysyłasz żądanie do serwera Spider's Web o wyświetlenie ci strony, na co serwer Spider's Web odpowiada ci, wysyłając odpowiednie dane, a twoja przeglądarka je interpretuje, wyświetlając ci zawartość strony.
Jednak taka bezpośrednia komunikacja jest narażona na liczne naruszenia prywatności i śledzenia zarówno żądań wysyłanych przez klientów, jak i odpowiedzi przesyłanych przez serwer. Dlatego w połowie lat 90. naukowcy Paul Syverson, Michael G. Reed, oraz David Goldschlag, pracując dla laboratorium naukowego pracującego na rzecz amerykańskiej marynarki wojennej, United States Naval Research Laboratory, opracowali trasowanie cebulowe. Trasowanie cebulowe (onion routing) to metoda przesyłania danych w internecie, w której używane jest wiele warstw szyfrowania i odszyfrowywania, które gwarantują bezpieczeństwo przesyłanych danych.
Tłumacząc to na przykładzie z życia wziętego, wyobraź sobie, że wysyłasz list zapakowany w kilka kopert, z których każda ma inny adres. Każda osoba, która otrzymuje kopertę, zna tylko adres następnej osoby, do której ją wysyła, oraz adres, z którego przyszła. Wyjmują jedną kopertę i wysyłają ją na następny adres. Ostatnia osoba otwiera ostatnią kopertę i dostarcza list. Nadawca pozostaje tajny, ponieważ nikt nie zna wszystkich adresów; znają tylko następny i poprzedni adres, ale nigdy nie wiedzą o kolejnych "ogniwach" w łańcuchu, ani nawet czy następny adresat jest adresatem docelowym.
Jednak w nawet tak zawiłym procesie, jakim jest trasowanie cebulowe, jeżeli jedynymi stronami biorącymi udział w komunikacji są różne jednostki armii amerykańskiej, prędzej czy później ktoś byłby w stanie odkryć sekrety, jakie przesyłają one pomiędzy sobą. Dlatego technologia została udostępniona masom. Na jej kanwie w 2004 powstała przeglądarka TOR, która po dziś dzień stanowi najpopularniejsze narzędzie do przeglądania zawartości dark netu.
TOR, oprócz trasowania cebulowego danych przesyłanych pomiędzy klientem a serwerem, pozwala także na odwiedzanie witryn działających na domenie najwyższego poziomu .onion, które również są popularnie wykorzystywane w dark webie.
Co znajdziesz w dark webie?
Przekazy medialne zazwyczaj mówią o dark necie i dark webie w negatywny sposób, przedstawiając je jako źródło podejrzanych, niepokojących i potencjalnie groźnych treści. Ze względu na dużą (ale nie pełną) anonimowość, jaką gwarantuje dark net, jest on także preferowanym miejscem transakcji - kupowania i sprzedawania przedmiotów nielegalnych takich jak podrobione dokumenty, broń, substancje odurzające czy półprodukty służące do ich produkcji. W dark webie nie brakuje także możliwości zakupu danych osób, które zostały wykradzione przez hakerów, a także złośliwego oprogramowania.
Jednak nie oznacza to, że sam dark web nie jest bezpieczny. Na dark net i zawarte w nim treści powinno patrzeć się jak na narzędzia, które można wykorzystywać w pożyteczny i szkodliwy dla społeczeństwa sposób. Dark net, oprócz wcześniej wspomnianych obiektywnie negatywnych zastosowań, ma także pozytywne. Przykładowo, dzięki anonimowości źródeł ruchu stanowi on bezpieczne miejsce dla publikacji informacji i treści z krajów o ustroju totalitarnym, gdzie panuje cenzura. W drugą stronę - poprzez dark web osoby z krajów gdzie informacje są cenzurowane, mogą odnaleźć informacje, których nie mogłyby odnaleźć w żadnym medium w swoim państwie.
Dark web to nie tylko tajemnicze strony, o których nie masz pojęcia. Swoje dark webowe warianty posiadają poczta ProtonMail (oraz inne usługi Proton), serwisy gazety The New York Times i brytyjskiego nadawcy BBC, znany wszystkim serwis społecznościowy Facebook czy wyszukiwarka DuckDuckGo.
Jak połączyć się z dark webem?
By wejść do dark webu, potrzebujesz specjalnej przeglądarki - najpopularniejszą z nich jest TOR, którą pobierzesz ze strony projektu.
Po zainstalowaniu i uruchomieniu przeglądarki możesz zacząć przeglądać zasoby dark netu. Jeżeli nie wiesz, gdzie zacząć, możesz skorzystać z wyszukiwarki Ahmia - https://juhanurmihxlp77nkq76byazcldy2hlmovfu2epvl5ankdibsot4csyd.onion/.
Czy korzystanie z dark webu jest legalne?
Samo korzystanie z dark webu, by przeglądać różne witryny internetowe nie jest nielegalne. Nielegalne są za to niektóre sposoby wykorzystania dark webu.
Na tej samej zasadzie korzystanie z internetu samo w sobie nie jest nielegalne - jednak jeżeli używasz go do udostępniania złośliwego oprogramowania lub stalkingu, wtedy mamy do czynienia z łamaniem prawa.
