Nowy kosmiczny teleskop rentgenowski rozpoczął dzisiaj swoją misję. Przyjrzy się czarnym dziurom w zupełnie nowy sposób
Kilka godzin temu rakieta Falcon 9 wyniosła w przestrzeń kosmiczną nowy kosmiczny teleskop rentgenowski. Dzięki IXPE będziemy w stanie przyjrzeć się jednym z najbardziej energetycznych obiektów i zjawisk we wszechświecie w zupełnie nowy sposób.
IXPE to skrót od Imaging X-ray Polarimetry Explorer. Jego głównym zadaniem będzie przyglądanie się pozostałościom po eksplozjach gwiazd czy też niezwykle silnym dżetom materii emitowanym przez pożerające otaczającą materię czarne dziury.
Warto tutaj jednak zauważyć, że IXPE nie jest teleskopem rentgenowskim lepszym czy większym od wciąż działającego na orbicie Obserwatorium Rentgenowskiego Chandra, które wciąż pozostaje flagowym instrumentem obserwującym wszechświat w tym zakresie.
Nie zmienia to jednak faktu, że IXPE ma jedną cechę, którą przewyższa Chandrę. Teleskop będzie w stanie przyglądać się polaryzacji promieniowania rentgenowskiego emitowanego przez obserwowane obiekty.
Skąd się bierze promieniowanie rentgenowskie?
W przestrzeni kosmicznej źródłami tego niezwykle energetycznego promieniowania są potężne eksplozje, zderzenia gwiazd, miejsca, w których temperatura przekracza 10 milionów stopni, a pola magnetyczne są niezwykle silne. Spolaryzowane promieniowanie elektromagnetyczne przenosi wiele dodatkowych informacji o samym obiekcie, który je wyemitował, ale także o materii znajdującej się w przestrzeni dzielącej obiekt od teleskopu.
Dzięki IXPE naukowcy chcą w końcu ustalić spin obserwowanych czarnych dziur, źródło jasności pulsarów (niezwykle szybko rotujących gwiazd neutronowych powstałych w eksplozji supernowej) oraz sprawdzić, czy prawa fizyki są takie same w całym wszechświecie. Celem obserwacji mogą stać się też takie obiekty jak aktywne jądra galaktyczne, mikrokwazary, mgławice wiatru pulsarowego, magnetary czy podwójne układy rentgenowskie. Obserwacje za pomocą IXPE mogą także przynieść dodatkowe informacje o ciemnej energii, ciemnej materii i samej grawitacji.
Samego promieniowania rentgenowskiego docierającego z przestrzeni kosmicznej na Ziemi nie można obserwować, bowiem nie przepuszcza go ziemska atmosfera. Z tego też powodu obiekty te możemy obserwować jedynie za pomocą obserwatoriów znajdujących się w przestrzeni kosmicznej. Teraz kiedy do palety instrumentów dołączy IXPE, naukowcy spodziewają się pracy przy analizie danych na najbliższych kilkadziesiąt lat.
