Czarna dziura

Czarna dziura to obszar czasoprzestrzeni, z którego ze względu na grawitację nie jest w stanie uciec żadna materia ani nawet światło. Czarne dziury powstają na skutek nagromadzenia odpowiednio dużej masy w odpowiednio małej objętości. Granice czarnej dziury wyznacza tzw. horyzont zdarzeń. Każdy obiekt i promieniowanie, które wpadną za ów horyzont zdarzeń, nigdy nie wydostanie się z powrotem na zewnątrz.

Czarne dziury przyjmują wiele różnych form. Naukowcy odkrywają we wszechświecie czarne dziury o masie gwiazdowej, powstałe w eksplozjach supernowych, czarne dziury o masie pośredniej, powstałe na skutek łączenia ze sobą wielu czarnych dziur o masie gwiazdowej, oraz supermasywne czarne dziury, które można znaleźć w centrum każdej dużej galaktyki. Supermasywna czarna dziura naszej galaktyki, czyli Drogi Mlecznej, nosi nazwę Sagittarius A*. Ze względu na ich charakter, czarnych dziur nie można obserwować bezpośrednio, a jedynie poprzez ich interakcję z obiektami w pobliżu. Pierwsze zdjęcie otoczenia czarnej dziury wykonano w 2019 roku.

Powiązane tematy: Kosmos, Mars, Misja na Księżyc.

Pierwsze zdjęcie otoczenia czarnej dziury (źródło: NASA)

Czarna Dziura - newsy

Słynna czarna dziura szokuje. Policzyli jej prędkość i usiedli z wrażenia

10.06.2025 07:17

Słynna czarna dziura szokuje. Policzyli jej prędkość i usiedli z wrażenia

Gdy naukowcy pierwszy raz pokazali światu obraz czarnej dziury w galaktyce M87, zaparło nam dech w piersiach. Teraz ten kosmiczny potwór wraca – i znowu robi to z przytupem. Nowe badania pokazują, że supermasywna czarna dziura w centrum M87 wiruje z prędkością aż 80 proc. maksymalnej dozwolonej przez prawa fizyki.

Odkryto największą eksplozję od czasów wielkiego wybuchu

06.06.2025 13:07

Odkryto największą eksplozję od czasu wielkiego wybuchu

Właśnie dowiedzieliśmy się o istnieniu zupełnie nowej klasy kosmicznych eksplozji. Są tak potężne, że przebijają wszystko, co do tej pory znaliśmy. Silniejszy od tych wybuchów był jedynie sam Wielki Wybuch.

at2024tvd gwiazda czarna dziura

10.05.2025 17:52

Z nieba zniknęła kolejna gwiazda. Padła ofiarą żarłocznego potwora

Wyobraź sobie gwiazdę podobną do naszego Słońca, która nagle zostaje rozciągnięta, rozdarta i dosłownie zamieniona w kosmiczne spaghetti. Dokładnie takie zjawisko zaobserwowali astronomowie dzięki Teleskopowi Hubble’a, gdy supermasywna czarna dziura pochłonęła niefortunną gwiazdę 600 mln lat świetlnych od Ziemi. Co najciekawsze – ten kosmiczny drapieżnik nie czaił się tam, gdzie zwykle spodziewamy się takich potworów.

Bomba z czarnej dziury stworzona w laboratorium. - To jakby rzucić kamień i zobaczyć, że wraca do nas jako… kula armatnia

26.04.2025 11:23

Bomba z czarnej dziury stworzona w laboratorium. - To jakby rzucić kamień i zobaczyć, że wraca do nas jako… kula armatnia

Czarne dziury to jedne z najbardziej fascynujących i tajemniczych obiektów we wszechświecie. Ich grawitacyjne macki są tak potężne, że nawet światło nie ma szansy ucieczki. Ale co jeśli dałoby się z nich wydobywać energię? Brzmi jak science fiction, ale fizycy właśnie zbudowali coś, co przez dekady istniało jedynie na papierze – bombę z czarnej dziury. I choć na szczęście nie użyli do tego prawdziwej czarnej dziury, lecz wirującego aluminiowego cylindra, zasady fizyki są dokładnie takie same.

To pierwsza taka czarna dziura. Astronomowie dokonali przełomu, na który czekaliśmy od lat

21.04.2025 18:29

To pierwsza taka czarna dziura. Astronomowie dokonali przełomu, na który czekaliśmy od lat

Pierwszy raz w dziejach naukowcy oficjalnie potwierdzili istnienie samotnej czarnej dziury. Bez gwiazdy towarzyszącej. Bez dysku akrecyjnego. Po prostu – czarna dziura samotnie sunąca przez kosmiczną pustkę.

Czy nasz wszechświat znajduje się w czarnej dziurze? Są pewne dowody, że to prawda

17.03.2025 07:00

Czy nasz wszechświat znajduje się wewnątrz czarnej dziury? Są pewne dowody, że to prawda

Wszechświat skrywa przed nami jeszcze wiele tajemnic, a teleskop Jamesa Webba (JWST) konsekwentnie dostarcza nam kolejnych powodów do zdumienia. Najnowsze badania wykazały coś, co na pierwszy rzut oka wydaje się niewiarygodne – większość galaktyk w głębokim kosmosie obraca się w tę samą stronę. Co to oznacza dla naszego rozumienia Wszechświata? Możliwe, że znacznie więcej, niż się spodziewaliśmy.

Czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej urządza imprezę. Oto bulgocząca jasność

20.02.2025 07:11

Czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej urządza imprezę. Oto bulgocząca jasność

Supermasywna czarna dziura w centrum Drogi Mlecznej wydaje się urządzać imprezę, z pokazem świetlnym w stylu kuli dyskotekowej. Korzystając z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba NASA, zespół astrofizyków uzyskał najbardziej szczegółowy jak dotąd obraz potwora, który czai się w środku naszej galaktyki.

Słynna czarna dziura zmienia się na naszych oczach. Nowe odkrycia zaskakują

02.02.2025 08:30

Słynna czarna dziura zmienia się na naszych oczach. Nowe odkrycia zaskakują

Sześć lat po opublikowaniu pierwszego w historii zdjęcia czarnej dziury, zespół Event Horizon Telescope (EHT) przedstawia nowe analizy supermasywnej czarnej dziury M87*, znajdującej się w centrum galaktyki Messier 87. Badania te, oparte na obserwacjach z lat 2017 i 2018, dostarczają świeżych, fascynujących informacji na temat tego tajemniczego obiektu.

Naukowcy zaskoczeni niesamowitym odkryciem w pobliżu naszej czarnej dziury. "Pierwszy raz widzimy coś takiego"

21.12.2024 17:40

Naukowcy zaskoczeni niesamowitym odkryciem w pobliżu naszej czarnej dziury. "Pierwszy raz widzimy coś takiego"

Na astronomicznym horyzoncie pojawiła się informacja, która może zmienić nasze postrzeganie centrum Drogi Mlecznej. Międzynarodowy zespół naukowców wykrył układ podwójny gwiazd, krążący w bliskim sąsiedztwie Sagittarius A* – supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w sercu naszej galaktyki. To pierwsze takie odkrycie w historii nauki.

Czarna dziura tak obżarła się materią, że zapadła w sen. Naukowcy odkryli monstrum

21.12.2024 09:00

Czarna dziura tak obżarła się materią, że zapadła w sen. Naukowcy odkryli monstrum

Najnowsze odkrycie, dokonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba, rzuca nowe światło na to, jak wyglądały galaktyki i czarne dziury tuż po Wielkim Wybuchu.

Dowody na istnienie pierwotnych czarnych dziur mogą ukrywać się w twoim tosterze, albo kubku

07.12.2024 08:13

Dowody na istnienie pierwotnych czarnych dziur mogą ukrywać się w twoim tosterze, albo kubku

Gdy wyobrażamy sobie narodziny czarnej dziury, zapewne a myśl przychodzi nam masywną gwiazdę, której kończy się paliwo, i która zapada się w sobie. Jednak naukowcy od dawna przypuszczają, że chaotyczne warunki wczesnego wszechświata również mogły umożliwić powstanie wielu małych czarnych dziur i to na długo, zanim pojawiły się gwiazdy.

Czarna dziura głodzi swoją galaktykę. Przerażające odkrycie Teleskopu Webba

23.09.2024 07:10

Czarna dziura głodzi swoją galaktykę. Przerażające odkrycie Teleskopu Webba

Astronomowie wykorzystali Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba do potwierdzenia, że supermasywne czarne dziury mogą pozbawiać swoje galaktyki macierzyste paliwa niezbędnego do formowania nowych gwiazd.

Black Hole Finder

19.08.2024 22:16

Masz lepsze oko do czarnych dziur niż wyspecjalizowana SI. Tak, ty. Pomożesz?

Jak wynika z doświadczeń holenderskich uczonych, w niektórych przypadkach nawet nowoczesne algorytmy nie są tak dobre w rozpoznawaniu niektórych wzorów i schematów, co ludzkie oko. Choć powinno być odwrotnie. Na bazie tych doświadczeń zlecili zbudowanie aplikacji do rozpoznawania czarnych dziur. A teraz proszą o pomoc każdego, kto szuka jakiegoś prostego zajęcia do zabicia czasu.

To, co widzisz, to nie pierścionek. To dowód, że Einstein miał rację

10.07.2024 06:41

To, co widzisz, to nie pierścionek. To dowód, że Einstein miał rację

Nowe zdjęcie z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba urzeka swoim delikatnym pięknem, choć przedstawia najpotężniejszą siłę we Wszechświecie.

Pierwszy raz zobaczyliśmy jak budzi się masywna czarna dziura. Nagle zaczęła żerować

19.06.2024 13:11

Pierwszy raz zobaczyliśmy jak budzi się masywna czarna dziura. Nagle zaczęła żerować

Pierwszy raz w dziejach naukowcy podglądali na żywo „aktywację” czarnej dziury. Zebrane dane posłużą do wyjaśnienia zagadek wszechświata.

wizualizacja czarna dziura NASA

11.05.2024 08:30

Co kryje wnętrze czarnej dziury? Mamy nagranie - tak jakby

Czy możemy na własne oczy zobaczyć co kryje wnętrze czarnej dziury? W pewnym sensie tak. Z pomocą przychodzi moc obliczeniowa najnowszych superkomputerów.

supermasywna czarna dziura

16.04.2024 13:02

Odkryli najcięższą gwiazdową czarną dziurę w Drodze Mlecznej. Pokazali ją na niezwykłej animacji

Astronomowie donoszą o niezwykłym odkryciu – w naszej galaktyce czai się najcięższa gwiazdowa czarna dziura odkryta do tej pory w Drodze Mlecznej. Potężny pochłaniacz materii, o masie 33 razy większej od Słońca, skrywa się w układzie podwójnym z gwiazdą i rzuca nowe światło na ewolucję czarnych dziur.

GW230529 - takiej czarnej dziury naukowcy jeszcze nie widzieli. Polacy na tropie zagadki

12.04.2024 07:16

GW230529 - takiej czarnej dziury naukowcy jeszcze nie widzieli. Polacy na tropie zagadki

Międzynarodowa grupa naukowców z programu LIGO-Virgo-KAGRA ogłosiła ekscytujące odkrycie: analizę sygnału fal grawitacyjnych, pochodzącego z nieznanego dotąd źródła. To niezwykłe wydarzenie otwiera nowe okno na Wszechświat i niesie ze sobą ogromny potencjał naukowy. Mają w tym udział także badacze z Polski.

Potwór w samym sercu Drogi Mlecznej. Nowe zdjęcie naszej czarnej dziury

27.03.2024 20:51

Potwór w samym sercu Drogi Mlecznej. Nowe zdjęcie naszej czarnej dziury

Astronomowie zaprezentowali nowe, fascynujące zdjęcie Sagittariusa A*, supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej galaktyki. Obraz, uzyskany dzięki teleskopowi Event Horizon Telescope (EHT), nie tylko pokazuje sam obszar czarnej dziury, ale ujawnia również jej pole magnetyczne w świetle spolaryzowanym.

Wystarczy trochę energii z czarnej dziury. I mielibyśmy bombę, jakiej świat nie widział

05.02.2024 08:15

Wystarczy trochę energii z czarnej dziury. I mielibyśmy bombę, jakiej świat nie widział

Czarne dziury to potężne obiekty, które wywołują ogromny wpływ grawitacyjny na swoje kosmiczne otoczenie. Teoretycznie można przypuszczać, że istnieje sposób na wydobycie z nich przynajmniej części posiadanej energii.

1

...