Dramat na orbicie. Chińscy taikonauci w pułapce kosmosu
Na wysokości ponad 400 kilometrów nad Ziemią rozegrał się dramat, który mógł zakończyć się katastrofą. Trzech chińskich taikonautów znalazło się w sytuacji, której nie zazdroszczą nawet najwięksi poszukiwacze przygód
Ich misja miała być powodem do dumy. 204 dni na stacji Tiangong - najdłuższy pobyt chińskiej załogi na orbicie. Planowany powrót 5 listopada miał być spokojnym finałem tej naukowej przygody. Procedury przebiegały jak zawsze: przekazanie kontroli nowej ekipie, przygotowania do lądowania.
Ale kosmos nie zna słowa rutyna. Kilka dni przed startem pojawiła się wiadomość, która zmroziła serca inżynierów i opinii publicznej: Shenzhou-20 został uszkodzony przez śmieci kosmiczne.
Czytaj też:
Niewidzialne pociski i improwizacja na granicy życia i śmierci
Śmieci kosmiczne - to brzmi abstrakcyjnie, dopóki nie uświadomimy sobie, że wokół Ziemi krąży ponad 34 mln fragmentów odpadów. Każdy z nich to potencjalny pocisk. Nawet drobina wielkości ziarnka piasku pędząca z prędkością 25 tysięcy kilometrów na godzinę może przebić metal niczym kula karabinowa. Inspekcja ujawniła pęknięcia w oknie kapsuły powrotnej. Niewielkie, lecz w warunkach wejścia w atmosferę - śmiertelne. To tak, jakby próbować zanurzyć się w oceanie z dziurą w łodzi podwodnej.
To była trudna decyzja: Shenzhou-20 nie wróci na Ziemię. Astronauci musieli skorzystać z innego statku - Shenzhou-21, który dopiero co przywiózł nową załogę. To oznaczało, że Li Guangsu, Zhang Lu i Ye Guangfu zostali na orbicie bez drogi powrotu. Ich los zależy od startu Shenzhou-22, który wciąż jest w przygotowaniu. Chińska agencja kosmiczna ma jednak plan awaryjny: w bazie Jiuquan czeka rakieta Long March 2F z gotowym statkiem, zdolnym wystartować w ciągu 8,5 dnia. To kosmiczna wersja łodzi ratunkowej - zawsze w pogotowiu, bo w kosmosie margines błędu nie istnieje.
14 listopada Chen Dong i jego towarzysze wylądowali w Pustyni Gobi. Media mówiły o triumfie, ale słowa dowódcy brzmiały inaczej: Ścieżka ludzkiej eksploracji kosmosu nie jest gładka. Pełna jest trudności i wyzwań. Lecz właśnie dlatego wybraliśmy tę ścieżkę. To nie była pusta fraza. Każdy krok w kosmos to balansowanie na granicy ryzyka i odwagi.
Pułapka Shenzhou-21
Podczas gdy jedna załoga wróciła, druga pozostała w pułapce. Bez własnego statku, zdani na przyszły start Shenzhou-22. W razie awarii ich możliwości ewakuacji są dramatycznie ograniczone. Cała sytuacja przypomina mocno problemy NASA z misją Starlinera - astronauci spędzili dziewięć miesięcy na orbicie, czekając na ratunek od SpaceX. Kosmos nie wybacza błędów, niezależnie od flagi na skafandrze.
Tiangong jest mniejsza niż Międzynarodowa Stacja Kosmiczna, ale dla Chin to symbol niezależności. Wykluczone z programu ISS stworzyły własną stację - dowód ambicji i technologicznej potęgi. Jednak incydent z Shenzhou-20 pokazuje, że żadna technologia nie chroni przed chaosem orbitalnym. Każdy start, każdy satelita, każdy test broni antysatelitarnej dokłada kolejne fragmenty do kosmicznego śmietnika.
Historia Shenzhou-20 to ostrzeżenie. Eksploracja kosmosu nie jest romantyczną podróżą w nieznane, lecz nieustannym mierzeniem się z ryzykiem. A jednocześnie - to dowód, że systemy bezpieczeństwa działają. Chińska agencja zareagowała szybko, podjęła trudną decyzję i sprowadziła astronautów bezpiecznie na Ziemię. Kosmos jest bezlitosny, ale właśnie dlatego ludzkość wciąż tam wraca. Bo w tej nieprzewidywalności kryje się sens - sprawdzian naszej odwagi, zdolności improwizacji i pragnienia, by sięgać dalej niż horyzont.
