Ośmiornice wybrały inną drogę ewolucji niż reszta zwierząt. Zawsze musiały się wyróżniać

Okazuje się bowiem, że te głowonogi ewoluują w zupełnie inny sposób niż wszystkie pozostałe organizmy na Ziemi.

Co do zasady, kiedy w organizmach zachodzą jakieś zmiany, są one wynikiem mutacji genetycznych, czyli zmian DNA. Takie zmiany następnie są wykorzystywane przez RNA do produkcji białek. Czasami w procesie edytowania RNA dochodzi do zmiany rodzaju produkowanych w komórce białek. W ten sposób powstają zmiany informacji genetycznej bez potrzeby faktycznej mutacji.

Proces edytowania RNA praktycznie nie jest wykorzystywany w przyrodzie. Tymczasem kilka lat temu naukowcy odkryli, że ośmiornice i część kałamarnic regularnie edytuje poszczególne sekwencje swojego RNA, przystosowując się w ten sposób do otaczającego je środowiska.

W badaniach przeprowadzonych w 2015 roku naukowcy odkryli, że kalmar pospolity poddał edycji ponad 60 proc. RNA w swoim układzie nerwowym, zmieniając w ten sposób fizjologię swojego mózgu tak, aby lepiej działał w różnych temperaturach wody.

Co ciekawe, rozszerzone badania wskazały, że taki nietypowy sposób „ewolucji” nie dotyczy wszystkich mięczaków, a jedynie tzw. płaszczoobrosłych, do których należą ośmiornice czy kałamarnice, i skupia się głównie na układzie nerwowym.

Ta ostatnia informacja szczególnie działa na wyobraźnię. Jakby nie patrzeć, w całym królestwie zwierząt trudno szukać inteligentniejszych zwierząt. Internet jest pełen informacji czy filmów przedstawiających ośmiornice radzące sobie z otwieraniem zamkniętych pojemników, czy przechodzeniem przez skomplikowane labirynty tylko po to, aby dostać się do pożywienia. Kiedy trzeba, ośmiornica jest w stanie nawet użyć narzędzi, które umożliwią jej wykonanie zadania.

Powstaje zatem pytanie: czy inteligencja ośmiornic jest efektem ich zdolności do edytowania RNA? Na to pytanie jak na razie nie ma odpowiedzi, nie zmienia to jednak faktu, że zwierzęta te wyraźnie różnią się od innych.

Badania prowadzone przez naukowców z US Marine Biological Laboratory wskazują, że choć płaszczoobrosłe (ta nazwa jest naprawdę świetna) mają unikalną zdolność do edycji RNA, to jednocześnie ewolucja opierająca się o mutacje genetyczne przebiega u nich wyjątkowo wolno. Widocznie tak jak większość królestwa zwierząt wybrała jeden mechanizm rozwoju, a porzuciła drugi, tak ośmiornice i jej podobne wybrały odwrotnie.

Planowane na najbliższy czas badania będą skupiały się na określeniu, co powoduje wzbudzenie procesu edycji RNA. Jak na razie nie wiadomo, czy wystarczy do tego zmiana temperatury wody, czy też jakaś forma pamięci u głowonogów.