Zbliża się całkowite zaćmienie Księżyca (lipiec 2018). W Polsce będą idealne warunki do obserwacji

Tegoroczne zaćmienie Księżyca potrwa aż godzinę i czterdzieści pięć minut, a jego wieczorny czas (rozpocznie się około 21:30) gwarantuje, że jeśli tylko pogoda na to pozwoli, każdy na terenie Polski będzie mógł je zaobserwować. W większości polskich miast Księżyc wzejdzie na tyle wcześnie, że znajdzie się o 21:30 odpowiednio wysoko nad horyzontem, by był widoczny nad linią drzew czy budynków. Jak podaje portal Astronomia24, wschód Księżyca dla terenu Polski nastąpi pomiędzy 20:11 dla miast leżących na wschodzie a 20:46 dla miast na zachodzie naszego kraju. Maksymalna faza zaćmienia całkowitego nastąpi około godziny 22:20.

Księżyc w trakcie zaćmienia często nazywany jest krwawym. Jest tak dlatego że w trakcie tego zjawiska promienie słoneczne przechodzą przez warstwy naszej atmosfery i oświetlają jego powierzchnie brunatno-czerwonym odcieniem. Jest to dość subtelne i nie każdy to zauważa, najłatwiej to uchwycić na początku maksymalnej fazy zaćmienia (czyli gdy natężenie światła padającego na powierzchnie naszego satelity maleje).

Często w trakcie rozmów o zaćmieniu obserwujący wspominają jak bardzo duży wydawał się Księżyc w jego trakcie. Jest to w rzeczywistości złudzenie wynikające z tego, że ciało niebieskie wydaje nam się większe, gdy obserwujemy je na tle przedmiotów na horyzoncie. Przy odpowiedniej manipulacji ogniskową możemy ten efekt uwypuklić.

Istnieje również zjawisko zwane superksiężycem - wtedy gdy Księżyc znajduje się najbliżej Ziemi na swojej eliptycznej orbicie. Jest to nazwa potoczna i wywodząca się z astrologii - właściwa nazwa dla tego zjawiska to perygeum orbity (a konkretnie syzygijne perygeum - bo aby Księżyc był widoczny i jasny musi znajdować się po przeciwnej stronie Ziemi co Słońce).

Wielkie Księżyce prezentowane w trakcie tego zjawiska na fotografiach znów są lekką manipulacją - jak łatwo wyliczyć, tarcza naszego naturalnego satelity jest wtedy zaledwie 14 proc. większa. Wynika to z tego że Księżyc nie krąży po bardzo wydłużonej orbicie. Ilustruje to schemat zamieszczony w Wikipedii.

Wpływ naszego jedynego naturalnego satelity jest mocno przesadzony w potocznym rozumieniu i w popularnej kulturze. Często łączy się pełnię lub nów Księżyca z plonami w rolnictwie, samopoczuciem lub zdrowiem i płodnością człowieka oraz zwierząt gospodarczych, a nawet z kursami akcji.

Weryfikacja takich twierdzeń jest łatwa: wystarczy porównać badane zjawisko z danymi o fazach Księżyca. Nic dziwnego że wielokrotnie już to robiono. I to na tyle sposobów, że powstało nawet kilka meta-analiz, czyli analiz zbiorczych, które badają wyniki innych badań. Jednym z nich jest badanie autorstwa Jamesa Rottona i Ivana Kelly'ego Much Ado About The Full Moon, z którego wynikł brak korelacji pomiędzy fazami Księżyca a wypadkami, przestępczością, liczbą telefonów na policję, wygranymi w kasynach i wieloma innymi zjawiskami.

Pamiętajmy, mimo to, by w piątek, 27 lipca wyjść wieczorem przed dom lub na balkon i obejrzeć całkowite zaćmienie Księżyca, tym bardziej, że jest to pierwsze takie zjawisko od trzech lat, i najdłuższe w tym stuleciu.