To wideo powstawało przez 20 lat. Tak eksploduje gwiazda
NASA opublikowała wideo, do którego stworzenia wykorzystano dane z dwóch dekad obserwacji prowadzonych przez Obserwatorium Rentgenowskie Chandra. Astronomowie stworzyli dzięki niemu poklatkową animację erupcji gwiazdy.
Film poklatkowy wykorzystuje obserwacje Chandry z lat 1999, 2003, 2009, 2014 i 2020 oraz dane dostarczone przez sondę kosmiczną Europejskiej Agencji Kosmicznej ESA XMM-Newton. Przedstawia on historię gwiezdnej eksplozji w systemie gwiezdnym Eta Carinae. Ten słynny w astronomicznych kręgach układ zawiera dwie masywne gwiazdy. Według naukowców jedna z nich jest około 90 razy masywniejsza od Słońca, a druga około 30 razy.
Potężna erupcja w systemie Eta Carinae
Astronomowie uważają, że potężna eksplozja, nazwana przez nich „Wielką Erupcją" pochodziła z Eta Carinae. Była najprawdopodobniej efektem połączenia się dwóch gwiazd, które pierwotnie należały do układu gwiezdnego, w którym wcześniej znajdowała się jeszcze trzecia gwiazda. Następstwa tego zjawiska były obserwowane na Ziemi w połowie XIX wieku, więc określenie „słynny układ gwiezdny” pasuje tutaj jak najbardziej.
Więcej o badaniach kosmosu przeczytasz na Spider's Web:
Nowe wideo pokazuje, co stało się dalej. Widzimy na nim efekty erupcji i rozszerzanie się obłoków gazu, którego cząsteczki pędzą w przestrzeni kosmicznej z prędkością dochodzącą do 6,4 mln km na godzinę. To po prostu fala uderzeniowa, która trwa od ponad stu lat i której rozprzestrzenianie się obserwujemy od 1999 r.
Jak możemy przeczytać w oświadczeniu NASA:
Podczas tego wydarzenia, Eta Carinae wyrzuciła od 10 do 45 razy więcej masy niż Słońce. Materiał ten stał się gęstą parą kulistych obłoków gazu, obecnie nazywanych Mgławicą Homunculus, po przeciwnych stronach dwóch gwiazd. Nowy film z Chandry (...) ujawnia ważne wskazówki dotyczące niestabilnej historii Eta Carinae. Obejmuje szybką ekspansję pierścienia i nieznaną wcześniej słabą powłokę promieniowania rentgenowskiego poza nim.
Co tak naprawdę widzimy na wideo?
Mgławica Homunculus to jasny niebieski obłok, który widać w centrum obrazu. Jego rozrost jest napędzany promieniowaniem rentgenowskim o wysokiej energii. Jest ono wytwarzane przez dwie masywne gwiazdy, które znajdują się zbyt blisko siebie, aby można je było obserwować jako odrębne obiekty. Są one otoczone jasnym pomarańczowym pierścieniem pochodzącym z emisji promieniowania rentgenowskiego, który wydaje się szybko rosnąć i rozszerzać w czasie.
Opierając się na tym, jak przebiega ruch skupisk gazu, astronomowie uważają, że materiał gwiezdny został wyrzucony z Eta Carinae między 1200 a 1800 rokiem. Czyli na długo przed „Wielką Erupcją” zaobserwowaną w 1843 roku.
Gdy wybuch rozszerzył się w przestrzeń kosmiczną, cząsteczki, które ze sobą niósł, zderzyły się z materią międzygwiezdną na swojej drodze. To doprowadziło do podgrzania, co w efekcie spowodowało utworzenie jasnego pierścienia widzianego w widmie promieniowania rentgenowskiego. Jednak fala uderzeniowa przemieściła się poza pierścień, a jasność rentgenowska Eta Carinae z czasem osłabła, stwierdzili naukowcy.
