Windows z ważną zmianą. Bezpieczniej i wygodniej niż kiedykolwiek
Smart App Control to ciekawie zaprojektowany mechanizm skutecznie chroniący użytkownika przed złośliwym oprogramowaniem. Tyle że do tej pory istniał poważny problem - procedura jego włączenia była zbyt trudna i czasochłonna. Teraz to się zmienia.
Przez blisko trzy lata Smart App Control w Windowsie 11 był funkcją, którą trudno było nazwać przyjazną użytkownikowi. Aby ją włączyć, trzeba było przeprowadzić czystą instalację systemu. A jeśli ktoś zdecydował się ją wyłączyć - powrót oznaczał pełny reset komputera. W praktyce była to bariera tak wysoka, że wielu użytkowników nawet nie próbowało z niej korzystać. Microsoft wreszcie zrezygnował z tego kuriozalnego ograniczenia. Smart App Control stanie się funkcją, którą można włączać i wyłączać jednym kliknięciem.
Dlaczego Smart App Control jest wart zachodu?
Tradycyjne antywirusy działają reaktywnie - pozwalają aplikacjom się uruchomić, a dopiero potem skanują system w poszukiwaniu zagrożeń. Smart App Control (SAC) odwraca tę logikę. Każda aplikacja jest sprawdzana zanim zostanie uruchomiona. SAC korzysta z usług Microsoftu, które analizują cyfrowe podpisy i reputację twórców oprogramowania. System bazuje na modelach wytrenowanych na ogromnych zbiorach danych, rozróżniając oprogramowanie zaufane od potencjalnie szkodliwego.
Czytaj też:
Efekt? Zamiast filozofii najpierw pozwól działać, potem sprzątaj mamy podejście blokuj, dopóki nie masz pewności. To nie tylko bezpieczniejsze, ale też lżejsze dla komputera. SAC eliminuje konieczność ciągłego skanowania procesów w tle, dzięki czemu system pozostaje responsywny - zarówno podczas pracy, jak i grania.
Do niedawna Smart App Control działał w trybie ewaluacji. Windows obserwował, czy użytkownik faktycznie potrzebuje tej funkcji, a jeśli tak - włączał ją na stałe. Problem pojawiał się w momencie, gdy ktoś chciał ją wyłączyć. Decyzja była niemal nieodwracalna: powrót wymagał czystej instalacji systemu.
W listopadowej aktualizacji testowej wersji Windowsa (build 26220.7070, KB5070300) Microsoft wreszcie uprościł ten mechanizm. Teraz SAC można włączać i wyłączać jak każdą inną funkcję ochrony - wystarczy przejść do Zabezpieczenia Windows > Kontrolka aplikacji i przeglądarki > Inteligentna kontrola aplikacji i użyć przełącznika. Wreszcie można eksperymentować bez obawy, że jedna decyzja zablokuje dostęp do funkcji na zawsze.
Jak działa Smart App Control w praktyce?
Kiedy uruchamiasz aplikację SAC, wykonuje kilka kroków. Najpierw system sprawdza, czy usługa reputacji Microsoftu potrafi ocenić aplikację. Jeśli aplikacja jest uznana za bezpieczną, to działa normalnie. Jeśli zostanie uznana za zagrożenie - zostaje zablokowana. Gdy system nie ma pewności, to sprawdza podpis deweloperski. Zaufany twórca oznacza przepuszczenie aplikacji, brak podpisu lub błędny podpis oznacza blokadę.
To odróżnia SAC od Microsoft Defendera. Defender działa reaktywnie, skanując system w poszukiwaniu zagrożeń. SAC jest pierwszą linią obrony - nie pozwala, by potencjalnie szkodliwa aplikacja w ogóle wystartowała.
Przy czym Microsoft jasno podkreśla, że Smart App Control nie zastępuje Defendera ani innych antywirusów. To narzędzie uzupełniające. Razem tworzą warstwowy model ochrony: SAC zmniejsza ryzyko infekcji, a Defender zajmuje się tym, co mogłoby się prześlizgnąć.
Czy warto go włączyć? To zależy od stylu pracy. Jeśli korzystasz z niszowych narzędzi, open-source czy własnych aplikacji - SAC może czasem przeszkadzać. Ale teraz możesz go wyłączyć bez konsekwencji. Jeśli pracujesz głównie w popularnych aplikacjach biurowych i chcesz maksymalnej ochrony - SAC jest wart włączenia. Windows sam oceni, czy funkcja nie utrudnia ci pracy. Jeśli uzna, że SAC blokuje zbyt wiele aplikacji, wyłączy go automatycznie.
