REKLAMA

Ta gwiazda prawie ociera się o supermasywną czarną dziurę. S4716 leci z prędkością 8000 km/s

Kiedy mówi się o gwiazdach (nie filmowych, a obiektach astrofizycznych) to zazwyczaj uwagę przykuwają ich wiek, rozmiary, masa czy temperatura. W przypadku gwiazdy S4716 najbardziej charakterystyczną cechą jest jednak jej ogromna prędkość. Nie jest to zasługa samej gwiazdy co jej nietypowego otoczenia.

S4716. Rekordowo szybka gwiazda krąży wokół czarnej dziury
REKLAMA

Gdzie zatem znajduje się gwiezdna rekordzistka? Oczywiście w bezpośrednim otoczeniu supermasywnej czarnej dziury Sagittarius A*. Ten najmasywniejszy w naszej galaktyce obiekt o masie ponad czterech milionów mas Słońca sprawia, że krążące w jego bezpośrednim otoczeniu gwiazdy muszą poruszać się niezwykle szybko, aby utrzymać się na swoich orbitach.

REKLAMA

Co do zasady, w bezpośredniej bliskości czarnej dziury znajduje się około stu gwiazd, które określane są mianem gromady S. Jednym z najbardziej znanych obiektów tej gromady jest gwiazda S2, która porusza się po eliptycznej orbicie, która w perycentrum orbity znajduje się zaledwie 120 AU (1 AU = 1 jednostka astronomiczna = 150 mln km) od czarnej dziury. Pełne okrążenie SgrA* zajmuje tej konkretnej gwieździe około 16 lat. Co ciekawe astronomowie obserwowali już jej jedno pełne okrążenie wokół czarnej dziury, bowiem jej położenie i prędkość monitorowane są regularnie przez naukowców z Kalifornii i Niemiec od 1995 roku. W maju 2018 roku obserwowano nawet jej kolejny przelot przez perycentrum orbity.

S4716 jest jednak dużo ciekawsza od S2

 class="wp-image-2246922"
Orbity gwiazd krążących wokół zaznaczonej krzyżykiem supermasywnej czarnej dziury Sgr A*. Źródło: APJ (2022). DOI: 10.3847/1538-4357/ac752f

Gwiazda S2 ze względu na swoją jasność bardzo często utrudnia astronomom śledzenie położenia i prędkości pozostałych gwiazd w gromadzie S. Doświadczenie zyskane jednak przez ponad 20 lat obserwacji centrum naszej galaktyki pozwoliło ostatnio astronomom z Kolonii i Brna przyjrzenie się innej gwieździe.

Gwiazda S4716 pędzi 8000 km/s

REKLAMA

Ku ogromnemu zdumieniu astronomów okazało się, że gwiazda S4716 potrzebuje na okrążenie Sgr A* znacznie mniej czasu niż S2. Wynika to zarówno z jej prędkości, jak i z tego, że porusza się ona po ciasnej, niemal kołowej orbicie wokół supermasywnej czarnej dziury. Analiza położenia gwiazdy na przestrzeni lat pozwoliła ustalić, że S4716 porusza się z prędkością około 8000 kilometrów na sekundę i potrzebuje na okrążenie czarnej dziury zaledwie czterech lat. Przez większość czasu gwiazda znajduje się w odległości zaledwie 100 AU od czarnej dziury.

Teraz naukowcy muszą zmierzyć się z zadaniem ustalenia, w jaki sposób gwiazda może utrzymywać się na stabilnej kołowej orbicie tak blisko czarnej dziury. Powszechnie przyjmuje się, że nie jest to miejsce, w którym łatwo o warunki pozwalające na formowanie się gwiazd. Prawdopodobnie zatem S4716 powstała znacznie dalej, a potem stopniowo zbliżała się do Sgr A*, aż w końcu osiadła na swojej obecnej orbicie. Tak przynajmniej wskazuje nasza obecna wiedza. Otwartym pozostaje pytanie o to, czy ta wiedza po raz kolejny nie musi się zmienić.

REKLAMA
Najnowsze
REKLAMA
REKLAMA
REKLAMA