Co oznaczają oznaczenia na kartach pamięci? Jaką kartę SD wybrać do smartfonu, konsoli lub kamery?

Jaka jest karta pamięci, każdy widzi. Każdy widzi również znajdujące się na niej znaki. Dla wielu użytkowników symbole mogą być jednak równie trudne do rozszyfrowania co hieroglify. Opakowanie także nie pomaga, bo zazwyczaj widzimy na nim wyłącznie sugerowane wartości maksymalnej prędkości odczytu oraz zapisu danych. Dlatego postanowiliśmy przygotować dla was poradnik, dzięki któremu rozszyfrujemy wszystkie enigmatyczne symbole kart SD oraz microSD.

Podczas tworzenia poradnika korzystałem z trzech kart tego samego producenta. Nie musicie się jednak obawiać, że produkty firm innych niż SanDisk będą posiadać odmienne oznakowanie. SanDiska wybrałem ze względu na popularność jego produktów na polskim rynku, a także dlatego, że od lat sam korzystam z nośników tego producenta. To dobry punkt odniesienia.

UWAGA - to nie jest poradnik dla fotografów czy profesjonalnych operatorów kamery. Tekst ma za zadanie wyjaśnić oznakowanie symboli na kartach SD/microSD oraz nakreślić, na jakie symbole zwracać uwagę podczas zakupu karty przez tzw. przeciętnego konsumenta.

Symbole naniesione na karty SD oraz microSD są uniwersalne i niezależne od artystycznej wizji producenta. Znaki odnoszą się do konkretnych standardów i technologii definiowanych przez organizację SD Association. Jeżeli kupujesz kartę SD lub microSD, to musi ona działać według porządku przyjętego przez wyżej wymienionego właściciela patentowego oraz dystrybutora licencji.

Nazywanie SD Association „organizacją“ to gigantyczne uproszczenie. W rzeczywistości to związek firm produkujących nośniki pamięci, który powstał, aby pilnować interesów członków, a także dbać o unifikację standardów oraz wdrażanie nowych technologii i formatów. SD Association powstało w 2000 r. z inicjatywy SanDiska, Toshiby oraz Panasonica. Współcześnie do SDA należy ponad 900 podmiotów członkowskich.

W mowie potocznej mówimy o kartach SD lub microSD. Jednak w rzeczywistości format SD już dawno temu przeszedł do lamusa. Jego następcami są formaty SDHC oraz SDXC. Dlatego gdy mówisz w 2018 r. o karcie SD, najprawdopodobniej masz na myśli jeden z dwóch nowszych rodzajów nośnika.

Pojemność karty jest jedną z najcześciej pojawiających się informacji znajdujących się na obudowie karty pamięci. Pojemność jest wyrażana w gigabajtach, zapisywanych skrótowo GB. Przed zakupem karty do znacznie starszych urządzeń elektronicznych należy się upewnić, że te wspierają nowszy format SDHC. Oczywiście im większa pojemność karty mierzona w gigabajtach, tym więcej danych na niej zmieścimy i tym wyższa cena samego nośnika.

Prędkość to obok pojemności najważniejsza cecha definiująca kartę pamięci. W praktyce prędkości zawsze są dwie: zapisu oraz odczytu. Pierwsza definiuje, jak szybko możemy nanosić na kartę pamięci dane (np. zdjęcie wykonywane aparatem, film nagrywany kamerą). Druga prędkość definiuje, jak szybko te dane mogą być odczytywane z karty (np. przez komputer, smartfon albo konsolę).

Producenci kart SD oraz microSD podają na opakowaniach maksymalne wartości zapisu oraz odczytu. Te, trochę jak maksymalne prędkości łącza internetowego, mogą się różnić od wartości osiąganych realnie. Na prędkość zapisu i odczytu ma bowiem wpływ wiele zmiennych, takich jak jakość urządzenia zapisującego i odczytującego, jakość samej karty czy rodzaj wykorzystanej w niej szyny. Im lepszy i solidniejszy producent nośnika, tym deklarowane prędkości są bliższe prędkościom rzeczywistym.

Za pomocą symboli na kartach SD oraz microSD oznaczana jest prędkość odczytu, jak również zapisu. Wartości odczytu zazwyczaj są wyższe od wartości zapisu na tej samej karcie. Wraz z rozwojem technologii i opracowywaniem nowych standardów przez SD Association, powstało aż sześć odrębnych kategorii odnoszących się do prędkości (zapisu lub odczytu). Warto znać każdą z nich. Zaczyna być skomplikowanie, więc wskazana jest wzmożona czujność.

Oznaczona symbolem X wielokrotność odczytu płyty CD to historycznie pierwsza kategoria prędkości dla kart SD. Z perspektywy dzisiejszego odbiorcy jest już przestarzała (chociaż są od tego wyjątki, np. w fotografii). Oznaczenie wielokrotności X coraz rzadziej widać na samym nośniku. Kategoria pochodzi od standardowej prędkości odczytu płyt audio, wynoszącej 150 KB/sek. Symbol X jest więc mnożnikiem 150 KB/sek. Przykładowo, 800x oznacza, że karta czyta dane z maksymalną prędkością 120 MB/sek (800 x 150 KB/sek = 120 000 KB/sek = 120 MB/sek).

Po czasie stało się jasne, że wielokrotność prędkości odczytu płyt audio nie jest wystarczającym miernikiem kart SD. Dlatego SD Association opracowało własną, autorską kategorię prędkości dla kart. W ten sposób powstała kategoria Class wyrażona literką C, z cyfrą znajdującą się w jej wnętrzu. Klasa C odnosi się do MINIMALNEJ STAŁEJ prędkości zapisu na kartę. Słowem, wskazuje wartość, poniżej której osiągi karty nie mają prawa spadać. Stała wartość jest ważna zwłaszcza dla osób rejestrujących filmy wideo oraz wykonujących seryjne zdjęcia. Podczas tych aktywności nośnik jest bowiem permanentnie obciążony przez dłuższy i nieprzerwany odcinek czasu.

Kategoria C (Class) określa wydajność karty za pomocą symboli C2, C4, C6 oraz C10. Liczba zawsze oddaje minimalną stałą prędkość zapisu w megabajtach na sekundę. Czyli karta C2 nagrywa z minimalną prędkością 2MB/sek, karta C4 z minimalną prędkością 4 MB/sek a karta C10 z minimalną prędkością 10 MB/sek.

Współcześnie trudno znaleźć kartę SD/microSD o klasie niższej niż ta maksymalna - C10 - pozwalającej zapisywać dane z minimalną prędkością 10 MB/sek. Karty mogą zapisywać dane znacznie szybciej, a ich minimalną prędkość zapisu lepiej określa nowsza kategoria, powstała jako następczyni oznaczenia C (Class). Symbol C wciąż jednak widzimy na kartach SD oraz microSD. W ten sposób producent nośnika zapewnia o jego kompatybilności ze starszymi urządzeniami.

Następstwem klas C (Class) są klasy U (UHS Class). UHS to skrót od standardu połączenia Ultra High Speed, pozwalającego na osiąganie lepszych wartości odczytu i zapisu. Symbol U oznacza więc nie tylko klasę prędkości, ale również obecność nowszego standardu łączności karty. Łączność UHS to cecha kart SDHC oraz SDXC.

Na rynku konsumenckim istnieją wyłącznie karty U1 oraz U3. Symbol U1 gwarantuje stałą minimalną prędkość zapisu 10 MB/sek, z kolei U3 gwarantuje stałą minimalną prędkość zapisu 30 MB/sek. Jak możecie pamiętać, U1 to dokładnie ta sama wydajność zapisu co C10 według starszej klasyfikacji. Dlatego na kartach symbole C10 i U1 bardzo często znajdują się obok siebie bądź są nawet pisane łącznie.

Z czasem standard łączności Ultra High Speed został ulepszony, a osiągane prędkości odczytu stały się jeszcze wyższe. Stąd zupełnie nowy podział w oparciu o rodzaj wykorzystywanej szyny, która definiuje liczbę złotych pinów widocznych na karcie. Na rynku konsumenckim znajdują się karty z oznaczeniem UHS-I (UHS-1) oraz UHS-II (UHS-2). Te drugie mają aż 17 złotych pinów, czyli prawie dwa razy więcej względem pierwszej wersji szyny. Dzięki temu karty SD oraz microSD UHS-II można rozpoznać gołym okiem.

Karty z klasyczną szyną UHS-I (UHS-1) osiągają maksymalną (wcześniej mówiliśmy o stałej minimalnej!) prędkość odczytu (wcześniej mówiliśmy o prędkości zapisu!) wynoszącą do 104 MB/sek. UHS-I wymaga czytnika ze wsparciem standardu SD 3.01 do działania z maksymalnymi wartościami.

Karty z nowszą szyną UHS-II (UHS-2) osiągają maksymalną prędkość odczytu wynoszącą do 312 MB/sek. Aby osiągać maksymalny transfer na szynie UHS-2, niezbędny jest czytnik wspierający technologię przesyłu danych z podwójnym rzędem pinów, wspierający standard SD 4.0.

SD Association stworzyło oddzielną kategorię wydajności z myślą o tych osobach, które chcą się skupić na treściach wideo. Stąd symbol V (Video Speed) pojawiający się w wariantach V6, V10, V30, V60 oraz V90. Liczby przy literce V oznaczają minimalną stałą prędkość zapisu wyrażoną w megabajtach na sekundę. Czyli minimalny stały zapis na V6 wynosi 6 MB/sek, z kolei minimalny stały zapis na V90 wynosi 90 MB/sek.

Kategoria prędkości V jest bardzo czytelna, a do tego odnosi się do najniższej stałej, zagwarantowanej prędkości zapisu na kartę. Z tego powodu symbol V coraz częściej pojawia się na nowoczesnych kartach SD i microSD, będąc jedną z najważniejszych wytycznych podczas zakupu karty. Zwłaszcza, jeśli ta ma trafić do wideorejestratora albo kamery.

SD Association stworzyło oddzielną kategorię wydajności z myślą o tych osobach, które poszukują kart poszerzających pojemność takich urządzeń jak smartfony, tablety czy przenośne konsole do gier. Okazało się bowiem, że tego typu maszyny inaczej korzystają z kart pamięci niż kamery czy wideorejestratory. Zamiast zapisu ciągłego, smartfony i tablety zapisują i czytają mniejsze porcje danych, które są zagospodarowywane na karcie w bardziej nieregularnych odcinkach czasu.

Stąd zupełnie nowa klasyfikacja A (Applications), w której centrum nie jest minimalny zapis ciągły (jak np. w kategorii C oraz U), ale minimalny zapis losowy. Szybka karta do zapisu ciągłego wcale nie musi być szybka podczas zapisu losowego i odwrotnie. Dlatego miernikiem klasyfikacji A nie są megabajty na sekundę (MB/sek), ale operacje wejście-wyjście na sekundę (IOPS). To wielkość dedykowana ocenianiu wydajności dyskowej, pokazująca, jak wiele jednoczesnych operacji może wykonać urządzenie w ciągu jednej sekundy.

Współcześnie SD Association dokonuje rozróżnienia na karty A1 oraz A2. Trzeba jednak wiedzieć, że nawet karty z oznaczeniem A1 będą się doskonale nadawać do smartfonów oraz tabletów. Obecność tego symbolu na karcie gwarantuje, że nośnik jest dostosowany do zapisów i odczytów losowych, tak ważnych dla współczesnych gier i aplikacji.

Najszczersza odpowiedź: to zależy od twoich potrzeb. Najprostsza odpowiedź: kategoria wydajności UHS (U1 lub U3), kategoria wydajności V (V6, V10, V30, V60 lub V90) lub kategoria wydajności A (A1 lub A2). Zarówno kategoria UHS jak i kategoria V określa minimalną, a więc realną prędkość stałego zapisu na kartę. To ważna wartość zwłaszcza wtedy, gdy kupujemy nośnik z myślą o aparacie, kamerze lub obiektywie smartfonu. Minimalna prędkość zapisu definiuje bowiem to, jak szybko dane generowane przez aparat/smartfon/kamerę będą w stanie trafiać na kartę.

Na minimalną wartość zapisu musimy zwracać uwagę zwłaszcza we współczesnych czasach, gdy coraz więcej smartfonów, tabletów, aparatów i wideorejestratorów tworzy treści 4K. By z powodzeniem nagrywać na kartę SD/microSD obraz 4K, minimalna stała prędkość zapisu powinna wynosić przynajmniej 30 MB/sek. Oznacza to, że kupując kartę SD pod 4K warto zainwestować w model oznaczony symbolami U3/V30 lub lepszy. Nie do przecenienia jest również kategoria A, gwarantująca doskonałe działanie gier oraz aplikacji.

Do bólu uproszona, opierająca się na minimalnych gwarantowanych prędkościach zapisu ściąga prezentuje się następująco:

W przypadku konsoli równie ważna co prędkość zapisu jest prędkość odczytu. Właściwie, to nawet ważniejsza. Czas spędzony na ekranach ładowania zależy właśnie od jakości karty i gwarantowanej prędkości odczytu losowego. Im szybszy odczyt, tym szybsze działanie gier i aplikacji. W ten sposób konsola różni się m. in. od wideorejestratora albo kamery.

Nintendo Switch posiada wbudowany czytnik microSD ze wsparciem dla szyn UHS-I. Oznacza to, że zakup rewelacyjnej karty UHS-II mija się z celem. Konsola Nintendo i tak nie jest w stanie przeczytać więcej niż 104 megabajty w ciągu sekundy. O wiele lepiej zwrócić uwagę na pojemność karty. W przypadku Switcha nośnik 128 GB to absolutne minimum. Od siebie rekomenduję jednak karty 200 lub 256 GB. Nośniki 64 GB i mniejsze tracą sens, gdy część gier na Switcha zajmuje ponad 20 GB przestrzeni.

Sam korzystam z karty microSDXC UHS-I (szyna) U1 (klasa wydajności) A1 (klasa aplikacji) 400 GB i jestem z niej bardzo zadowolony. Czas ładowania gier jest niemal identyczny co ten osiągany podczas korzystania z wbudowanej pamięci handhelda. Jeśli jednak szukałbym karty do smartfonu, to zmniejszyłbym pojemność do 200 lub 256 GB i szukał czegoś w kategorii UHS-I U3 A1.