Niezwykła historia hakerów, którzy uratowali zdjęcia NASA zrobione z orbity Księżyca

W programie Lunar Orbiter brało udział 5 sond księżycowych, a ich zadaniem po dotarciu na orbitę Księżyca było fotografowanie powierzchni srebrnego globu. NASA chciała w ten sposób zbadać powierzchnię Księżyca, aby wybrać najbezpieczniejsze miejsce lądowania dla przyszłej misji Apollo, w której człowiek po raz pierwszy postawił nogę na powierzchni naszego naturalnego satelity.

Twierdzenie, że w 1966 roku technologia nie była zbytnio zaawansowana to duży eufemizm. Wystarczy powiedzieć, że komputer pokładowy Apollo 11 dysponował mocą obliczeniową niewiele większą od dzisiejszego kalkulatora. Technologie przesyłu i zapisu informacji były wręcz prymitywne.

Sondy Lunar Orbiter zapisywały zdjęcia na taśmie 70 mm, po czym były one od razu wywoływane, niczym w Polaroidzie. Zdjęcia następnie były skanowane przez maszynę przypominającą nieco faks, a  następnie były transmitowane w kierunku Ziemi drogą radiową. Trzy ziemskie odbiorniki przechwytywały sygnał i zapisywały go na taśmach. Następnie pracownicy NASA przetwarzali sygnał z taśm i wywoływali z niego ogromne odbitki przedstawiające powierzchnię Księżyca. Zdjęcia były słabej jakości i były mocno zaszumione, jednak naświetlanie ich na wielkich odbitkach pozwoliło inżynierom NASA poznać lepiej powierzchnię Księżyca i zaplanować miejsce lądowania Apollo 11.

Fotografie wykonane przez Lunar Orbiter miały niesamowitą wartość historyczną. Pierwszy raz na zdjęciu widać było naszą planetę w całości. Niektóre zdjęcia były także po prostu piękne – jak np. te, które przedstawiały wschód Ziemi nad Księżycem. W kosmicznym wyścigu zbrojeń nie było jednak miejsca na sztukę i sentymenty – liczyło się tylko to, kto pierwszy wyląduje na Księżycu. Po udanym lądowaniu misji Apollo 11 o zdjęciach NASA zupełnie zapomniano. Odbitki przepadły, satelity Lunar Orbiter zostały celowo roztrzaskane o powierzchnię Księżyca aby zrobić miejsce statkowi Apollo, a jedyną pozostałością po fotografiach były taśmy z zapisem danych.

Zdjęcia trwały w zapomnieniu aż do 2007 roku. Wtedy właśnie grupa zadeklarowanych hakerów poprzez Usenet cudem dotarła do byłego pracownika NASA, który zdradził im lokalizację taśm ze zdjęciami. Tak właśnie powstał projekt Lunar Orbiter Image Recovery Project (LOIRP). Grupa hakerów dotarła do danych, które zapisane były na dyskach wielkości lodówek, a przechowywane były… na tyle gospodarstwa, w sąsiedztwie przydomowego kurnika.

Teraz wyobraź sobie drogi czytelniku sytuację, w której dostajesz grę Commodore 64 nagraną na kasetę. Wiesz, że na taśmie jest gra, ale dziś jest ona bezużyteczna. Tak też było w przypadku taśm ze zdjęciami. Uczestnicy projektu LOIRP nie poddali się – po miesiącach zamawiania części z eBaya, przy samodzielnym składaniu ich do kupy, dzięki znalezionym cudem archiwalnym manualom i wraz z pomocą byłego pracownika NASA, w końcu udało się odczytać dane.

Okazało się, że przy użyciu dzisiejszej technologii LOIRP jest w stanie odczytać z taśm znacznie więcej, niż mogła NASA w 1966 roku. Taśmy były jak surowe zdjęcia RAW, do których cztery dekady temu nie było żadnej wywoływarki. Dysponując dzisiejszą technologią, w 2007 roku udało się odrestaurować pierwsze zdjęcie o świetnej jakości, zupełnie nieporównywalnej do tego, co widziała kiedyś NASA.

Siedem lat później zespół LOIRP zakończył pracę nad projektem, przywracając do życia ostatnie zdjęcie. Przez ten czas udało im się poddać cyfryzacji całe archiwum NASA, na które składało się ok. 2000 fotografii zapisanych na 1500 taśmach. Po pierwszych sukcesach zespół LOIRP zyskał oficjalne wsparcie NASA, a dzisiaj odzyskane zdjęcia można oglądać w wysokiej jakości na stronie amerykańskiej agencji kosmicznej.

Źródła: popphoto.com, wired.com; Zdjęcia w tekście: LOIRP/NASA.