Ten adres w Warszawie budził grozę. Upada symbol radzieckiej dominacji
Dawniej wstęp mieli tylko nieliczni, a sam adres budził grozę – w przyszłości ma służyć wszystkim.
Nazwa Szpiegowo nie była przypadkowa, bo w budynku przy ul. Sobieskiego 100 mieszkali dyplomaci Związku Radzieckiego. Była to ich prawdziwa enklawa – zamknięte osiedle posiadało własne kino, fryzjera czy bibliotekę. Z dala od gapiów i przypadkowych osób mogli żyć nieprzypadkowi mieszkańcy. Wyobraźnia była podejrzliwa i podsuwała mroczne, ale dające się łatwo wytłumaczyć scenariusze. W Szpiegowie miała być więc ulokowana warszawska siedziba KGB albo że mieszkania służą w celach wywiadowczych.
W 1989 r. Rosjanie wynieśli się ze Szpiegowa, ale tylko fizycznie. Ci, którzy wcześniej byli lokatorami miasta w mieście, zalegali z opłatami i podatkami. Obiekt więc zaniedbany, niszczał. Dopiero po agresji na Ukrainę Szpiegowo zostało odzyskane – w kwietniu 2022 r. komornik wszedł do obiektu w asyście służb. Był to pierwszy po latach przypadek, kiedy polskie władze wkroczyły na dawne zamknięte osiedle.
Na początku 2025 r. Szpiegowo należące do Skarbu Państwa zostało przekazane Warszawie jako darowizna. W zamian miasto ze swoich zasobów przekazało policji 40 mieszkań na wynajem.
- Nieruchomość była zdewastowana, bez żadnych dokumentów. Trzeba było przygotować szczegółowe analizy. Teraz budynek będzie gruntownie wyremontowany, posłuży warszawiankom i warszawiakom. Wielkie podziękowania dla Pana Wojewody i dla rządu za przekazanie kompleksu – powiedział podczas konferencji prasowej prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski.
Jaki jest plan na Szpiegowo?
Jak zapowiedział teraz prezydent stolicy, ogłoszony został konkurs architektoniczny na zagospodarowanie kompleksu przy ul. Sobieskiego 100. Rafał Trzaskowski liczy, że Szpiegowo "z ponurego symbolu sowieckiej dominacji" stanie się miejscem "służącym warszawiankom i warszawiakom".
Uczestnicy konkursu zmierzą się z problemem przebudowy wewnętrznej struktury mieszkań w istniejącym kaskadowym budynku – czytamy na stronie miasta.
Będą musieli uwzględnić fakt, że budynek jest wpisany do gminnej ewidencji budynków i jego zewnętrzna forma podlega ochronie. Koncepcja musi uwzględnić dostosowanie budynku do obecnych przepisów oraz zoptymalizować jego przestrzeń. W koncepcji powinien się też znaleźć nowy budynek od strony ul. Sobieskiego w miejscu istniejącego pawilonu wielofunkcyjnego i byłego przedszkola, które zostaną zburzone. Pracownie powinny też zaproponować zagospodarowanie terenu nieruchomości wokół budynków.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że w istniejącym budynku znajdują się mieszkania "o dużej powierzchni, które trzeba będzie przebudować".
Koncepcje i pomysły pojawiały się wcześniej. Wiceprezydent Warszawy Tomasz Bratek zapowiadał, że w dawnym Szpiegowie znajdą się mieszkania dla przedstawicieli zawodów potrzebnych stolicy, czyli m.in. dla policjantów, nauczycieli czy strażników miejskich. Przewidywano również mieszkania komunalne.
Ciekawą, zieloną wizję modernizacji przedstawił zespół architektów MJZ.
Wyobraźmy sobie - kultową, brutalistyczną mieszkaniówkę z jednostkami stopniowo piętrzącymi się do góry, idealnie wystawionymi na działanie promieni słonecznych, z zielonymi tarasami na wszystkich dachach gromadzącymi wodę deszczową. I to wszystko zaledwie 5 km od centrum miasta w bezpośrednim otoczeniu istniejącego parku z jeziorem.
Zwycięską koncepcję mamy poznać w czerwcu 2026 roku. W październiku 2026 r. miasto planuje podpisać umowę na wykonanie dokumentacji projektowej. Prace projektowe powinny się zakończyć w sierpniu 2027 r.
