Motyle zgłupiały, zepsuł się im ich GPS. "To efekt globalnego ocieplenia"
Coraz cieplejsze zimy zakłócają migrację jednego z najbardziej znanych gatunków owadów na świecie. Najnowsze badania to udowadniają.
Nowe badanie pokazuje, że monarszki księżne tracą zdolność do prawidłowej nawigacji, jeśli nie doświadczą niskich temperatur. Skutki zmian klimatycznych mogą zatem dotykać nie tylko siedlisk, ale także samej orientacji w przestrzeni.
Magnetyczny kompas monaraszek działa tylko po zimowej kalibracji
Monarszki księżne (Danaus plexippus), znane z jesiennych wędrówek z USA i Kanady do górskich rejonów Meksyku, korzystają z precyzyjnych systemów nawigacyjnych. W warunkach dobrej pogody posługują się kompasem słonecznym – mechanizmem opartym na położeniu słońca i wewnętrznym zegarze. Gdy jednak niebo zasnute jest chmurami, włączają rezerwowy system, czyli kompas magnetyczny oparty na kącie nachylenia ziemskiego pola magnetycznego. Dotąd jednak nie było jasne, jak ten mechanizm jest resetowany do kierunku północnego po zimowaniu.
Badacze z Uniwersytetu w Cincinnati postanowili to sprawdzić. W serii eksperymentów przetestowali zachowanie motyli, które przebywały w warunkach zbliżonych do zimowych – z chłodnymi nocami i niskimi temperaturami. Wykazano, że dopiero takie środowisko pozwala owadom odwrócić kierunek nawigacji i rozpocząć wiosenną podróż na północ. Bez doświadczenia chłodu, nawet w warunkach imitujących Meksyk, motyle nie zmieniały kursu.
Monaraszki księżne nie mają mapy magnetycznej
W ramach badania przeprowadzono także testy, które miały wykazać, czy monaraszki księżne potrafią ocenić swoje położenie geograficzne względem celu. W tym celu zastosowano sztucznie wygenerowane pola magnetyczne odpowiadające trzem lokalizacjom w Meksyku – na południe, dokładnie w rejonie zimowania oraz na północ od celu. Wyniki jednoznacznie wykazały, że motyle nie zmieniały zachowania niezależnie od tego, w jakim magnetycznym miejscu się znajdowały. Oznacza to, że nie dysponują one mapą magnetyczną, ani precyzyjną, ani przybliżoną, a ich zmysł orientacji działa wyłącznie kierunkowo.
Tym samym monaraszki księżne znacząco różnią się od wielu innych migrujących gatunków, jak ptaki, żółwie morskie czy łososie, które potrafią wykorzystywać pole magnetyczne Ziemi do dokładnego określania swojej pozycji względem celu. W przypadku motyli prawdopodobnie większą rolę odgrywają inne bodźce. Może chodzić o zapachy, cechy krajobrazu lub temperatury.
Globalne ocieplenie groźne nie tylko dla siedlisk
Najbardziej niepokojące wnioski płyną z odkrycia, że rekalibracja kompasu magnetycznego – podobnie jak wcześniej ustalono w przypadku kompasu słonecznego – wymaga ekspozycji na zimno. A to oznacza, że rosnące temperatury w miejscach zimowania mogą dosłownie rozregulować zmysły migracyjne tych owadów. Motyle, które nie przeżyją chłodnych warunków w Meksyku, mogą nie otrzymać sygnału do rozpoczęcia wiosennej migracji. W konsekwencji ich cykl życiowy zostaje przerwany, co może mieć wpływ na przetrwanie całej populacji.
Autorzy badania zwracają uwagę, że potrzebne są dalsze prace nad ustaleniem progów temperaturowych niezbędnych do tej rekalibracji. Nie tylko same temperatury są zagrożeniem. Również utrata siedlisk przez wylesianie może zniekształcać sygnały środowiskowe, które dotąd pozwalały motylom zatrzymać się i rozpocząć reset. Jeśli tego zabraknie, monaraszki mogą nie tylko nie wrócić na północ, ale nawet przegapić moment zakończenia jesiennej wędrówki.
Zobacz także:
Ustalenia pokazują, że zmiany klimatu mają znacznie większy wpływ na przyrodę, niż mogłoby się wydawać. Nie chodzi już tylko o topniejące lodowce czy pożary lasów, ale również o ingerencję w mechanizmy biologiczne, które pozwalają zwierzętom poruszać się po świecie.
*Źródło zdjęcia wprowadzającego: Wirestock Creators / Shutterstock
