Tablet do rysowania - jaki wybrać i czym się kierować? Podpowiadamy

Współcześnie w życiu każdego artysty przychodzi taki moment, że odrywa się od kartki, a jego myśl zajmuje "A co gdyby tak spróbować tworzyć na komputerze?". Komputery (i nie tylko) dają ogromne możliwości, bowiem za ich pomocą można swobodnie przeskakiwać pomiędzy narzędziami do typowo komiksowego rysunku, akwareli, retuszu, no i oczywiście od razu wszystko publikować w internecie - bez żmudnego skanowania papieru lub innego płótna.

Jednak osoby zdecydowane, a stojące przed wyborem pierwszego tabletu mają z tym nie lada kłopot. Bowiem na rynku dostępne są dziesiątki tabletów, różniące się rozmiarem, funkcjami, a przede wszystkim - typem. Bo pod słowem "tablet" kryje się dość szerokie spektrum urządzeń. Jednak postaram się wyjaśnić, czym się różnią poszczególne typy oraz jak ważne są dotychczasowe doświadczenia przy wyborze sprzętu.

W naszej świadomości słowo "tablet" jest jednoznacznie kojarzone z urządzeniem wielkości książki lub zeszytu, z niemalże równie dużym ekranem, które możesz wziąć w rękę i używać do przeglądania internetu, oglądania filmów, grania w gry, ale także na którym możesz instalować aplikacje rozszerzające funkcje tabletu. Ten typ tabletu to tzw. tablet multimedialny, który, choć niezoptymalizowany pod względem rysowania, może zyskać te funkcje dzięki zakupowi dodatkowego urządzenia wskazującego (rysika) oraz instalacji odpowiednich aplikacji. Przykładem takiego tabletu może być iPad.

Mówiąc o tablecie do rysowania, osoby mające obeznanie w tematyce bardziej myślą o tablecie graficznym. Urządzeniu wskazującym, które nie posiada ekranu, a jedynie powierzchnię, po której można przesuwać piórkiem (rysikiem, dołączonym do zestawu) i owy ruch zostanie przeniesiony na ekran komputera - tak jak ruch myszki po biurku. Z tą różnicą, że oprócz ruchu, tablety graficzne wykrywają także nacisk piórka na powierzchnię i kąt nachylenia piórka względem powierzchni, czyli dwie wartości niezwykle ważne dla każdego artysty. Przykładem takiego tabletu może być seria One by Wacom.

W dużym uproszczeniu można to określić w następujący sposób: tablet multimedialny to urządzenie, które samo w sobie stanowi zarówno urządzenie wskazujące i płótno do rysowania. Tablet graficzny to urządzenie, które przekazuje ruch dłoni (a właściwie piórka) do głównego urządzenia (komputera lub laptopa), stanowiącego właściwe płótno. To, co rysuje się na tablecie multimedialnym, znajduje się "pod dłonią" - tak jak na papierze, z kolei tablet graficzny prowokuje małą kognitywną gimnastykę, bo to, co rysujesz i piszesz, pokazuje się na ekranie, a nie pod twoją dłonią.

Istnieje jeszcze podtyp tabletów graficznych stanowiący pomost pomiędzy obiema technologiami - tablety graficzne z ekranem (ekranowe). W ich przypadku to, co jest rysowane lub pisane znajduje się pod dłonią, jednak nie są to urządzenia "samodzielne", jak tablety multimedialne. Ekranowe tablety graficzne można - ponownie, w dużym uproszczeniu - porównać do monitorów, po których się rysuje. Do działania nadal potrzebują komputera lub laptopa. Przykładem takiego tabletu mogą być urządzenia z serii Huion Kamvas.

Wiele osób słysząc o tablecie graficznym i jego zastosowaniach, zadaje dość zasadne pytanie - "A po co ci?". Bowiem urządzenia te są po prostu stosunkowo drogie, masywne, i spełniają tę samą rolę co media analogowe (papier, ołówek, kredki, pióro, farby itd.): pozwalają tworzyć sztukę.

Jednak możliwości jakie dają programy graficzne daleko wybiegają poza możliwości mediów analogowych. Z pomocą tabletu do rysowania, komputera i odpowiedniego oprogramowania artysta zyskuje dziesiątki tysięcy narzędzi i niemalże nieograniczone płótno do tworzenia. Działając z tabletem do rysowania, artysta może tworzyć dzieła wykorzystujące wiele różnych technik, np. malować pędzlami imitującymi po papierowym skanie szkicu, czy łączyć pędzle imitujące pastele z pędzlami imitującymi tusz, co daje artystom nowe możliwości wyrazu, wcześniej nieosiągalne lub trudne do osiągnięcia.

Nie do pominięcia jest także kwestia redukcji rozmiaru warsztatu artysty, który nagle z ogromnego biura pełnego ołówków, markerów, kartek papieru i innych narzędzi zmniejsza się do ekranu tabletu.

Co warto jeszcze zauważyć, dzieła tworzone za pomocą tabletów trafiają bezpośrednio na komputery (tablety graficzne) lub same tablety (tablety multimedialne), a stąd już prosta droga do udostępniania swoich dzieł w internecie. Lub po prostu łatwego przechowywania w pamięci urządzenia.

Jeszcze kilka lat temu mówiąc "tablet do rysowania", całkowicie wykluczało się możliwość kupna tabletu multimedialnego. Z prostej przyczyny: rysiki były zbyt prymitywne, by być w stanie przekazywać do tabletu nacisk i kąt położenia względem powierzchni.

Jednak czasy się zmieniły i nietrudno znaleźć tablety multimedialne wspierające zaawansowane rysiki (np. iPad, seria Galaxy Tab S czy Huawei Matepad). Do tego powstała zupełnie nowa kategoria urządzeń: połączenie tabletów graficznych i komputerów, gdzie w pełni funkcjonalny komputer zamknięto w obudowie tabletu graficznego (np. Wacom MobileStudio Pro).

Jednak to, jaki tablet do rysowania wybrać, zależy od tego kim jesteś i jakie masz oczekiwania.

Tablety multimedialne są znacząco droższe w porównaniu do samych tabletów graficznych, jednocześnie rekompensując swoją wysoką cenę możliwościami multimedialnymi: korzystaniem z mediów społecznościowych, odtwarzaniem filmów, możliwością gry na nich czy przeglądania internetu. Dobrze dobrany tablet może służyć nie tylko jako płótno do rysowania, ale także jako urządzenie do wypełniania codziennych obowiązków. Jednak inwestycja w tablet multimedialny jako tablet do rysowania może okazać się chybiona, jeżeli ma służyć on tylko do rysowania, gdyż nadal jest to urządzenie multi- - skierowane na bycie "dobrym" w wielu różnych zadaniach. Tak więc potencjalny klient-artysta dopłaca za inne funkcje, których może nigdy w pełni nie wykorzystać.

W opozycji do tego stoi tablet graficzny, który choć ograniczony do jednej roli, spełnia się w niej bardzo dobrze. Co zależnie od potrzeb może być plusem lub minusem. Zdecydowanym plusem może być fakt, że brak wielu funkcji multimedialnych znacznie zbija cenę tabletu graficznego, czyniąc go idealnym rozwiązaniem przy mniejszym budżecie i zainteresowaniu stricte urządzeniem do rysowania.

Osobom początkującym - niezależnie czy w rysowaniu "na komputerze", czy w rysowaniu ogólnie - jako pierwszy sprzęt zawsze polecam zacząć od najprostszego tabletu graficznego bez ekranu. Jako początkujący nie wiesz, czy rysowanie na komputerze na dłuższą metę ci się spodoba - a może wręcz przeciwnie: pokochasz i będziesz chciał kupić lepszy? Zdecydowana większość osób, którą znam - tak jak ja - zaczynała na najprostszych, najtańszych tabletach marek takich jak Pentagram, Wacom czy Huion, a dopiero później przesiadła się na konkretniejsze urządzenia.

Pierwszy tablet do rysowania zwykle nazywam "urządzeniem testowym", bo bardzo rzadko się zdarza, aby ktoś od początku do końca korzystał z jednego tabletu. A tablety graficzne bez ekranu są najtańszymi tabletami, na których można rysować. Już za kwotę 300 zł znajdziemy nowe (ale ja serdecznie polecam nie bać się używanych - przynajmniej w przypadku pierwszego tabletu do rysowania) urządzenia, takich marek jak Huion (seria Inspiroy), XP-Pen (seria Deco i Star) czy Wacom (seria One). W tej kategorii nie polecam żadnego konkretnego urządzenia, gdyż osoba dopiero rozpoczynająca przygodę z rysowaniem na komputerze doceni samą "przesiadkę" z myszki na urządzenie, które wykrywa nacisk i kąt nachylenia piórka.

Jeżeli tablet działa poprawnie (kursor nie przeskakuje, tablet wykrywa nacisk i kąt nachylenia, reakcja tabletu na ruch nie jest opóźniona) a jego powierzchnia nie jest mocno zarysowana, to jest dobry tablet dla osoby początkującej.

Załóżmy, że to nie jest twoja pierwsza styczność z tabletem, lub jako doświadczony artysta chcesz zacząć przygodę z rysowaniem na komputerze od czegoś z trochę wyższej półki. Albo po prostu jesteś upartym początkującym, który nie chce poprzestać na najtańszych rekomendacjach. W tej kategorii jest już łatwiej mówić o konkretnych produktach

Kiedy ktoś pyta mnie, jaki tablet graficzny kupić, zwykle mówię w ciemno "Intuos". Seria Intuos od grubo ponad dekady cieszy się uznaniem dosłownie każdego, kto coś tworzy na komputerze: rysowników, fotografów retuszujących zdjęcia, architektów, grafików i projektantów.

Tablety te są znacznie droższe od najbardziej podstawowych urządzeń (ok. 800 zł dla serii Intuos i 1100 zł dla Intuos Pro), jednak rekompensują to świetnymi parametrami (aż 8192 punktów nacisku i wykrywanie kąta nachylenia piórka do 60 stopni), jakością wykonania, bogatym zestawem akcesoriów (w tym wymiennymi końcówkami dla ścierającego się piórka) oraz programowalnymi fizycznymi przyciskami Touch Ring i ExpressKey.

Z perspektywy kompatybilności Intuosy mogą swobodnie przełączać się pomiędzy interfejsem USB i Bluetooth, a sterowniki zapewniane przez Wacom działają zarówno z systemem Windows jak i MacOS.

Huion dla rynku tabletów graficznych jest niczym Xiaomi dla smartfonów. Niby nieznany, niby chińczyk, a jednak ma zabójczo dobry stosunek cena/jakość. Tablet oferuje wysoką jakość obrazu dzięki matrycy IPS o rozdzielczości FullHD i pokryciu pełnego gamutu barw sRGB, a częstotliwość odświeżania pozycji piórka wynosi aż 266 PPS - innymi słowy nie ma opóźnień pomiędzy ruchem piórka, a odwzorowaniem go na ekranie.

Dołączone do zestawu piórko jest bardzo czułe i precyzyjne, a ponadto - tak jak Intuos - Kamvas Pro wykrywa 8192 poziomy nacisku i kąt nachylenia piórka względem powierzchni do 60 stopni. Tablet ma też specjalną powłokę ekranu, która redukuje odbicia i daje naturalne wrażenie rysowania.

Huion Kamvas Pro 16 oferuje pełną kompatybilność z nie tylko Windowsem i MacOS, ale i... Androidem. Warto pamiętać, że jest to urządzenie dość masywne i na stałe "przypięte" kablem do komputera poprzez interfejs USB/HDMI.

XP-Pen to relatywnie nowa marka na rynku tabletów graficznych, która, choć nie podbiła Polski, w Japonii jest drugim (po Wacomie) najpopularniejszym producentem tabletów graficznych. XP-Pen swą ofertą dociera zarówno do początkujących użytkowników (serie Deco i Star), jak i profesjonalistów (Artist Pro).

Ze względu na relatywnie krótką obecność na rynku nigdy nie dane mi było przetestować żadnego z urządzeń XP-Pen. Jednakże liczne opinie zebrane od znajomych artystów sprawiły, że uważam XP-Pen jako całkiem ciekawą alternatywę dla Wacom i Huion, które w ciągu ostatniej dekady zdominowały polski rynek.

Jak już wspomniałam wcześniej, z tabletami multimedialnymi istnieje zasadniczy problem: są one urządzeniami "do wszystkiego". Tablety graficzne są ograniczone do zasadniczo jednej funkcji, rysowania, ale to zorientowanie na jeden cel przekłada się na zabójczo dobrą wydajność. W przypadku tabletów multimedialnych trzeba liczyć się z faktem, że porównując tę samą półkę cenową (np. Huion Kamvas 13 do Oppo Pad Air), stricte do rysowania tablet graficzny będzie zawsze lepszy. Dlatego tablety multimedialne kupione z myślą o rysowaniu zawsze będą nieporównywalnie droższe do graficznych odpowiedników.

Wśród wszystkich tabletów multimedialnych wyróżnia się jeden produkt, i jest to oczywiście iPad od Apple. Fakt, że Apple jest producentem zarówno sprzętu i oprogramowania do rysowania (ale też piórka Apple Pencil) sprawił, że wielu artystów zamieniło tablet graficzny na iPada. Wysokiej jakości wyświetlacz Retina, bogate wsparcie dla aplikacji dla artystów i rysik Apple Pencil, który jest bezkonkurencyjnie najlepszym rysikiem dla tabletów (aczkolwiek tylko tych Apple'a), gdyż wykrywa on nacisk i kąt nachylenia względem ekranu i wspierany jest przez najpopularniejsze aplikacje dla artystów.

W wersjach iPada - podobnie jak iPhone'a - można się pogubić, dlatego ja wskazuję na jeden konkretny model iPada: Air 6. generacji. Obecnie jest to najnowszy model iPada Air, bardziej wydajny od podstawowego iPada 10 generacji, lecz tańszy od iPada Pro 5 i 6 generacji.

Z perspektywy artystów, Air ma dwie cechy istotne przy wyborze urządzenia: po pierwsze ekran iPada Air jest w pełni zalaminowany - nie posiada on szkła, które oddziela panel wyświetlacza od powierzchni tabletu. W praktyce oznacza to, że piórko Apple Pencil sunie po ekranie iPada Air (w przeciwieństwie do zwykłego iPada, gdzie nadal ekran jest oddzielony szkłem i można zauważyć, że wizualnie piórko lewituje nad obrazem).

Po drugie, iPad Air 6 generacji wspiera najnowszy Apple Pencil Pro - jak dotąd najbardziej zaawansowany rysik Apple. Apple Pencil Pro posiada wszystkie w zalety Pencil 2. generacji oraz nowy żyroskop do sterowania piórem zależnie od nachylenia względem ekranu, a także wspiera gest ściśnięcia do szybkiej zmiany narzędzi.

Głównym problemem związanym z rysowaniem na iPadzie jest fakt, że Apple Pencil jest jedynym rysikiem wspierającym nacisk i wykrywanie nachylenia względem powierzchni. Tańsze alternatywy firm trzecich (i podróbki) nie posiadają tej funkcji.

Przeczytaj nasze teksty o iPadach:

Na rynku istnieje wiele dobrych tabletów z Androidem, jednakże ciężko polecić którykolwiek z nich do rysowania. Tak jak wcześniej wspomniano, są to urządzenia niezorientowane na jeden cel, one mają być "do wszystkiego" i spełniać oczekiwania wielu różnych typów użytkowników.

Jednak to, co czyni tablety z Androidem gorszym wyborem od iPadów, to również fakt, że inna firma tworzy oprogramowanie (system Android), a inna sprzęt (tablet i rysik), co prowadzi do problemów z optymalizacją. Co więcej, próba kupienia "budżetowego" tabletu z Androidem do rysowania może zakończyć się relatywnie przykro dla młodego artysty: tanie tablety mogą szybko zacząć się "krztusić" na najnowszych aplikacjach do rysowania, a tanie rysiki - podobnie jak u Apple'a - mogą nie wykrywać tak potrzebnego artystom nacisku.

Jeżeli jednak zależy ci na urządzeniu z systemem Android, warto pochylić się nad rodziną Samsung Galaxy Tab S10, w których to producent zadbał o odpowiednie wsparcie wprowadzania rysikiem i długie wsparcie aktualizacjami. Mocną propozycją może być także Huawei MatePad Pro 12.2, bowiem Huawei w ostatnich miesiącach zauważył jak ważną niszą dla rynku tabletów są artyści. Odzwierciedlają to najnowsze tablety producenta, wyposażone we własny rysik i aplikacje do rysowania, a także poprawione wykrywanie wprowadzania danych (czyli po prostu dotyku) przez rysik.

Tablet do rysowania z Androidem? Przeczytaj te teksty:

Jeżeli jesteś początkującym artystą lub nigdy nie miałeś styczności z tabletami do rysowania, każdy działający tablet graficzny będzie dobry. Jednocześnie nie oznacza to, że w pierwszy tablet powinieneś inwestować kwoty liczone w tysiącach. Producenci tabletów graficznych posiadają dedykowane linie produktów w cenach pomiędzy 200-400 zł, które będą idealnym sprzętem na dobry początek.

Jednak jeżeli początki masz już za sobą, swoje oczy skierowałabym w stronę droższych produktów Wacom lub Huion (czy XP-Pen). Jednak to czy wybierzesz zwykły tablet graficzny, tablet graficzny ekranowy czy po prostu multimedialny zależy od ciebie i twojego doświadczenia. Miałeś już zwykły tablet graficzny i był wystarczający? Idź dalej tą drogą. Zwykły był fajny i teraz chcesz spróbować ekranowego? To też dobry wybór. Nie miałeś nigdy tabletu graficznego ani multimedialnego, ale spodobał ci się ten używany Wacom One z OLX? Tak zaczynał niejeden student ASP.

Jedyne obiektywnie złe wybory tabletu do rysowania to zakup profesjonalnego sprzętu za kilkadziesiąt tysięcy dla prawdziwego, początkującego laika - no chyba, że to iPad lub tablet z Androidem, który w najgorszym wypadku może być wykorzystywany do wielu innych zadań.