Tak kręci się kosmiczna karuzela. Ziemia jest dziś najdalej od Słońca
Dziś Ziemia osiągnie najdalszy punkt w swojej orbicie wokół słońca. Będziemy o około 5 mln km dalej od naszej gwiazdy, niż byliśmy na początku stycznia. To zjawisko nazywa się aphelium i występuje co roku. Fakt, że jesteśmy bliżej słońca w środku zimy niż w lecie, może wydawać się niezgodny z intuicją, ale to dlatego, że o porach roku decyduje nachylenie osi Ziemi, a nie nasza odległość od słońca.
Orbita Ziemi jest lekko spłaszczonym owalem, czyli elipsą. Ziemia krąży wokół Słońca po eliptycznej ścieżce, przy czym Słońce znajduje się w jednym z ognisk elipsy. Oznacza to, że odległość między Ziemią a Słońcem nie jest stała. W peryhelium Ziemia jest najbliżej Słońca, podczas gdy w aphelium jest najdalej. Tak więc aphelium i peryhelium to dwa przeciwne punkty na orbicie Ziemi.
Odległość między Ziemią a Słońcem w aphelium wynosi około 152 mln km, podczas gdy w peryhelium wynosi około 147 mln km. Dzisiaj środek Ziemi będzie oddalony o 152 093 250 km od środka Słońca.
Moment, w którym Ziemia jest najdalej od Słońca, przypada w tym roku 6 lipca o godz. 22:07. To tak, jakby nasza planeta znalazła się na szczycie wzgórza grawitacyjnego, a następnie zacznie opadać w kierunku Słońca aż do 3 stycznia 2024 r., kiedy to osiągnie swój najbliższy punkt względem naszej gwiazdy.
Czy to wpływa na pory roku?
Aphelium nie wpływa znacząco na intensywność światła słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi. Wbrew temu, czego można by się spodziewać, aphelium nie powoduje bowiem bezpośrednio pór roku. To nachylenie Ziemi jest głównym motorem zmian sezonowych. Podczas aphelium nachylenie osi Ziemi nadal określa, która półkula otrzymuje więcej bezpośredniego światła słonecznego, co prowadzi do lata na jednej półkuli i zimy na drugiej.
Przeczytaj także:
- Eksperyment potwierdza, że źródłem życia na Ziemi jest energia słoneczna. Zapomnijcie o tym, co czytaliście w podręcznikach
- Wszechświat jest tak wielki, że pozwala zobaczyć przeszłość i przyszłość. Jak to możliwe?
- 10 najważniejszych pytań dotyczących kosmosu, na które wciąż nie znamy odpowiedzi
Czy to wpływa na wielkość Słońca?
Tak. Kiedy Ziemia jest bliżej Słońca, to Słońce wydaje się większe na niebie. Kiedy Ziemia jest dalej od Słońca, to Słońce jest mniejsze. Ta zmiana średnicy kątowej Słońca między perihelium a aphelium wynosi około 3 proc., a do Ziemi w czasie aphelium dociera około 7 proc. mniej światła słonecznego.
Czy te daty są stałe?
Nie. Daty perihelium i aphelium zmieniają się z powodu wpływu grawitacyjnego innych planet i Księżyca na orbitę Ziemi. Orbita ta zmienia swój kształt i położenie w czasie. Około co 100 tys. lat orbita Ziemi zmienia się z prawie okrągłej na bardziej wydłużoną. Różnica między kształtem orbity a okręgiem nazywa się ekscentrycznością. Ekscentryczność równa zero oznacza orbitę okrągłą, a ekscentryczność między zero a jeden oznacza orbitę eliptyczną.
Czy inne ciała niebieskie mają perihelium i aphelium?
Tak. Terminy perihelium i aphelium stosuje się do wszystkich planet, komet i asteroid krążących wokół Słońca. Perihelium oznacza najbliższy punkt orbity do Słońca, a aphelium oznacza najdalszy punkt orbity od Słońca. Natomiast terminy perigeum i apogeum stosuje się do orbity Księżyca wokół Ziemi. Perigeum oznacza najbliższy punkt orbity do Ziemi, a apogeum oznacza najdalszy punkt orbity od Ziemi.
Skąd się wzięły te nazwy?
Nazwy perihelium i aphelium pochodzą ze starożytnej greki, gdzie peri oznacza blisko, apo oznacza daleko, a helios oznacza Słońce.
